Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона давлат университети табиий фанлар факультети

1-Илова.
Тавсия қилинган курс иши мавзулари
РЎЙХАТИ
1. УМУМИЙ ЕР БИЛИМИ ФАНИ БЎЙИЧА.

1. 
   Умумий ер билими фанининг ривожланиш тарихи.
   
2. 
   Табиий географик билимларнинг тупланишида Буюк географик кашфиётларнинг роли.
   
3. 
   Қуёш тизими ва сайёраларнинг умумий тавсифи.
   
4. 
   Ернинг шакли ва ҳаракатлари ҳамда унинг географик оқибатлари.
   
5. 
   Географик қобиқ ва унинг асосий хусусиятлари.
   
6. 
   Ер шарининг йирик платформалари ва геосинклинал минтақалари.
   
7. 
   Асосий тог ҳосил бўлиш босқичлари. Геохронологик жадвал.
   
8. 
   Ер пўстининг асосий релъеф шакллари.
   
9. 
   Ернинг ички тузилиши.
   
10. 
    Гидросфера ва унинг таркибий қисмлари.
    
11. 
    Дунё океанидаги оқимлар.
    
12. 
    Дунё океанининг табиий бойликлари.
    
13. 
    Дунё океани сувининг хусусиятлари.
    
14. 
    Дарёлар ва уларнинг аҳамияти.
    
15. 
    Кўллар ва сув омборлари, уларнинг хўжаликдаги аҳамияти.
    
16. 
    Ер шаридаги йирик музликлар ва уларнинг турлари.
    
17. 
    Ер ости сувлари, уларнинг жойланиши ва аҳамияти.
    
18. 
    Атмосфера, унинг вертикал тузилиши ва таркиби.
    
19. 
    Ер шаридаги ҳаво массалари ва уларнинг ҳаракати.
    
20. 
    Биосфера ва унинг чегаралари.
    
21. 
    Нураш ҳодисаси ва унинг асосий турлари.
    
22. 
    Зилзила ва Ернинг сейсмик минтақалари.
    
23. 
    Географик қобиқда модда ва энергиянинг айланма ҳаракати.
    
24. 
    Об-ҳаво ва иқлим. Иқлим ҳосил қилувчи омиллар.
    
25. 
    Ер шарининг иқлим минтақалари.
    
26. 
    Зоналлик ва азоналлик. Ер шарининг табиат зоналари.
    
27. 
    Вулканлар ва уларнинг географик тарқалиши.
    
28. 
    Қадимги Шарқда табиий-географик билимларнинг шаклланиши.
    
29. 
    Ер юзасида иссиқлик ва босимнинг тақсимланиши.
    
30. 
    Географик қобиқда сувнинг айланма ҳаракати.
    
31. 
    Географик қобиқдаги биологик ва биокимёвий ҳаракатлар.
    
32. 
    Географик қобиқдаги даврий ҳаракатлар.
    
33. 
    Географик қобиқнинг асосий ривожланиш босқичлари.
    
34. 
    Литосфера ва Ер релъефи.
    
35. 
    Ерда ҳаётнинг пайдо бўлиши тўгрисидаги назариялар.
    
36. 
    Инсоннинг географик қобиққа таъсири ва унинг оқибатлари.
    
37. 
    Табиат комплекслари ва уларнинг турлари.
    
38. 
    Атмосферанинг ифлосланиши. Ер иқлимининг глобал исиши.
    
39. 
    Табиий ресурслар, улардан фойдаланиш ва муҳофаза қилиш.
    
40. 
    Ёғинлар ва уларнинг ер шари бўйлаб тақсимланиши.
    
41. 
    Табиий географик башорат турлари ва унинг аҳамияти.
    
42. 
    Орол денгизи муаммоси.
    
43. 
    Ер шарида одамнинг пайдо бўлиши. Ирқлар.
    
44. 
    Ҳаво босими. Сайёравий ва маҳжаллий шамоллар.
    
45. 
    Асосий тоғ ҳосил бўлиш босқичлари ва планетар релъеф шакллари.
    
46. 
    Ер юзасини ўзгартирувчи ички кучлар.
    
47. 
    Ер юзасини ўзгартирувчи ташқи кучлар.
    
48. 
    Материкларнинг жойлашиши ва вужудга келиши ҳакидаги гипотезалар.
    
49. 
    Тупроқлар, уларнинг ҳосил бўлиши ва типлари.
    
50. 
    Шамол ва сув эрозияси, унинг географик оқибатлари.
    
51. 
    Ер шарининг иқлим минтақалари.
    
52. 
    Табиий географик башоратлаштириш ва унинг аҳамияти.
    
53. 
    Илк географик билим куртакларининг пайдо бўлиши.
    
54. 
    Антик даврда географиянинг ривожланиши.
    
55. 
    “Умумий эр билими” ғояларининг Аристотел, эратосфен, Птолемей, Страбон ишларида ривожлантирилиши.
    
56. 
    География фанининг ўрта асрларда ривожланиши.
    
57. 
    География фанининг Шарқ мамлкатларида ривожланиши (Ал-Хоразмий, Ал-Фарғоний, Ал-Беруний, Ибн Сино, Бобур ва бошқалар).
    
