Одам анатомияси фанидан маъруза матнлари


Пастки жаг нерви - N. mandibularis (III шох)


Download 493 Kb.
bet11/31
Sana09.04.2023
Hajmi493 Kb.
#1345155
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   31
Bog'liq
Ан.маъ.5 кит.

Пастки жаг нерви - N. mandibularis (III шох).
Юкорида айтиб утилганидек, пастки жаг нерви узига харакатлантирувчи толалардан иборат кичик булак (potrio minor)ни хам кушиб олади. Бинобарин, бу шохнинг таркибида хам сезувчи, хам харакатлантирувчи толалар бор.
Мана шу шох калла суяги ичидан понасимон суякнинг катта канотидаги овал тешик оркали чикади ва шу ондаёк харакатлантирувчи хамда сезувчи нервларга булиниб кетади. Шохнинг харакатлантирувчи толаларидан 8 та майда нервлар ажралади ва узларига таалукли мускуллар номини олади, чунончи:
А) n.massetercus - чайнов мускулининг нервига (m.masseter).
Б) n. temporalis profundus - чакка мускулнинг нервига (m.temporalis).
В) n.pterygoideus medialis - ички канотсимон мускулга (n.pterugoideus medialis).
Г) n.pterugoideus lateralis - ташки канотсимон мускулга (m.pterugoideus lateralis).
Д) ramus membrane tympani - эшитув пардасига аникроги шу пардани тарагловчи мускулга (m. fensor tympani).
Е) n.tensoris veli palatini - танглай чодирини тарангловчи мускулга (m.tensoris veli palatini; m.mylohyoideus - шу номдаги мускулга).
З) кичик бир тармокчасиз куш коринли мускул (m.digastricus) нинг олдинги корнини иннервация килади.
Сезувчи толалардан куйидаги 4 та нерв ажралади.
А) Лунж нерви - n.buccalis (s.buccinaforius) олдинги томонга йуналиб, лунж мускулини (m.buccalis) ни тешиб утади ва лунжнинг огиз бушлигидаги шиллик пардада таркалади;
Б) Тил нерви - n.lingualis ички канотсимон мускулнинг медиал томонидан олдинга ва пастга томон киялаб тушиб, огиз тубининг шиллик пардаси остига киради, бу ерда шиллик пардасига n.sublingualis деб аталувчи тармок беради. Шундан сунг бир канча майда толаларга булиниб кетади. Бу толалар тилнинг асосий кисмидаги шиллик пардага киради ва шу жой (тил елкаси)нинг олдинги ярмини иннервация килади.
А) Тил нервига канотсимон мускул тепасида юз нервининг 1 та шохчаси - chorda tympani кушилади. Ана шу нерв таркибид тил ости ва жаг сулак безлари учун парасимпатик толалар хам келади.
Б) Тил нерви толалари умумий сезгиларни (огрик, харорат) утказувчидир;
В) кулок -чакка нерви - n.auriculotemporalis пастки жаг нервидан ажралиб, 2 га булинади (ёки аввал 2 тармок холда ажралади) ва arteria meningea mediaни ураб олгач, яна кайтадан бирлашиб 1 та пояга айланади, сунгра пастки жаг суягининг бугим усимтасини оркадан айланиб утиб, кулок олди бези (glandula parotis)га кутарилади. Шу жойда у безнинг узига хамда без ичидан утаётган юз нервига алока толаларини беради, бундан ташкари, у пастки жаг бугимига, кулок супрасининг олдинги кисмидаги терига ва ташки эшитув йулига сезувчи шохобчалар беради. Унинг охирги тармоги чакка терисига таркалади.
Г) Пастки катакчалар нерви - n.alveolaris inferior аввал тил нерви утган йулдан, яъни 2 канотсимон мускуллар уртасида, тил нервининг оркасида колади. Сунгра пастки жаг тешиги (foremen mandibulae) оркали пастки жаг суяги ичидаги канал (canalis mandibularis)га кириб кетади. Унинг ажратган майда тармоклари, худди устки жагдаги каби аввал куп тармокли чигал - plexus denralis inferior хосил булади. бу чигалдан чикувчи толалар пастки жаг тишларга, улар илдизларги оркали 1 тадан киради. Асосий нервнинг олдинги давоми дахан нерви - n.mentalis, каналнинг олд томонидаги тешик оркали ташкарига чикади. бу нервнинг шохобчалари дахан ва пастки лабнинг терисида таркалади.

Download 493 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling