Oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot

Opsion shartnomalari

Opsion shartnomasi (opsion) - bu lotin soʻzidan olingan moliyaviy vositasi boʻlib, unga binoan odatda opsionni sotib oluvchi deb nomla- nadigan tomonlardan biri huquqni oladi va kelajakda shartnomada oldindan kelishilgan narx boʻyicha aktivlarni opsion sotuvchisi ma’lum bir narsani sotib olish yoki sotish majburiyatini oladi.

Ushbu huquq uchun opsionni sotib oluvchi boshqa tomonga, opsion sotuvchisiga, opsion deb nomlangan mukofot puli toʻlaydi.
Variantlar ikki xil. Chaqiruv opsiyasi - aktivni oldindan belgilan- gan narxda sotib olish huquqini beradi (lekin majburiyat emas).
Sotish opsiyasi sotish huquqini beradi. Ma’lum mavjud boʻlgan davrga koʻra, variantlar yevropa, Amerika va Osiyoga boʻlinadi.
Yevropa opsioni opsion xaridoriga opsion sotuvchisi bilan kelajakda ma’lum bir sanada aktivni sotib olish yoki sotish boʻyicha bitim tuzish huquqini beradi.
Amerika opsiyasi ushbu huquqni amal qilish muddati tugashidan biron kun oldin foydalanishga imkon beradi.
Osiyo - kelajakda ma’lum kelishilgan sana va opsion amal qilish muddati oʻrtasidagi davrda.
Muayyan opsion qayerda sotilishi va uning qanchalik standartlash- tirilganiga qarab, mutaxassislar ularni ikki guruhga ajratadilar: standart (ma’lum savdoga ixtisoslashgan variantlari deb ataladigan)li, ular birjalarda sotiladi va odatda ushbu moliyaviy vosita haqidagi umumiy qabul qilingan gʻoyalarga mos keladi va ekzotik variantlar mijozlarning soʻrovlariga javoban moliya institutlarini yaratadi.
Ekzotik variantlarda shartnoma shartlari har qanday boʻlishi mumkin.
Variantlar xatarlarni oldini olish uchun ishlatiladi.
Shu nuqtai nazardan, ular sugʻurta mukofoti toʻlanganda sugʻurta polisini sotib olishga oʻxshaydi, bularga ya’ni kelajakda ham xuddi shunday:
- bu holda opsion mukofoti;
- va natijada opsion xaridor shartnomada belgilangan narx boʻlishi kafolatini oladi.
Boshqa tomondan, imkoniyatlar sugʻurta kompaniyalari qanday ishlashiga oʻxshash tarzda investorlar va chayqovchilarga tavakkal qilishlari va buning uchun mukofot olishlari uchun imkoniyat yaratadi. Bunday holda, bozor kon’yunkturasi noqulay boʻlgan joyda, siz birjada teskari bitim tuzish orqali oʻz pozitsiyangizdan chiqib keti-
shingiz mumkin.
Ammo shuni anglash kerakki, chayqovchi oʻz xatti-harakatlari uchun sugʻurta mukofoti miqdorida mukofot olishi mumkin va u bajaraoladigan javobgarligi, shuningdek fyuchers bozoridagi operatsiyalar uchun potensial cheksizdir va dastlabki investitsiya qilingan mablagʻ miqdoridan oshib ketishi mumkin.

3.