58. 
    Буюк географик кашфиётларнинг география фанининг ривожланишидаги аҳамияти.
    
59. 
    ХIХ асрда илмий географиянинг ривожланиши.
    
60. 
    География фанининг ҳозирги пайтда ривожланиши.
    
61. 
    Географик қобиқ, биосфера, географик муҳит таълимотларининг яратилиши.
    
62. 
    Ўзбекистонда табиий геогафия фанининг ривожланиши.
    
63. 
    Умумгеографик усуллар, қиёсий, ўхшатиш тизимли, моделлаштириш, математик, геокимёвий, тарихий.
    
64. 
    Дала ва лаборатория ҳамда картографик усуллар.
    
65. 
    Коинот ҳақида асосий тушунчалар: Олам; Метагалактика, Галактика, юлдузлар.
    
66. 
    Қуёш системаси, Қуёш, сайёралар, астероидлар, метеорлар, метеоритлар, кометалар.
    
67. 
    Ер ва унинг асосий ўлчамлари: оғирлиги, шакли, ўлчамлари.
    
68. 
    Ерга фазонинг таъсири. Магнитосфера.
    
69. 
    Ернинг шакли ва ҳаракатлари.
    
70. 
    Ернинг ўз ўқи ва Қуёш атрофида айланишининг географик оқибатлари.
    
71. 
    Географик қобиқнинг умумий тавсифи ва асосий хусусиятлари.
    
72. 
    Моддаларнинг хилма-хиллиги; номувозанатлиги: таркибининг доимо мураккаблашиб бориши.
    
73. 
    Географик қобиқдаги моддаларнинг кимёвий ва физик хоссалари.
    
74. 
    Географик қобиқнинг таркибий қисмлари.
    
75. 
    Ер пўсти. Ер пўстининг таркиби. Ер пўсти тузилишининг асосий қирралари.
    
76. 
    Умумсайёравий релеф шаклларининг жойланиши.
    
77. 
    Геохронологик жадвал.
    
78. 
    Асосий тоғ бўлиш босқичлари.
    
79. 
    Платформа ва геосинклиналлар.
    
80. 
    Ер юзасининг асосий релеф шакллари.
    
81. 
    Ер юзаси тузилишнинг асосий хусусиятлари.
    
82. 
    Ер юзасида қуруқлик ва сувнинг тақсимланиши.
    
83. 
    Қитъа ва материк тушунчаси. Материклар, ороллар, ярим ороллар.
    
84. 
    Релеф ҳосил қилувчи асосий жараёнлар.
    
85. 
    Ендоген (ички) ва экозен (ташқи) кучлар тушунчалари.
    
86. 
    Қуруқлик юзасидаги асосий релеф шакллари – текислик, пасттекислик, адирлар.
    
87. 
    Қирлар, платолар, тоғ тизмалари, тоғлик ва ясси тоғлик.
    
88. 
    Тоғликларнинг пайдо бўлиши ва баландлигига кўра турлари.
    
89. 
    Чўкма ва ботиқлар. Гипсографик эгри чизиқ.
    
90. 
    Гидросфера ҳақида умумий тушунча. Унинг таркибий қисмлари.
    
91. 
    Сувнинг ер шарида тақсимланиши. Сувнинг айланма ҳаракати.
    
92. 
    Дунё океани ва унинг таркибий қисмлари.
    
93. 
    Океан сувининг хусусиятлари: ҳарорати, шўрлиги, зичлиги, тиниқлиги, босими.
    
94. 
    Сувнинг ҳаракатлари.
    
95. 
    Океан туби релефи.
    
96. 
    Сувости тоғ тизмалари, котловиналар, сувости чўкмалари (новлар).
    
97. 
    Қуруқликдаги сувлар. Ер усти сувлари: дарёлар, кўллар, ботқоқликлар, музликлар ва музлоқлар.
    
98. 
    Хионосфера. Қор чизиғи.
    
99. 
    Қоплама музликлар ва улар ҳосил қилган релеф шакллари.
    
100. 
     Ер ости сувлари. Минерал ва термал сувлар. Артезиан сувлари.
     
101. 
     Атмосфера тушунчаси. Атмосферанинг таркиби.
     
102. 
     Атмосфера қатламлари – тропосфера, атмосфера, озон қатлами, мезосфера, тропосфера (ионосфера), экзосфера.
     
103. 
     Қуёш радиатсиясининг келиши ва тақсимланиши.
     
104. 
     Ҳаво ҳарорати ва унинг динамикаси.
     
105. 
     Ҳаво босими. Барик релеф.
     
106. 
     Сиклон ва антитсиклон тушунчалари.
     
107. 
     Шамоллар, унинг турлари, маҳаллий ва сайёравий шамоллар.
     
108. 
     Ҳаво массалари ва фронтлари.
     
109. 
     Ҳаво массаларининг ҳаракат турлари.
     
110. 
     Атмосферадаги сувлар.
     
111. 
     Нисбий ва мутлоқ намлик. Булутлар, уларнинг турлари.
     
