Obodonlashtirish va transport

suv ta ‘minoti
nafaqat turar binolari va 
inshootlari talablarida, balki yong'inni bartaraf etish talablaridan 
kelib chiqishi m um kin. Shu sababdan bu talablar halqa usulida 
loyihalanadi. C hunki halqaning qaysi qismida talafot bo'lganda 
halqaning ikkinchi tom onida suv ta ’minotini amalga oshirish 
mumkin. Turarjoy hudualarining relyef bo'yicha baland joylarida 
yoki yuqori qavatli binolarda suv ta ’minotini ta ’minlash maqsadida
57

---

qo'shim cha ravishda bosim hosil qiluvchi liasoslaridan foyriah- 
niladi. Y ong'inni bartaraf etuvchi turarjoy maskani hududida 
joylashgan vodoprovod jo ‘mraklari yo'laklar chetidan 2,5 m etr olis 
masofada yashinzor m aydonchada o'm atiladi. Turanoy maskani 
hududi shahar sug'orish tarm oqlari bilan ta r’m inlanm agan bo isa, 
ular alohida faoliyat ko'rsatadigan injenerlik sug'orish tarm oqlari 
barpo etiladi. Bunday quvurlar tizim i yerga chuqur ko'm ilishi shart 
emas, chunki ular faqatgina issiq paytlari faoliyat ko'rsatadi. 
Hududda joylashgan ichimlik suv ta ’m inoti tarm og'idan binoga bir 
nuqtadan suv ta ’m inoti beriladi. Turarjoy maskanining 
oqova suv 
tarmog'i
asosan bir qonuniyat bo'yicha, ya’ni hududdagi relyefning 
xususiyatiga, nishablik tarafni inobatga olib loyihalanadi. Oqova suv 
tarm og'i binoning har bir kirish yo'lagidan tashqariga 20 m etrgacha 
bo'lgan masofada maxsus oqova suv nazorat quduqlari orqali 
umumiy 
oqova suv tarm og'iga ulanadi. Oqova suv tarm og'ning 
joylashishi, hududning xususiyatiga qarab quyi tom onga qarab; 
butun atrofni qamragan usulda va ichki turarjoy hududi tarm og’i 
tartibida o'm atiladi (2.13-rasm).
Markazlashtirilgan 
issiqlik ta 'minoti
turarjoy maskanini issiq suv 
va issiqlik bilan ta ’minlaydi. Shahar markaziy isitish tarm og'ida 
150°C tem peraturadagi issiq suv turarjoy maskanlari hududiga 70°C 
tem peraturada yetkazib beriladi. 
Issiqlik ta ’m inotining miqdori 
turarjoy maskanidagi turarjoy maydonlari o'lcham idan kelib 
chiqadi.
2 .13-rasm.
Turarjoy maskanlari hududida oqova suv tarm oqlarini 
tashkillashtirish shakllari: 
a—qiyalik tomonga qarab; b—butun hudud bo'ylab; d—turarjoy 
maskani hududi ichkarisidagi tarm oq.
M arkaziy isitish uskunalari turarjoy hududida yakka holda 
mustaqil binoda joylashtiriladi. Isitish tarm oqlari iste’molchilarga 
parallel ravishdagi ikki quvurli tizim orqali ta ’m inlanadi. Biridan
58

---

isitish uchun issiq suv, ikkinchisidan foydalanilgan sovuq holdagi 
suv qaytib isitish qozoniga yuboriladi. Turaijoy maskanining