Olmaliq filiali “ ”

Tashkilot strategiyalarini amalga oshirishga oid
innovatsiyalar turlari

Tashkilot strategiyasini amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan innovatsiyalarning turlari	Tashkilotning asosiy strategiyasi
	S	N	T	D	B
1.Kashfiyotlar asosida butunlay yangi tovarni yaratish	+		+		+
2.Nou-xau asosida ishlab chiqilayotgan tovarni takomillashtirish	+
3.Kashfiyotlar asosida yangi texnologiyani tadbiq etish			+
4.Nou-xau asosida amaldagi texnologiyani takomillashtirish			+
5. Nou-xau asosida ishlab chiqarishni tashkil qilishni takomillashtirish			+
6. Nou-xau asosida mehnatni tashkil qilishni takomillashtirish			+
7.Menejment tizimini shakllantirish yoki takomillashtirish	+		+	+	+
8.Tashkilot (xom ashyo, materiallar, butlovchilar va h.k)ning “chiqish” sifatini yaxshilash	+
9.Tashkilotning tashqi muhit bilan o‘zaro hamkorligini takomillashtirish	+		+
10.Taktik marketing vazifalari (reklama, tovarni bozorga tomon harakatlantirishni rag‘batlantirish tizimi)ni takomillashtirish					+
11.Iste’molchidagi tovar servisi sifatini oshirish				+
12.Tashkilot tovarlarining mavjud bozorini kengaytirish		+			+
13.YAngi bozorni o‘zlashtirish					+

Eslatma: “+” belgisi tashkilotning tegishli strategiyasini amalga oshirish uchun innovatsiyalarni amalga oshirish zarurligini bildiradi.

Innovatsion faoliyat jarayonida vujudga keladigan vazifalarining ko‘p jihatliligi unga turli toifadagi xodimlarni kiritishni ko‘zda tutadi, ularni quyidagi guruhlarga bo‘lish mumkin. Birinchi guruh - ijodiy tashabbuskorlikni namoyon etish, ajoyib g‘oyalarni ilgari surishga qodir yuqori malakali novator olimlar. Novator-menejerlar yangilik kiritishni jarayon sifatida boshqarishlari, yangiliklarni g‘oyadan aniq tijorat natijasigacha siljishini ta’minlashlari zarur. Xuddi ular noaniq sharoitlarda qarorlar qabul qilishlari, moliyaviy va tadbirkorlik tavakalchiligiga borishlari, innovatsion faoliyatni boshqarishdagi tashkiliy-ruhiy qiyinchiliklarni engib o‘tishlari lozim.

Agar novator olim va loyihaning rahbari malakali xodimlar “o‘zagi”ni tashkil etsa, uning yonida yangiliklarni aniq amalga oshirishi uchun javobgar xodimlarning ikkinchi guruhi - eng ko‘p sonli guruhi joylashadi. Bunda “chet” innovatsion faoliyatning zaruriy tarkibiy qismi bo‘ladi. Loyihaning umumiy samaradorligi unga bog‘liq. Ko‘llab-quvvatlash tizimini ta’minlovchi malakali xodimlarning bu guruhi ko‘pincha “ilmiy darvozabonlar” yoki “bozor darvozabonlari” deb nomlanadi.
Xulosa.
Yangiliklar kiritish innovatsion menejmentning obyekti sifatida. Innovatsion menejment O‘zbekistondagi tadbirkorlarga va ilmiy ommaga nisbatan yangi tushunchadir. Aynan shu vaqtda O‘zbekistonda yangiliklar ko‘payib ketmoqda. Iqtisodiyotni boshqarish formalari o‘rniga boshqa yangi uslublar va shakllar paydo bo‘lmoqda. Bunday sharoitda mazkur faoliyat
bilan davlat organlaridan tortib pastki tabaqalardagi korxonalar ham kichik
biznes shaklida shug‘ullanmoqlari lozim. Maxsus adabiyotlarda va rasmiy
hujjatlarda ko‘p hollarda iqtisodiyotning markazdan boshqarishga taalluqli
bo‘lgan tushunchalar, ya’ni ilmiy-texnikaviy progresslarni boshqarish, ilmiytexnik yutuqlarni ishlab chiqarishda qo‘llash kabi tushunchalar qo‘llanilar
edi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida tijorat korxonalari yuridik va iqtisodiy
erkinliklarga ega, shu sababli hech qanday kiritishlar haqida (davlat tomonidan) gap bo‘lishi mumkin emas. Bu prinsip orqali innovatsion menejment oblastidagi alohida tushunchalardagi farqlarni tushunish mumkin. Innovatsion so‘zining ma’nosi ingliz tilidagi «innovatsion» so‘zidan
olingan bo‘lib, yangilik va yangilik kiritish degan ma’noni bildiradi. Bu
yangilik zamirida yangi tartibni, yangi odatni, yangi uslubni, kashfiyotni
tushunish lozim. Yangilikni bozorga kiritish jarayonini tijoratlashish jarayoni
deb atash lozim. Yangilikning paydo bo‘lishi va uni hayotga tatbiq etilishi
oralig‘idagi vaqt innovatsion loyihasi deb ataladi. Kunlik amaliyotda, odatda, yangiliklar, yangilik kiritish, innovatsiya tushunchalarini o‘xshatish ko‘p
uchraydi, qachonki har qanday kashfiyotlar, yangi voqealar, xizmatlar va
metodlar xillari tarqalishiga qabul qilinsa (tijoratlashish) o‘shanda xalq
ommasi tomonidan tan olinadi.


Foydalanilgan adabiyotlar.
1. Y.Abdullayev. «Bozor iqtisodiyoti», 1996.
2. M.Rasulov. «Bozor iqtisodiyoti asoslari». — Toshkent: O‘z- bekiston, 1999.
3. M.Sharifxo‘jayev, Y.Abdullayev. Menejment. Darslik. Tosh- kent: O‘qituvchi, 2001.


Internet manzillar.
1. www.ziyo.net
2. www.arxiv.uz
3. www.aim.uz