Oliyvao rtamaxsus ta’lim vazirlich karimjon Rahimqulov
Download 3.86 Mb. Pdf ko'rish
|
Milliy harakatli o\'yinlar. Rahumqulov K
- Bu sahifa navigatsiya:
- 20. Hakamlik qilish
|
19. 0 ‘yindagi intizomlilik
0 ‘yindagi intizomlilik o‘quvchi o‘yinning barcha tartib-qoida- larini, o‘z zimmasiga yuklangan hamma vazifalami ongli va vijdonli bajarishini bildiradi. Bunday o ‘yinchi maqsadga erishishi uchun ofz jamoasi bilan birgalikda harakat qiladi. Ongli intizom o‘yinni yaxshirioq o'zlashtirishga, o'yinchilar kayfiyatining yaxshilanishiga yordam bcradi. Buning natijasida mashg‘ulotlar qiziqarli va samarali o'tadi. 0 ‘quvchilami o‘yinda o ‘z xatti-harakat la riga tanqidiy muno sabatda bo‘lish, bir-birlariga beg'araz yordam berish ruhida tar biyalash bilan ana shunday intizomga erishish mumkin. Ba’zida o£qituvchi o'yinni mantiqan to‘g‘ri va aniq tushuntirib bera ol- magani sababli, o‘yin intizomi buziladi. 0 ‘quvchilar o‘yin maz munini yetarli darajada anglab olmagani, tushunmaganlari uchun ham qoidalarni buzadilar, o ‘zaro bahslashadilar, o‘yinda har xil 69 xatoliklaiga yo‘l qo‘yadilar va bir-biriariga qo‘pollik qiladilar. Rah- bar bu xatolami o‘quvchilarga o‘yinni yana bir marta tushuntirish bilan osongina tuzatishi mumkin. Bolalaming o‘yin paytidagi intizomi o‘yinga to‘g‘ri rahbarlik qilishga ham bog'liq bo‘ladi. Shuning uchun intizom buzilganda o‘qituvchi buning sababini birinchi galda o‘yinga rahbarlik qilishda yo‘l qo‘ygan xatolaridan qidirishi lozim. 20. Hakamlik qilish Har bir o‘yin obyektiv va odilona hakamlikni talab qiladi. Agar belgilangan qoidalaming bajarilishini diqqat bilan jiddiy kuzatilmasa, o‘yin o £zining ta’lim-tarbiyaviy qiymatini yo‘qotadi. Hakamlikni ko‘pincha o‘yin rahbarining o‘zi bajaradi. Ammo bu ishni o‘yinchilardan birortasi (bolalaming o‘zlari saylagan yoki o'qituvchi tayinlagan o'quvchi) bajargani ma’qulroq. Bu tadbir bolalarda tashkilotchilik malakalarini tarbiyalashda yordam beradi. Agarda o ‘yinda bolalardan birortasi hakamlik qilsa, rahbar o‘zining fikr-mulohazalarini o‘yinchilarga hakamlik vazifasi ni bajarayotgan o‘quvchi orqali aytadi. Rahbar-hakam o‘yinning borishini diqqat bilan kuzatishi va imkoni boricha har bir o‘yinchini nazorat qilib turishi lozim. Faqat shundagina o ‘yinning natijasiga obyektiv baho berish mumkin. Shuni unutmaslik kerakki, holis hakamlik qilmagan hakamga o‘yinchilar ishonmay, u bilan hisoblashmay qo‘yadilar. Bunday hakamning obro‘si qolmaydi. Rahbar-hakam komandalaming kuchi va ulardagi o‘yinchilar- ning soni teng bo‘lishini, shuningdek, ishtirokchilar uchun bir xil sharoit yaratilishini, ya’ni ular o‘ynaladigan joy, asbob-anjomlar va boshqalar bilan bir xil ta’minlanishini hisobga olishi lozim. 70 Hakam o ‘yinda qo‘polliklarga yo‘l qo'ymasligi, o'yin usul- larining to'g'ri bajarilishini kuzatib turishi, o‘yindagi harakatlami takomillashtirishga va chaqqonlikni orttirishga e’tibor berishi kerak. Hakam o'yin jarayonida tarbiyachi rolini ham bajarishi, bolalarda kclgusida zarur bo'ladigan xislatlarni va malakalami shakllantirishi hamda mustahkamlashi kerak. Download 3.86 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|