Oilaviy munosabatlarning bola shaxsida ijtimoiy

Ёшларга ижтимоий-психологик хизмат кўрсатиш маркази 
UZOQ UMR KO’RISHNING PSIXOLOGIK OMILLARI 
Sohiba Boymirzayeva 
Norin tumani 30-maktab psixologi 
Xalqaro so’g’liqni saqlash tashkilotining bergan ma’lumotalariga ko’ra, inson 
salomatligi 50% ziyod holatlarda uning turmush tarziga, 20% nasliy omillarga 20% 
ekalogiyaga, yani atrof –muhit ta’sirlariga, 10% tibbiy yordamning samaradorligiga 
bo’g’liq ekan. Turmush tarsi deganda, odatda aylangan, barqaror xulq-atvor va 
muomala normalari tushuniladi. U o’z navbatida odam organizimining muayyan ritm va 
ko’nikmalariga ega bo’lishi orqali salomatligini ma’lum me’yorlarida ushlab turish, 
chiniqish, dam olish va oqilona tashkil etishga o’rganib qolishini ta’minlaydi. 
So’g’lom turmush tarsi va ruxiy salomatlik odamning tabiiy va organic extiyojiga 
aylanishi lozimki, u ushbularga ongli, ixtiyoriy tarzda butun hayotiy mobaynida rioya 
etmog’I lozim. Takidlaganimizdek, psixik salomatlik nafaqat tana vujudning gigenasini, 
balki ma’naviy sohasini, axloqiy normani, o’z-o’zini tarbiyalashni nazarda tutadi. Shu 
bois ham bolani ilk yoshlikdan so’g’lom turmush tarziga o’rgatish lozim. Ularda eng 
avvolo, so’g’lom va uzoq yashash tarzini shakllantirish kerak. 
Inson umri va uning salomatligi xususida gap borar ekan ,Shuni takidlash joizki 
,inson sog’va salomatlik paytida salomatlikning qadriga yetmay ,xattoki ,uni xis 
qilmaydi ham.Sog’liq to’g’risida o’ylash ,o’ziga g’amxo’rlik qilish istagi faqat 
salomatligida jiddiy muammolar paydo bo’lgan ondan boshlanadi.Biroq xastalikka 
chalinib ,davolangandan so’ng ham yana eski odat –salomatlikning qadriga etmaslik 
boshlanadi. 
Xozirda uzoq umr ko’rish ,”yuz bilan yuzlashganlar “psixologiyasini o’rganish 
,ularning tipik xususiyatlari borasida muayyan ilmiy tajriba bor .Keksalik davri fanda 
odatda gerentogenez atamasi bilan tushuntiriladi.Ko’pchilik tadqiqotchilar bu davrning 
jinsiy o’ziga xosligi to’g’risida fikr yuritib ,bu davrning ayollarda 55 yoshdan so’ng 
,erkaklarda esa60 yoshdan so’ng boshlanishini qayd etadilar.Yosh davrlari 
psixologiyasida esa ayni shu davrning o’zini uch qismga bo;lib o’rganadilar.:keksalik,va 
uzoq umr ko’rganlar,nuroniylik. 

---