Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона давлат университети табиий фанлар факультети
Download 241 Kb.
|
2 5386483653175945263
2. ЖАҲОН ГЕОГРАФИЯСИ ФАНИДАН
1-Қисм. Курс иши мавзулари: Географик қобиқнинг асосий қонуниятлари. Қуёш энергияси ва иқлим минтақалари. Ер табиатининг шаклланишига ритмиклик, сикликлик, даврийлик ҳодисаларининг таъсири.. Дунё океани. Тинч океан табиати ва асосий экологик муаммолари. Атлантика океани табиати. Шимолий Муз океани. Ҳинд окенига умумий таъриф. Евросиё материгининг шаклланиш тарихи, геологик тузилиши, тектоникаси, релефи ва фойдали қазилмалари. Евросиё иқлими ва ички сувлари. Европанинг геологик тузилиши, тектоникаси, релефи ва фойдали қазилмалари Европанинг иқлими, уни шаклланишига таъсир этувчи омиллар ва ички сувлари. Осиёнинг геологик тузилиши, тектоникаси, релефи ва фойдали қазилмалари. Осиёнинг иқлими ва ички сувлари. Осиёнинг географик минтақалари ва табиат зоналари. Шимолий Америкага умумий таъриф. Шимолий Американинг иқлим минтақалари ва табиат зоналари. Африка табиатини ўрганишнинг асосий босқичлари. Африканинг иқлими ва ички сувлари. Африканинг тупроқлари, ўсимликлари ва ҳайвонот дунёси. Комилова Х Жанубий Американинг ўзига хос хусусиятлари ва материк табиатини ўрганишнинг асосий босқичлари Жанубий Американинг геологик тузилиши, тектоникаси, релефи ва фойдали қазилмалари. Жанубий Американинг асосий тупроқлари, ўсимликлари ва ҳайвонот дунёси. Жанубий Американинг асосий табиий географик ўлкалари. Австралиянинг кашф этилиш тарихи. Австралиянинг геологик тузилиши, тектоникаси, релефи ва фойдали қазилмалари. Австралиянинг иқлими, иқлим минтақалари ва табиат зоналари. Океанияга умумий таъриф. Антарктида глясиоморфологияси ва муз ости релефи. Антарктида иқлими ва органик дунёси. Баландлик минтақалари. Ҳосил бўлишининг асосий сабаблари. Баландлик минтақаларининг жойлашишидаги асосий қонуниятлар. Баландлик ва кенглик минтақалари орасидаги фарқлар ва ўхшашликлар, ҳар бир географик минтақалардаги баландлик минтақаларининг таърифи. Қутбий номутаносиблик (ассиметрия) ва географик қобиқ ривожланишининг даврийлиги. Термик экватор, субтропик максимумларнинг жойланиши. Табиат зоналарининг шаклланиш тарихи, уларнинг табақаланиш сабаблари. Бўр давридан бошлаб ҳозиргача табиат зоналарнинг ривожланиши. Арктика ва антрактика минтақалари. Палеолит, мезолит, неолит, бронза, темир ва ҳозирги даврда инсониятнинг табиатга таъсири. Ер юзасининг инсон томонидан ўзлаштирилиши ва табиий ландшафтларнинг ўзгариши. Табиатдан фойдаланишда, уни муҳофаза қилишда инсон хўжалик фаолиятининг аҳамияти. Маданий ландшафтлар. Ер юзасини табиий географик раёнлаштириш. Типологик ва индивидуал-регионал раёнлаштириш бирликлари. Дашт; ўрмондашт ва прериялар. Кенг баргли ва аралаш ўрмонлар. Игна баргли ўрмонлар. Океан бўйи ўтлоқлари ва сирак ўрмонлар. Субарктика ва субантрактика минтақалари. Табиат зоналари: тундра; ўрмон-тундра. Географик қобиқнинг шаклланиши ва ривожланишининг зонал-регионал хусусиятлари. Географик қобиқнинг ривожланишида фазовий-сайёравий омилларнинг аҳамияти. Ернинг оғирлиги, Қуёш системасида тутган ўрни. Қуёш атрофида айланиши, унинг оқибатлари, шакли; ёши ва эр-Ой тизими. Дашт; ёзи нам сийрак ўрмон ва бутазорлар. Чўл; чала чўл; ўрта денгиз бўйи типидаги ўрмон ва бутазорлар. Ярим доимий яшил кенг баргли ўрмонлар. Доимий ва ярим яшил аралаш ўрмонлар. Игна баргли ўрмонлар. Мўътадил минтақа. Чалачўл ва чўл; чўлачўл. Океанлар табиий географиясининг мақсади ва вазифалари, бошқа фанлар билан алоқаси. Дунё океани тушунчаси. Дунё океани табиатининг асосий хусусиятлари. Фойдали қазилмаларини жойланиш қонуниятлари ва улардан фойдаланиш даражаси. Тўртламчи давр музликларининг релеф шаклларини ҳосил бўлишидаги аҳамияти. Асосий