112. 
     Ёғинлар – ёмғир, қор, дўл, шудринг, туман.
     
113. 
     Об-ҳаво ва иқлим.
     
114. 
     Об-ҳаво ва унинг элементлари.
     
115. 
     Иқлим ҳосил қилувчи омиллар.
     
116. 
     Иқлимнинг вертикал ва горизонтал ўзгаришлари.
     
117. 
     Континентал, денгиз, оралиқ ва муссон иқлимлар, уларнинг мухим хусусиятлари.
     
118. 
     Иқлим минтақалари ва иссиқлик минтақалари.
     
119. 
     Ҳаётнинг тарқалиш чегераси.
     
120. 
     Организмларнинг турлари ва уларнинг вазифаси (фаолият).
     
121. 
     Экология, экологик ҳолат (вазият), табиатни муҳофаза қилиш тушунчалари.
     
122. 
     Экологик омиллар (абиотик ва биотик).
     
123. 
     Биотсеноз, фитотсеноз, зоотсеноз, биогеотсеноз.
     
124. 
     Ўсимликларнинг текислик ва баландликлар бўйича тарқалиши.
     
125. 
     Океанларнинг органик дунёси (планктон, нектон, бентос).
     
126. 
     Биомасса.
     
127. 
     Нураш қобиғи.
     
128. 
     Тупроқ қатлами ва унинг инсон ҳаётида тутган ўрни.
     
129. 
     Тупроқларнинг турлари, уларнинг эр шари бўйича тарқалиши.
     
130. 
     Тупроқ ҳосил қилувчи омиллар.
     
131. 
     Тупроқнинг умумий физик хоссалари.
     
132. 
     Ўзбекистон тупроқлари ва улардан фойдаланишнинг экологик жиҳатлари.
     
133. 
     Географик қобиқнинг горизонтал тузилиши.
     
134. 
     Географик қобиқни горизонтал йўналишда табақаланишнинг омиллари.
     
135. 
     Ер юзаси тузилишининг асосий хусусиятлари, гипсографик эгри чизиқ.
     
136. 
     Минтақавий – зонал тузилмалар.
     
137. 
     Иссиқлик ва иқлим минтақалари.
     
138. 
     Зоналлик ва ландшафт тузилмалари.
     
139. 
     Географик қобиқнинг ҳаракатлари ва уларнинг турлари.
     
140. 
     Географик қобиқинг иссиқлик манбалари (ички ва ташқи).
     
141. 
     Географик қобиққа қуёш исиқлигининг келиши.
     
142. 
     Модда ва энергиянинг айланма ҳаракати.
     
143. 
     Литосферадаги айланма ҳаракатлар.
     
144. 
     Мантияда моддалар ҳаракати, литосфера плиталари ҳаракати.
     
145. 
     Тоғ тизмаларининг ҳосил бўлиши.
     
146. 
     Геосинклиналларнинг ривожланиши.
     
147. 
     Кўтарилиш ва денудация. Иссиқликнинг айланма ҳаракати.
     
148. 
     Радиацион мувознат ва бюджет.
     
149. 
     Атмосфера ҳаракатлари.
     
150. 
     Иссиқлик машиналари.
     
151. 
     Океан ва қуруқлик ўртасида иссиқликнинг кундалик, фаслий ва йиллик айланма ҳаракати.
     
152. 
     Сувнинг айланма ҳаракати.
     
153. 
     Океанда оқимларнинг ҳаракати.
     
154. 
     Океанларда сувларнинг вертикал алмашиниши.
     
155. 
     Биологик ва биогеокимёвий айланма ҳаракатлари.
     
156. 
     Географик қобиқдаги даврий ҳаракатлар.
     
157. 
     Географик қобиқнинг бир бутунлиги ва яхлтлиги.
     
158. 
     Географик қобиқнинг ривожланиши.
     
159. 
     Геосфераларнинг вужудга келиши ва ривожланиши.
     
160. 
     Географик қобиқ таркибларининг ривожланиши (литосфера, гидросфера, атмосфера, биосфера).
     
161. 
     Географик қобиқ ривожланишининг асосий босқичлари.
     
162. 
     Ерда ҳаётнинг пайдо бўлиши.
     
163. 
     Географик қобиқнинг тўртламчи даврда ривожланиши.
     
164. 
     Ер юзаси табиати ривожланишининг асосий қонуниятлари.
     
165. 
     Жамият ва географик қобиқ.
     
166. 
     Географик қобиқнинг инсон томонидан ўзгариши.
     
167. 
     Жамият ва табиатнинг ўзаро таъсири.
     
168. 
     Инсон-табиатдги янги куч. Географик муҳит ҳақида тушунча.
     
169. 
     Ҳозирги илмий – техник жадаллаштириш ва унинг географик қобиққа таъсири.
     
170. 
     Геосферанинг таъсири.
     
171. 
     Атроф муҳит мониторинги.
     
172. 
     Мониторинг даражалари: санитар – гигиеник.
     
173. 
     Иссиқлик оқимларини бошқаришнинг асослари.
     
174. 
     Табиатни ва табиий ресурсларни муҳофаза қилиш ва улардан оқилона фойдаланиш.