Образец листа A4 с рамкой и большим штампом гост

I.Nazariy qism
1.1.Volframni tabiatda tarqalishi va minerallari
Volframium nomi volframit mineraliga berilgan bo’lib, XVI asrda “bo’ri ko’pigi”- “Spuma lupi”, lotin yoki “Wolf Rahm” nemis .Nomi qalay konlarida , qalayni eritib olishga xalaqit bergan , uni shlakli ko’pikga o’tkazgan (“qalayni xuddi bo’ri qo’ylarni yeganday yeydi ”).
Hozir AQSH ,Buyuk Britaniya va Fransiyada volfram nomi “tungsten” (shved tungsten –“og’ir tosh ”) deb nomlanadi . . Volfram yer po‘stlog‘ining 0,007 foizini tashkil etadi, kimyoviy elementlar orasida tarqalishi bo’yicha 57- o’rinda turadi , uni 1781- yilda mashhur shved kimyogari Sheyele topgan . U nitrat kislotasi bilan sheyelit mineraliga ishlov berib , sariq rangdagi “og’ir tosh ”( volfram uch oksidini olgan ). XX- asr boshlarida Frantsiya , Italiya ,Anglo- Sakson mamlakatlarida “volfram “Tu dep belgilangan
1783- yil ispan kimyogarlari aka –uka Elyuarlar sakson mineralidan (volframit ) ammiakda eruvchi yangi metal sariq kukinin olishgan , keyin metalning o’zini ham olgan . Volframning beshta tabiiy izotopi va 12 ta sun’iy izotopi ma’lum . Vоlfrаm dаvriy sistеmаning VI guruхigа kirаdi
Volfram klarki yer qobig’ida Vinogradov bo’yicha 1,3  klarki 0,007 foizni tashkil etadi .Kimyoviy elementlar orasida 57-o’rinda turadi .Uning o’rtacha miqdori tog’ jinslarida gr/t
Ultraasosli- 0.1;
Asosli - 0,7;
O’rtacha – 1,2 ;
Nordon - 1,9;
Volframning eng muhim rudalari volframat kislota  W ning tuzlari — volframatlardir. Volfram tabiatda asosan oksidlangan murakkab birikmalar  holatida temir , marganes, yoki kalsiy tarkibida ,ayrim hollarda qo’rg’oshin , mis , toriy, va kamyob yer elementlari bilan birga uchraydi .Volfram minerallari odatda granitli jinslarda uchrab , uning o’rtacha miqdori 1- 2% tashkil qiladi. Tabiatda temir va marganes volframatlari izomorf holda uchraydi.Volfram asosan temir va marganets yoki kaltsiyning volframlari ,ba’zan esa qo’rg’oshin ,mis ,toriy va nodir tuproqlarda uchraydi .
Volframning 20 dan ortiq mineralllari mavjud
Volframit -MnW ;FeW
Sheyelit - CaW ;
Gyubnerit –MnW
Tungistit- W * O
Volfram tabiatda kassiterit Sn , molibdenit Mo , va oltin bilan ham birga keladi .Volframitda 74-76% gacha , sheyelitda 80% gacha bo’ladi . Volframda ko’p miqdorda tantal va skandiy elementlari qo’shimcha holida uchraydi.
volfram oxrasi yoki tungstit — W 
kuprotungstit — CuW O
shtolsit — PbW ;
gillagit — 3PbW  -PbMn
ferritungstit — -WC -6 O
tungstenit — W .