релеф шакллари. Иқлими. Иқлимини ҳосил қилувчи омиллар. Атрофидаги океанларнинг материк иқлимига таъсири. Иқлим минтақалари ва уларнинг таърифи. Океаннинг бирламчилиги, иккиламчилиги ва литосфера плиталари тектоникаси назариялари. Океан таги релефининг асосий шакллари, океан таги ётқизиқлари. Дунё океанининг иқлими ва сув массалари. Иқлим ҳосил қилувчи омиллар. Доимий ва мавсумий паст ва баланд атмосфера босими марказлари, доимий шамоллар. Сувнинг шўрлиги ва ҳарорати. Сув массалари ва уларнинг ҳаракати. Океандаги ҳаёт. Океан мавжудотларининг геологик фаолияти. Дунё океани биотсенозлари ва биогеографик областлари. Дунё океанининг географик минтақалари. Сув юзасидаги ва океан тубидаги географик минтақалар. Океан табиатини муҳофаза қилиш. Регионал бирликлари: Тинч, Атлантика, Ҳинд ва Шимолий Муз океани. Океанларга умумий табиий географик таъриф. Евросиёнинг асосий хусусиятлари (майдонининг катталиги, шимолдан жанубга чўзилганлиги ва шимолий ярим шардаги ҳамма географик минтақаларнинг намоён бўлганлиги. Релефининг жуда хилма-хиллиги, қуруқликнинг энг баланд ва паст нуқталарининг шу материкда жойлашганлиги ва ҳоказо). Сиёсий харитаси ва асосий халқлари. Қадимги платформалар, каледон, герсин ва алп бурмаланиш босқичларида ҳосил бўлган геологик тузилмалар ва уларнинг релефда акс этиши. Релефининг асосий шакллари. Вулқонли областлар. Фойдали қазилмалари. Иқлимини ҳосил қилувчи омиллар. Ички сувлари. Евросиёнинг тупроқлари, ўсимлик ва ҳайвонот дунёси. Географик минтақалари ва табиат зоналари. Евросиёнинг йирик регионал табиий географик ўлкалари: Шимолий Европа, Марказий Европа, Жанубий Европа, Шарқий Европа, Ғарбий Сибир, Шарқий Сибир, Узоқ Шарқ, Шарқий Осиё, Жануби-Шарқий Осиё, Марказий Осиё, Ўрта Осиё, Жанубий Осиё, Жануби-ғарбий Осиё, Олд Осиё. Табиий географик хусусиятлари. Материкнинг таркиб топишидаги асосий босқичлар. Ойнинг географик қобиқдаги жараёнларга таъсири. Географик қобиқнинг тузилиши, таркиби ва чегаралари. Ландшафт ҳосил қилувчи қобиқ ва унда моддалар ва энергиянинг алмашинуви, айланма ҳаракатлари. Ер юзасининг шаклланиши ва ривожланиши Ер ва сайёраларнинг келиб чиқиши ҳақидаги таҳминлар (гипотезалар). Литосфера плиталари ва уларнинг ҳаракатлари. Рифт зоналари. Ер юзасидаги асосий релеф шакллари: геоструктура, геоскултура ҳақида тушунча. Ерда қуёш радиатсиясининг тақсимланиши. Радиатсия ва иссиқлик баланси. Иқлим минтақалари ва уларнинг ҳосил бўлиши. Ер юзасининг нотекис исиши, паст ва юқори босим областларининг ҳосил бўлиши. Асосий ҳаво массалари, атмосфера ҳавосининг доимий ва мавсумий ҳаракатлари Паст ва юқори босим марказлари. Гидротермик шароит ва биомасса миқдори ҳақида тушунча. Океандаги географик минтақалар ва уларнинг қуруқликдаги географик минтақалар билан ўхшашлиги ва тафовутлари. Секторлик ва унинг ҳосил бўлиши. Океанбўйи ва ички қуруқлик секторлари. Табиат зоналари ва уларнинг келиб чиқиши. Қуруқликда географик зоналликнинг намоён бўлишининг умумсайёравий кўриниши (модели). Қуруқликдаги табиат зоналарининг географик минтақалар бўйича таърифи. Экваториал минтақа. Табиат зоналари: доимий яшил сернам ва нам ўрмонлар (гилея). Доимий яшил, баргини тўкадиган ўрмонлар. Субекваториал минтақа. Табиат зоналари: қуруқ саванна, сийрак ўрмон ва буталар. Нам ва мўътадил нам саванна ва сийрак ўрмонлар. Баргини тўкувчи мўътадил нам ва қуруқ ўрмонлар. Доимий яшил яримқуруқ ўрмон ва бутазорлар. Нам ва мўътадил нам яшил ўрмонлар. Нам ва мўътадил нам доимий яшил ўрмонлар. Тропик минтақа. Табиат зоналари: доимий яшил нам ўрмонлар. Ярим доимий яшил мавсумий нам ўрмонлар. Саванна, сийрак ўрмон ва бутазорлар. Чалачўл; чўл. Субтропик минтақа. Табиат зоналари; ўтлоқ дашт ва прериялар. Download 241 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling