Олдиндан зўриқтирилган темир-бетон технологияси

 
 
Takrorlash uchun savollar 
 
1. Noyob inshootlarda oldindan zo‗riqtirilgan temir-betondan foydalanish 
qanday afzalliklarga ega? 
2. Oldindan zo‗riqtirilgan temir-betondan foydalanib barpo etilgan noyob 
inshootlarga misollar keltiring. 
3. Oldindan zo‗riqtirilgan temir-betondan foydalanish istiqbollarini qanday 
tasavvur qilasiz? 
4. Oldindan zo‗riqtirilgan temir-betondan foydalanish holati to‗g‗risida 
nimalar bilasiz?
 
 
 
 

---

133 
GLOSSARIY 
 
Agloporit - loyli jinslar bilan 8-10% gacha yonuvchi qo‗shilmalarni 
maxsus tur o‗rnatilgan aglomeratsiya mashinasida pishirib olingan yengil sun‘iy 
to‗ldirg‗ich.  
Anker - stanok, inshoot qismi va sh. k. ni mahkamlaydigan uzun bolt yoki 
skoba. Oldindan zo‗riqtirilgan temir-betonni tayyorlashda foydalaniladigan 
ankerlar taranglanadigan armatura uchiga o‗rnatiladigan moslama bo‗lib, 
konstruksiyani tayyorlash vaqtida taranglik kuchini qolip tayanchlari yordamida 
ushlab turish, qotgan betonga taranglik kuchidan hosil bo‗lgan zo‗riqish kuchini 
betonga uzatish uchun foydalaniladi. 
Armatura (lot. armatura – qurol-yarog‗, uskuna, jihoz)– bu detal yoki 
uskunalar yig‗imi bo‗lib, mashina, konstruksiya yoki inshootning asosiy qismi 
bo‗lmay turib, ularning to‗g‗ri ishlashini ta‘minlab beradi. Temir-betonda 
armaturadan konstruksiyani egilishga yaxshi ishlashi uchun foydalaniladi. Temir-
betonda armaturadan sterjen, arqon ko‗rinishida va karkaslar, to‗rlar va boshq., 
ko‗rinishida foydalaniladi. Armaturani konstruksiyada cho‗ziladigan zonaga 
cho‗zuvchi kuchlni qabul qilish uchun o‗rnatiladi. Bu esa olingan materialni xam 
siqilishga xam, cho‗zilishga yaxshi ishlashiga imkon beradi. Armatura beton 
bilan yaxshi tishlashishi va bir xil КЛТР (temperaturadan chiziqli kengayish 
koeffitsienti) ga egaligi temir betonni keng qulamda ishlatish mumkinligini 
ta‘minlaydi. 
Beton - ma‘lum miqdorda o‗lchab olingan bog‗lovchi modda, mayda va 
yirik to‗ldirg‗ichlar va suv aralashmasidan tashkil topgan qorishmaning asta-
sekin qotishi natijasida hosil bo‗lgan sun‘iy tosh. U suv bilan bog‗lovchini 
reaksiyasi natijasida bog‗lovchi moddaning zarrachalaridan, yangi xosil bo‗lgan 
minerallardan, to‗ldirg‗ichlardan, suv, ba‘zi vaqtlarda ko‗shilgan qo‗shimchadan, 
kiritilgan havodan iborat bo‗lgan murakkab ko‗p komponentli sistema.