Oilaviy munosabatlarning bola shaxsida ijtimoiy

Ёшларга ижтимоий-психологик хизмат кўрсатиш маркази 
Shu jumladan ta’lim tarbiya jarayonida ham. Ayniqsa, ta’lim jarayonida boshqa 
sohalarga nisbatan samaraliroq foydalanish imkoniyatlari mavjud va dunyo miqyosida 
keng tadbiq etilgan. O‘zbekiston Respublikasining «Axborotlashtirish to‘ g‘risida»gi 
qonunini bajarish maqsadida Xalq ta’limi, Oliy va o‘rta maxsus ta’limi vazirliklari 
tomonidan qator me’yoriy hujjatlar va dasturlar ishlab chiqilib, qabul qilingan edi, 
shuningdek axborot tarmo g‘ini shakllantirish, axborot resurslarini yaratish va AKTni 
ta’lim jarayonida qo‘llash bo‘yicha chora-tadbirlar amalga oshirildi. Tabiiy bir savol tu 
g‘iladi, “Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bu jarayonni qanday tashkil etishimiz 
mumkin?” yoki “Barmoq o‘yinlarini kompyuter bilan qanday aloqasi bo‘lishi 
mumkin?”
Barchamizga ma’lumki, barmoq o‘yinlari deganda, qo‘l va barmoqlarimiz ishtirokida 
olib boriladigan o‘yinlar va mash g‘ulotlar tushuniladi. Barmoq o‘yinlarining barmoq 
bilan to‘ g‘ridan-to‘ g‘ri o‘yinlar, tayoqchalar yoki gugurt bilan o‘yinlar, tez aytish bilan 
o‘ynaladigan barmoq o‘yinlari, barmoq o‘yinlari bilan jismoniy daqiqalar, barmoq 
gimnastikasi, soya teatri va barmoq teatri kabi xilma-xil ko‘rinishlari keng tarqalgan. 
Bolaning qo‘l panjasi va barmoqlarini harakatlantirish ,barmoq o‘yinlari nafaqat o‘yin 
turi, balki, bolani har tomonlama rivojlantirish omilihamdir. Mutaxassislarning 
ta’kidlashicha, barmoqlar va qo‘llar harakatlanayotganda, nafaqat qo‘lni, balki 
miyaning ba'zi qismlarida ham o‘zgarishlar kuzatiladi, xotira, tasavvur va fantaziya 
rivojlanadi. Qo‘lning oddiy harakatlari lab, yuz mushaklari zo‘riqishlarini susaytiradi, 
aqliy nuqsonlarning kelib chiqishining oldini oladi. Bundan tashqari, barmoq o‘yinlari 
qulay hissiy fonni yaratadi, kattalarga taqlid qilish qobiliyatini rivojlantiradi, diqqat 
bilan tinglashni va nutqning ma'nosini tushunishni o‘rgatadi, bolaning nutq faolligini 
oshiradi, tovushlar talafuzini yaxshilashga ham yordam beradi, bo‘g‘inlar 
artikulyatsiyasiga o‘ziga xos ta’sir etadi. Ma'lumki, bola nutqining normal rivojlanishi 
barmoq harakatlarining rivojlanishi bilan chambarchas bog'liq. Barmoqlar rivojlanishi 
evaziga miyada nutqning ravon bo‘lishi kuzatiladi. Tovushlar talaffuzidagi 
kamchiliklami bartaraf etishda barmoq mashqlaridan foydalanish bolaga kompleks 
yondoshishga imkon beradi. 

---