Odam va uning salomatligi 8 B. Aminov, T. Tilavov, O. Mavlonov

Òaloq. Òaloq qorin bo‘shlig‘i chap tomonining yuqori qismida,
ya’ni chap qovurg‘alar ostida joylashgan. Uning massasi katta
odamda 140—200 g.
31- rasm.
Odam tanasida qon
aylanishining umumiy
sxemasi:
1 — bosh va bo‘yin qon to-
mirlari; 2 — qo‘l tomirlari;
3 — aorta; 4 — o‘pka venalari;
5 — o‘pka tomirlari; 6— me’da
tomirlari; 7— taloq tomirlari;
8— ichak tomirlari; 9— oyoq
tomirlari; 10— buyrak tomir-
lari; 11 — jigar tomirlari;
12— pastki kovak vena; 13 —
yurakning chap qorinchasi;
14 — yurakning o‘ng qorin-
chasi; 15 — yurakning o‘ng
bo‘lmachasi; 16 — yurakning
chap bo‘lmachasi; 17— o‘pka
arteriyasi; 18— yuqori kovak
vena. Izoh: qizil rang — arteriya
qoni; ko‘k rang — vena qoni;
to‘q qizil rang — aralash qon
(ko‘proq arteriya qoni).

---

47
Taloqda limfotsitlar hosil bo‘la-
di va ular limfa tomirlariga chiqarib
turiladi. Limfotsitlar odam orga-
nizmining immunitet xususiyatini
ta’minlashda ishtirok etadi. Demak,
taloq organizmni yuqumli kasal-
liklardan himoya qilish (immunitet)
vazifasini bajarishda ishtirok etadi.
Bundan tashqari, taloqda qonning
ortiqcha qismi zaxira holda to‘planadi,
ya’ni u qon deposi vazifasini bajaradi.
Shu bilan birga, taloqda qonning
yashash muddatini o‘tagan shaklli
elementlari (eritrotsitlar va leyko-
tsitlar) parchalanadi.
Jismoniy mehnat va sport bilan
shug‘ullanganda taloqda limfotsitlar
hosil bo‘lishi ko‘payadi. Demak,
bunda odam organizmining yuqumli
kasalliklardan himoyalanish qobili-
yati (immunitet) kuchayadi.