Oilaviy munosabatlarning bola shaxsida ijtimoiy

Ёшларга ижтимоий-психологик хизмат кўрсатиш маркази 
inson o’z tana a'zolari muskulini ongli boshqarish o’quvi aks etadi. Ye.I.Ignatev 
tadqiqotida maksimal qisilishdan keyin irodaviy zo’riqishni (zo’r berishni) 5kg ortiq 
bo’lmagan oqirlikda pasaytirishga yo’l beriladi, uning taxminicha, bu kattalik (og’irlik) 
zo’riqish kuchini kamaytirmaydi va zo’r berishni vaqtincha to’xtatib qolishga ta'sirini 
o’tkazmaydi. Tadqiqotchi materiallarini tashlil qilishning ko’rsatishicha, muskul zo’r 
berishi 9-17 yoshdagi sinaluvchilarda 14 kgdan 40 kggacha og’irlikni tashkil qiladi, zo’r 
berishning 5kg kamayish doirasi maksimal holatga nisbatan 35,7 prosentdan to 12, 5 
prosent miqdorlarda mujassamlashadi. Iroda sifatlarini tadqiqot qilishga intilgan V. I. 
Makarova test o’rnida gimnastik stoldan matga (gollandcha, inglizcha "mat"-polga 
yoziladigan matoga sakrashni tanlagan, chunonchi: oldingi 180 ? aylanish bilan old 
tomonga, orqaga. Tajriba davomida tomir urishi, tayyorgarlik vaqti, mimika, gavda 
holat, barmoqlarni bukish qayd qilib berilgan. Shunday qilib, irodaviy sifatlarni aniqlash 
va basholash metodlari o’zlarining rang-barangligi bilan tavsiflanadi. Tadqiqotchilar o’z 
faoliyatlarida harakatlarning odatiy va qiyinlashtirilgan haroitlardagi xususiyatlari, 
ularning mashsuldorligi kabi hodisalarni qayd qilish imkoniyatiga ega bo’lganlar 
To’plangan ma'lumotlar taxlilining ko’rsatishicha, iroda motivlarda, maqsadlarda, o’zini 
o’zi basholashda, harakatlarda, faoliyatda o’z ifodasini topar ekan. Xuddi shu bois 
iroda- bu tashqi va ichki qiyinchiliklarni yengishni talab qiladigan qiliqlarni va 
harakatlarni inson tomonidan ongli boshqarishdir. 
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 
1 .G’oziyev E.G. Umumiy psixologiya.Toshkent 2002.1- kitob 
2.Nemerov P.S.”Psixologiya’Kh.1-M. 2003 
3.”Psixologiya’Uch.t-2 Moskva 2004 
4. Drujinina B “Psixologiya” 

---