Oltingugurt va uning birikmalari tabiiyatda tarqalishi. Oltingugurtning allotropik shaklari


Oltingugurtning uchta allotrop modifikatsiyasi mavjud


Download 315.58 Kb.
bet14/14
Sana23.01.2023
Hajmi315.58 Kb.
#1112600
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
rano (5)

Oltingugurtning uchta allotrop modifikatsiyasi mavjud: rombik, monoklinik va plastik. Rombik va monoklinik modifikatsiyalar rombik va monoklinik panjaralar joylashgan joyda siklik S 8 molekulalaridan tuzilgan.
S 8 molekulasi toj shakliga ega, barcha aloqalarning uzunligi - S - S - 0,206 nm ga teng, burchaklar esa tetrga 108 ° ga yaqin.
Rombik oltingugurtda eng kichik elementar hajm to'rtburchaklar parallelepiped shaklida bo'ladi, monoklinik oltingugurt bo'lsa, elementar hajm egri parallelepiped shaklida ajralib turadi.
Rombik oltingugurt kristalli. Monoklinik oltingugurt kristalli
Oltingugurtning plastik modifikatsiyasi oltingugurt atomlarining chap va o'ng aylanish o'qlari bilan spiral zanjirlari orqali hosil bo'ladi. Ushbu zanjirlar burilgan va bir xil yo'nalishda cho'zilgan.
Rombik oltingugurt xona haroratida barqaror. Isitilganda u sariq, juda harakatchan suyuqlikka aylanadi va keyinchalik qizdirilganda suyuqlik qalinlashadi, chunki unda uzun polimer zanjirlar hosil bo'ladi. Eritma sekin soviganida, monoklinik oltingugurtning quyuq sariq igna shaklidagi kristallari hosil bo'ladi va agar siz eritilgan oltingugurtni sovuq suvga to'kib tashlasangiz, siz plastik oltingugurtni olasiz - polimer zanjirlaridan tashkil topgan kauchukga o'xshash tuzilish. Plastik va monoklinik oltingugurt beqaror va o'z-o'zidan rombikaga aylanadi.
nson salomatligi uchun muhim element bo’lgan oltingugurtga bo’lgan ehtiyojimiz kuniga 1 grammni tashkil etadi. Bu miqdorni biz iste’mol qilayotgan ovqatdan olamiz. Qizil va oq go’sht, tuxum, sut, pishloq, piyoz, sarimsoq, ba’zi sabzavotlar, qulupnay, banan, petrushka, marul, kartoshka, anjir va xurmo oltingugurtga boy manbalardir.
Oltingugurt biriktiruvchi to’qima, teri va tirnoqlarning rivojlanishi, qon shakarini nazorat qilish, organizmdagi toksinlardan tozalash, safro hosil bo’lishi va soch o’sishi uchun zarur bo’lgan moddadir. Tanadagi oltingugurt kislorod muvozanatini ta’minlaydi va miya funktsiyalarining sog’lom ishlashiga yordam beradi. Shuningdek, u jigarda safro ajralishiga yordam beradi.
Termal buloqlar va oltingugurtli hovuzlarga ega bo’lgan issiqlik inshootlari ham ko’plab odamlar davolanishga intiladigan joylar qatoriga kiradi. Oltingugurtli hovuzlar ko’plab kasalliklarda, ayniqsa bel va bo’g’imlarda og’riq, revmatizm va ekzema kabi teri kasalliklarida afzal ko’rilishi mumkin.
Oltingugurt nisbati oshgani sayin tanadagi ba’zi muvozanatlar yomonlashadi. Haddan tashqari oltingugurt buyraklarga zarar etkazadi; bosh og’rig’i, oshqozon kramplari, tomoq kuyishi va qayt qilish. Shuningdek, astma bilan kasallanganlar uchun oltingugurtdan nafas olish xavfli.
Sovun va dori-darmonlarda ishlatiladigan oltingugurt teri muammolariga qarshi muhim element hisoblanadi. Ammo, agar u to’g’ri ishlatilmasa, ba’zi bir zarar etkazilishi mumkin.
Ba’zi kasalliklarni davolashda ishlatiladigan dorilar oltingugurtni o’z ichiga oladi. Biroq, uning yon ta’sirini hisobga olish kerak. Oltingugurt o’z ichiga olgan dorilar oshqozonni bezovta qilishi mumkin. Bundan tashqari, ichak tutilishi yoki diareya kabi ichak muammolarini keltirib chiqarishi mumkin. Bosh aylanishi yoki bosh og’rig’i, uyqusizlik va charchoq kabi nojo’ya ta’sirlarni ham ko’rish mumkin. Oltingugurtga allergik sezgirligi bo’lgan odamlarda u og’izda shish paydo bo’lishi, nafas qisilishi va ongni yo’qotish kabi hayotga xavf soladigan xavflarni keltirib chiqarishi mumkin, bu “anafilaksi” deb nomlanadi.
