Oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot

Svop shartnomalari

SWAP – bu shartnomada koʻrsatilgan shartlarga muvofiq kela- jakda toʻlovlarni almashtirish boʻyicha ikki kontragent oʻrtasidagi kelishuvdir.

SWAP operatsiyalari AQSH moliya bozorlarida 1970-yillarning oʻrtalaridan boshlab keng tarqaldi. Svop - bu yakunlanadigan joyni sotish va yangi joyni sotib olish.
SWAP-larning maqsadi quyidagilardir:
-aktivlar tarkibini vaqt yoki sifat jihatidan takomillashtirish;
-foiz stavkalari va valyuta kurslari, shuningdek xarajatlardagi noqulay oʻzgarishlar xatarlarini kamaytirish (xedjlash);

• 
  foyda olish (masalan, turli xil valyutalarda va / yoki turli xil foiz stavkalarida, belgilangan yoki oʻzgaruvchan kreditlar);
  
• 
  valyuta va pul bozorlarida spekulyativ operatsiyalarni amalga oshirishda pozitsiyani oʻtkazish.
  

SWAP shartnomalarining toifalari:
Foizlarni almashtirish - bu bir tomon boshqa tomon foydasiga toʻlovlar oqimini amalga oshirishni oʻz zimmasiga olgan, uning miqdori doimiy ravishda vakillik foiz stavkasi asosida belgilanadigan va boshqa tomon esa oʻz navbatida oʻz zimmasiga olgan bitim. shartnoma imzolash paytidagi foiz stavkalari darajasidan kelib chiqqan holda, birinchi toʻlanadigan toʻlovlarning foydasi uchun foydalanish.
Valyuta svopi - bu kelishuv, bu tomonlar tomonidan ma’lum bir jadval asosida oldindan belgilangan muddat davomida turli xil
valyutalarda denominatsiyalar va belgilangan foiz stavkalarini almashishidir.
Valyuta svopi turiga qarab, uning tomonlari quyidagilar boʻlishi mumkin:

• 
  qat’iy (masalan, belgilangan vaqt ichida belgilangan dollar kursi belgilangan sterling kursiga almashtirilganda);
  
• 
  suzuvchi -biri doimiy, ikkinchisi suzib yuradi (masalan, bir tomon ikkinchisiga LIBOR stavkasini funt bilan toʻlaganda, ikkinchisi esa oʻz navbatida kontraktning dollar qiymatining 2 foizini toʻlaganda).
  

Svop shartnomasi muddati tugagach, tomonlar nominallarni alma- shadilar. Ushbu almashinuv, har ikki tomonning valyuta kursi tebra- nishlari tufayli yuzaga kelishi mumkin boʻlgan xavfni olib tashlaydi.
Oxirgi fikrni matematik ravishda isbotlash mumkin.
Tovar svopi - bu bitimga muvofiq bir tomon ikkinchi tomon foydasiga toʻlovlar oqimini amalga oshirishni oʻz zimmasiga oladi, uning qiymati ma’lum miqdordagi tovarlarning bozor narxidan kelib chiqqan holda muntazam ravishda belgilanadi va boshqa tomon oʻz navbatida, ma’lum bir narsaning bir xil miqdori uchun belgilangan narxga asoslangan birinchi belgilangan toʻlov oqimidan foydalanishni oʻz zimmasiga oladi.
Tovar svopida odatda tovarlarni jismoniy yetkazib berish boʻl- maydi. Tovar svoplari birjadan tashqari birjadan himoyalash vositalari- dan biridir (forvard shartnomalari bilan bir qatorda).SWAP vositalari- dan foydalangan holda valyuta bozori ishtirokchilarining aniq maqsadlari mavjud boʻladi.
Quyidagi maqsadlarga erishish uchun (lotin) bitimlaridan foyda- lanishi mumkin boʻlgan sanoat kompaniyalari:

• 
  zarur moliyaviy resurslarni iloji boricha past narxda sotib olish orqali qarz yukini kamaytirish;
  
• 
  obligatsiyalar yoki qisqa muddatli tijorat qogʻozlaridan foyda- lanish bilan cheklanib qolmasdan, moliyaviy aktivlarni boshqarish moslashuvchanligini oshirish;
  

-kassa boshqaruvini takomillashtirish va mablagʻlarni qabul qilish va sarflash bilan bogʻliq moliyaviy oqimlarni tartibga solish;

• 
  moliyalashtirish uchun kutilmagan ehtiyojlar yuzaga kelganda, zarur boʻlgan mablagʻlarni nisbatan past narxlarda tezda olish;
  

Portfellarni boshqaradigan turli xil investitsiya fondlari derivativ- lardan mablagʻlarni boshqarishning quyidagi moslashuvchan vositasi sifatida foydalanadilar: ammo ma’lum bir chayqovchi uchun sharoitlar muvaffaqiyatli kombinatsiyasi bilan daromad olish, chunki bu operatsiyalar arzon narxlarda ham katta daromad olishga imkon beradi.
Rasmiy va norasmiy bozorda faoliyat koʻrsatadigan banklar derivativ operatsiyalaridan eng koʻp daromad olishadi.
Swap shartnomasining asosiy parametrlari:

• 
  Bitim mavzusi (masalan, EUR / USD valyuta juftligi). Bitim natijasida sotuvchi SWAPning birinchi qismi uchun AQSH dollarining belgilangan kursi boʻyicha yevro oladi. Shartnoma muddati (qoida tariqasida, svop-shartnomalar qisqa muddatli) xarakterga ega, masalan, bugun / keyingi (birinchi qiymati bugun yoki bajarilish sanasi bilan, ikkinchisi - keyingi kun), Tom / nex (ertaga / ertadan keyingi kun), Spot / nex (ikkinchi ish kuni / uchinchi) shartnomalari mavjud (ish kuni) va oldinga / keyingi (uchinchi kun va undan keyin / - Keyingi ish kuni) yetkazish kabilar kiradi.
  

Ularning orasidagi farq - bu repo operatsiyalari boʻyicha foiz stavkasining analogi boʻlgan svop farqlidir. Bu stavkalar va foiz stavkalari prognoziga bogʻliq.
SWAP / SWAP, SWOP

1. 
   tovarlarni, valyutani yoki qimmatli qogʻozlarni ularni keyinchalik sotish kafolati bilan vaqtincha sotib olish;
   
2. 
   bir vaqtning oʻzida qimmatli qogʻozlar bilan birja bitimi, masalan, muddati tugashiga qadar uzoqroq muddat (muddatni oʻzay- tirish maqsadida)ba’zi qimmatli qogʻozlarni sotish va boshqalarini sotib olish;
   
3. 
   ma’lum vaqtdan keyin teskari almashtirish majburiyati bilan milliy valyutani chet el valyutasiga almashtirish operatsiyasi;
   
4. 
   bir xil davr uchun ikki valyuta uchun foiz stavkalarining farqi.
   

4.