Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарⱪанд иⱪтисодиёт ва сервис институти з

Ўрнини босадиган маҳсулотларга таҳдид- бешта кучнинг охиргиси ўринбосарларга қаратилган. Компаниянинг маҳсулотлари ёки хизматлари ўрнига ишлатилиши мумкин бўлган товар ёки хизматларни алмаштириш таҳдид солади. Яқин ўрнини босадиган товарларни ёки хизматларни ишлаб чиқарадиган компаниялар нархларни ошириш ва қулай шароитларда қулфлаш учун кўпроқ кучга эга. Яқин ўрнини босадиганлар мавжуд бўлганда, мижозлар компания маҳсулотини сотиб олишдан воз кечиш имкониятига эга бўладилар ва компаниянинг кучи заифлашиши мумкин.
Porterнинг бешта кучини ва уларнинг соҳага қандай татбиқ этилишини тушуниш компанияга ўз бизнесининг стратегиясини ўз инвесторларидан юқори даромад олиш учун ўз ресурсларидан яхшироқ фойдаланиш учун тузатишга имкон бериши мумкин.⁸¹


Таянч иборалар: экологик таъсир, атроф-муҳит омили, сценарий-қурилиш ва моделлаштириш (scenario-building and modelling), ишбилармонлик муҳити (business environment), Табиий жисмоний муҳит (Natural physical environment), ижтимоий муҳит (Societal environment), Вазифа муҳити (Task environment), девалвация, динамик ташқи муҳит, сиёсий-ҳуқуқий муҳит (рolitical-legal Environment), ҳукумат (Government), ҳуқуқий (Legal), сиёсий (рolitical), баҳолаш, ўлчов нуқталари, рақобат, атроф-муҳит омили, технология, истеъмолчилар ҳуқуқлари, куч модели, конвертация, меҳнат муҳофазаси, саломатлик, хавфсизлик, демографик тенденция, ходимлар, таҳлил, фаолият, фуқаролик, теократик, даража, кўрсаткич, омил, менталитет, бурч, анъана, махфийлик, чиқиндилар, қадоқлаш, табиий ресурслар, фаолиятнинг ижтимоий таъсири (Social impacts of activities), SWOT таҳлили, кучли ва заиф томонлар, имкониятлар (Opportunities), таҳдидлар (Threats).


Назорат учун саволлар:

1. 
   Ишбилармонлик муҳитига нималарни киритаоласиз?
   
2. 
   Атроф-муҳит омилига қайси жараёнларни киратаолсиз?
   
3. 
   Ижтимоий муҳит PESTEL таҳлилининг таркибий қисмлари қайси омиллардан иборат?
   
4. 
   Jonson ва Scholesнинг Атроф-муҳитни таҳлил қилиш стратегияни ишлаб чиқиш жараёнининг тартиб қадамларини санаб беринг?
   
5. 
   Сиёсий-ҳуқуқий муҳитда учта муҳим элемент?
   
6. 
   Меҳнат муҳофазаси нима ва қандай тартибда ҳимояланади?
   
7. 
   Маълумотларни химоялашда харакатни тушуниш учун унда ишлатиладиган баъзи техник атамаларни изоҳланг
   
8. 
   Саломатлик ва хавфсизлик Буюк Британяда қандай тартибга солинади?
   
9. 
   Маданий тенденция тушунчасини изоҳлаб беринг?
   
10. 
    Ресурсларни конвертация қилиш: қиймат занжирини атиб беринг?
    
11. 
    Рақобат устунлиги - Porterning бешта куч моделини айтиб беринг?
    
12. 
    Аутсорсинг бу нима?
    
13. 
    SWOT таҳлили нима ва компанияларда нима учун ишлатилади?