Oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi abduhamid nurmonov struktur tilshunoslik: ildizlari va yo‘nalishlari


Download 4.72 Mb.
Pdf ko'rish
bet81/90
Sana06.09.2023
Hajmi4.72 Mb.
#1673631
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   90
Bog'liq
abduhamid nurmonov.struktur tilshunoslik ildizlari va yo\'nalishlari

Konstruksiya 
— morfemalarning o'zaro qo'shiluvidan tashkil topgan 
butunlik (Blumfild).
Kontiniuum 
— jumla ( Blumfild).
Kontrast distributsiya 
— bir xil qurshovda biri o‘rnida ikkmchisi 
almashinib kelib, ma'noni o‘zgartiruvchi munosabat.
Korrclativ 
— tarixan bir manbadan kclib chiqsa ham, hozirgi kunda 
farqlanuvchi turli tovushlar. Masalan, rus tilida 6cv« -
6eoicamb
 
so‘zlaridagi 
e-3K
tovushlari (Boduen).
Korrespondent 
- tarixan bir manbadan kclib chiqib, hozirgi qardosh 
tillarda farqli talaffuz qilinuvchi tovushlar (Boduen).
Kulminativ funksiya 
- gap tarkibidagi so'zlarni fonctik jihatdan 
uyushtirish, so‘z qismlarini bir urg‘u ostiga birlashtirish vazifasi 
(Trubetskoy).
Ko‘p 0‘lchovli zidlanisli 
- ma'lum bir zidlanish uchun asos bo'lgan 
belgi zidlanish sistemasining boshqa a'zolarida ham uchraydigan zidlanish.
Lcksema 
— crkfn morfema (Blumfild).
Lcksikon 
— tilning barcha erkfn morfemalar zaxirasi (Blumfild).
Mazmun substansiyasi 
- tilda so‘z ifodasini topgan borliq dalili, 
tushuncha (Yelmslev).
M e’yor 
— til birligining moddiy shakl sifatidagi izohi (Yelmslev).
Morfema -
1. Boshqa mayda morfologik birliklarga bo‘linmaydigan morfologik 
birlik (Boduen).
2. Eng kichik ma'noli shakl (Blumfild).
3. Tilning mazmuniy sistcmasi bilan to'liq qo‘llaniladigan eng kichik 
ifoda sistemasi birligi (Glison).
148
www.ziyouz.com kutubxonasi


Murakkab shakl 
- boshqa til shakllariga fonctik-scmantik jihatdan 
qisman o'xshash bo'lgan shakl (Blumfild).

Download 4.72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   90




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling