Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi O‘zbekiston Respublikasi


Download 87.29 Kb.
bet11/24
Sana12.02.2023
Hajmi87.29 Kb.
#1192222
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   24
"Urushdan o'tmang!" She'rida . Zulfiya urushdan qaytmagan qahramonlar, beva ayollarning tuyg‘ularini faqat o‘ziga xos tuyg‘u bilan ifodalaydi, voyaga yetgan o‘g‘lidan g‘ururlanishni, yo yetimligidan achchiq afsuslanishni aks ettiradi.
Onam aytadi:
“Dahshatli so‘z bor: “Urush”.
O'lim boshidan oxirigacha yurdi
Va u ko'pchilikni olib ketdi
Do‘stni “ota” deyish baxtdir.
Ikkala she’rda ham shoira o‘zgalar qayg‘usini, shodligini o‘zinikidek idrok etadi, shaxsiyni xalq bilan birlashtiradi. "Urushdan o'tmang!" She'rida. avtobiografik tasodiflardan qochish uchun ongli istak bor.
Og‘ir urush yillarida Zulfiya katta achchiq yo‘qotishga uchradi. 1944-yilda fojiali baxtsiz hodisa natijasida umr yo‘ldoshi, umidi va tayanchi Hamid Olimjondan ayrilib qoladi.
Shoira o‘z harakatida, hayotida eriga mehr, sadoqat, sadoqatni ko‘rsatibgina qolmay, ularni o‘z she’rlarining mazmuniga aylantirgan. “Ayriliq kunlarda”, “Sozimga shodlik kuyladi”, “Qaydasan, yuragim”, “Bahor keldi, seni so‘raydi” kabi she’rlari go‘yo bularning samarasi edi. tajribalar:
Do'stim, sen yerda uxlabsan.
Lekin sen menga qanchalik keraksan!
Men siz bilan gaplashaman, o'tiraman.
Qanchadan beri, do'stim, menga gul olib kelding?
Endi men sizga gullar bilan keldim.
Ishq, kuyish, mehnat kunlarini unutsammi!
Endi siz meni kutib olishga chiqmaysiz.
Ko'zlarimda doim ko'rgan faqat quvonch.
Endi ko'z yoshlarimni ham ko'rmaysiz.
Bevaqt yo‘qotish shoira qalbida uning ijodida ilgari uchramagan yangi-yangi tuyg‘ular, allegoriyalar, metaforalar, qiyoslar paydo bo‘ldi. Natijada “Bahor keldi, seni so‘raydi” kabi she’rlar dunyoga keldi , ular muallifning eng nozik, eng samimiy tuyg‘ularini, ayniqsa, teran ifodalagan, she’rlarini badiiy kashfiyot darajasiga ko‘targan. Bunday she’rlar Zulfiya ijodida falsafiy ma’noning chuqurlashishiga xizmat qildi. Natijada Zulfiya ijodida muhim voqea hisoblangan “Kamalak” she’riy sikli paydo bo‘lib, o‘quvchini hayot va borliq mazmuni haqida fikr yuritishga undaydi. She'rlar Ushbu tsiklga kiritilgan “Bo'sh qolgan sahifa”, “Qalamimni olma” lavhalari inson hayoti qadriyatlarini har tomonlama tarannum etuvchi falsafiy lirikaning ajoyib namunalariga aylandi. Shoira baxtning abadiy, doimiy bo'lishini xohlaydi, shunda hech qanday muammo va urushlar bo'lmaydi ...
Zulfiya hayotida xiralik va yolg‘izlikni xohlamaydi, u bor iste’dodini insonlar baxtini ulug‘lashga bag‘ishlaydi.
Shoiraning ko‘plab she’riy to‘plamlari borki, ularning har biri uning ma’naviy olamining yangi qirralarini ochib berdi. “Ayriliq kunlar” sikli shafqatsiz urush olovida azob chekkan qalb zafarini aks ettirgan bo‘lsa, “Qalbimga yaqin odamlar” da matonat, fidoyilik, Vatanga muhabbat tuyg‘ulari avjiga chiqadi. “Mushoira” (“Shoirlar bellashuvi”) siklida esa inson taqdiri manfaatlari va muammolari mushtarakligi tasdiqlanadi. “Fikrlar”, “Yillar, yillar” sikllari hayot va inson, borliqning mazmuni, muhabbat va sadoqat, hayot va kurash haqidagi fikrlarni ifodalaydi.
Zulfiya ijodining o‘ziga xos jihatlaridan biri shundaki, u inson qalbining turli holatlarini yozishga intiladi. Aqli bilan anglagan, qalbi bilan ayol, ona ekanligini his qilgan Zulfiya ularni she’riy ovozda kuylaydi. Qaysi she’rga murojaat qilsangiz, ulardagi deyarli barcha obrazlar ayollar olamidan olinganiga guvoh bo‘lasiz.
Butun umri davomida shoira turli mamlakatlarga sayohat qildi. Uning Hindistonga sayohat taassurotlari ostida yaratilgan “Mushoira” asari katta muvaffaqiyat qozondi. Zulfiya “Mushoir” asarida Sharq xalqlarining “bir buyuk qalbga birlashgani, haqiqat va nurga intilishi” umuminsoniy g‘oyasini nafis mujassam etgan. Shoira poyabzal detallarini takrorlash orqali birlik hissini tasdiqlaydi.
Shunda shoira tomoshabinlar ko‘ziga tikilib, Osiyo va Afrika xalqlarining ayanchli ahvolini, haqiqat uchun kurashini, ertangi yorug‘ kelajakka ishonchini eslaydi:
Kechki payt allaqachon keldi.
Issiqlik ketdi.
Bizga keling: bizda mushoira bor,
Mushoira!
Jonli va jasur she'riyatning do'stlari,
Olovli nur hamma joyda porlasin,
Tinch odam koinotga ega bo'lishi uchun,
Shunday qilib, faqat u dunyoga qo'shiqlar yaratadi.



Download 87.29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling