Statistik belgilariga qarab kuzatuv olib borilayotgan hududni umumiy baholash natijasida o'sha joyning aniq bir tushunchasi payda bo'ladi, aniq bir surati ko'z oldimizda gavdalanadi. Ma'lum bir joyda yillar davomida uzluksiz kuzatish olib borish erdan foydalanishda yoki boshqa biron bir ekologik o'zgarish yuz berayotganini darhol bilib olishga va bu o·zgarishlaming nechog'lik tezlashayot-ganligini baholashga imkon beradi. Ma'lum hududda o'zgarishlar yuz berganini umumiy ekologik baholash (foizda) dinamik belgilariga qarab baholash hisob-Ianadi. Ma'lum er maydonida ahvolning yomonlashib borishining o'sishi eming ekologik ahvolining buzilishini to'rt sinfga bo'lib o'rganamiz: - Statistik belgilariga qarab kuzatuv olib borilayotgan hududni umumiy baholash natijasida o'sha joyning aniq bir tushunchasi payda bo'ladi, aniq bir surati ko'z oldimizda gavdalanadi. Ma'lum bir joyda yillar davomida uzluksiz kuzatish olib borish erdan foydalanishda yoki boshqa biron bir ekologik o'zgarish yuz berayotganini darhol bilib olishga va bu o·zgarishlaming nechog'lik tezlashayot-ganligini baholashga imkon beradi. Ma'lum hududda o'zgarishlar yuz berganini umumiy ekologik baholash (foizda) dinamik belgilariga qarab baholash hisob-Ianadi. Ma'lum er maydonida ahvolning yomonlashib borishining o'sishi eming ekologik ahvolining buzilishini to'rt sinfga bo'lib o'rganamiz:
- a) ahvolning buzilish tezligi bir yilda 0,5 %dan kam bo'lsa-ekologik mebyor buzilmagan;
- b) ahvolning buzilish tezligi bir yilda 0,5 %dan 2% gacha bo'lsaekologik meyor buzilaboshlangan;
- d) ahvolning buzilish tezligi bir yilda 2dan 4 %gacha kam bo'lsa- 'Iekologik krizis boshlangan;
- e) ahvolning buzilish tezligi bir yilda 4 % dan ko'p bo'lsa-ekologik me'yor mutloq buzilgan;
- Tuproq monitoringini aniqlash usullari
- Tuproq monitoringi ekologiyada olib boriladigan bir qator monitoringlar ichida eng muhimlaridan biri hisoblanadi. Bunga sabab shuki monitoring olib boriladigan o'simlik, hayvon, suv, daryolar, darxtIar va hamma tirik organizmlar tuproq ustida yashab faoliyat ko'rsatadi. Olib boriladigan barcha monitoringlar doimo bir-biri bilan bog'lik holda bo'ladi, chunki ular bir biriga ta'sirini o'tkazadi. Tuproq tarkibida o'zgarishlar bo'lar ekan, albatta unda o'sib rivojlanuvchi hamda umr kechiruvchi o'simlik va hayvonlardagi o'zgarishlarni sezish va ko'rish mumkin bo'ladi.
- Tuproq bizni o'rab turgan muhitning asosiy obyektlaridan biri bo'iganligi uchun biosferadagi biotik va abiotik jismlarni o'zora bog'lab turuvchi hisoblanadi. Tabiatdagi barcha jonli va jonsiz jismlar biosferadagi faoliyatlarini asosan tuproq ustida olib boradi lar. Tuproq monitoringini olib borish juda murakkab kuzatuv jarayonlaridan biri bo'lib keladi, chunki olib boriladigan ishlar miqdori juda ko'p.
Do'stlaringiz bilan baham: |