Oltingugurt o’z ichiga olgan sovunlar, aksincha, terining qizarishi, qichishi va tozalanishi kabi muammolarni keltirib chiqarishi mumkin. Terining rangini ham o’zgartirishi mumkin bo’lgan oltingugurtli sovunlar terida allergik holatlarni va shish va uyalar kabi muammolarni keltirib chiqarishi mumkin. Bundan tashqari, husnbuzarlarga qarshi dorilar bilan ishlatiladigan ushbu sovunlar teriga qaytarilmas zarar etkazishi mumkin.
Inson salomatligi uchun muhim element bo’lgan oltingugurtga bo’lgan ehtiyojimiz kuniga 1 grammni tashkil etadi. Bu miqdorni biz iste’mol qilayotgan ovqatdan olamiz. Qizil va oq go’sht, tuxum, sut, pishloq, piyoz, sarimsoq, ba’zi sabzavotlar, qulupnay, banan, petrushka, marul, kartoshka, anjir va xurmo oltingugurtga boy manbalardir.
Oltingugurt biriktiruvchi to’qima, teri va tirnoqlarning rivojlanishi, qon shakarini nazorat qilish, organizmdagi toksinlardan tozalash, safro hosil bo’lishi va soch o’sishi uchun zarur bo’lgan moddadir. Tanadagi oltingugurt kislorod muvozanatini ta’minlaydi va miya funktsiyalarining sog’lom ishlashiga yordam beradi. Shuningdek, u jigarda safro ajralishiga yordam beradi.
Termal buloqlar va oltingugurtli hovuzlarga ega bo’lgan issiqlik inshootlari ham ko’plab odamlar davolanishga intiladigan joylar qatoriga kiradi. Oltingugurtli hovuzlar ko’plab kasalliklarda, ayniqsa bel va bo’g’imlarda og’riq, revmatizm va ekzema kabi teri kasalliklarida afzal ko’rilishi mumkin.
Oltingugurt nisbati oshgani sayin tanadagi ba’zi muvozanatlar yomonlashadi. Haddan tashqari oltingugurt buyraklarga zarar etkazadi; bosh og’rig’i, oshqozon kramplari, tomoq kuyishi va qayt qilish. Shuningdek, astma bilan kasallanganlar uchun oltingugurtdan nafas olish xavfli.
Sovun va dori-darmonlarda ishlatiladigan oltingugurt teri muammolariga qarshi muhim element hisoblanadi. Ammo, agar u to’g’ri ishlatilmasa, ba’zi bir zarar etkazilishi mumkin.
Ba’zi kasalliklarni davolashda ishlatiladigan dorilar oltingugurtni o’z ichiga oladi. Biroq, uning yon ta’sirini hisobga olish kerak. Oltingugurt o’z ichiga olgan dorilar oshqozonni bezovta qilishi mumkin. Bundan tashqari, ichak tutilishi yoki diareya kabi ichak muammolarini keltirib chiqarishi mumkin. Bosh aylanishi yoki bosh og’rig’i, uyqusizlik va charchoq kabi nojo’ya ta’sirlarni ham ko’rish mumkin. Oltingugurtga allergik sezgirligi bo’lgan odamlarda u og’izda shish paydo bo’lishi, nafas qisilishi va ongni yo’qotish kabi hayotga xavf soladigan xavflarni keltirib chiqarishi mumkin, bu “anafilaksi” deb nomlanadi
Oltingugurt o’z ichiga olgan sovunlar, aksincha, terining qizarishi, qichishi va tozalanishi kabi muammolarni keltirib chiqarishi mumkin. Terining rangini ham o’zgartirishi mumkin bo’lgan oltingugurtli sovunlar terida allergik holatlarni va shish va uyalar kabi muammolarni keltirib chiqarishi mumkin. Bundan tashqari, husnbuzarlarga qarshi dorilar bilan ishlatiladigan ushbu sovunlar teriga qaytarilmas zarar etkazishi mumkin.
XULOSA

FOYDALANILGA ADABIYOTLAR


1.N.A. Parpiev, A.G. Muftaxov, X.R. Raximov. Anorganik kimyo, «O’zbekiston » nashriyoti, 2003.
2. Abdurashid Saliyevich Hasanov, Anvar Sobirxanovich Ataxanov, Dilrabo Miraxmatovna Normatova, Kimyoviy elementlarning xossalariizohli lug’at. O’zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi , «Fan » nashriyoti, 2010.
3. Глинка Н.Л. Oбшая химия. Химия, 1987.702 с.
4. Abduraxmanov S.A. Gidrometallurgiya jarayonlari nazariyasi va dastgohlari. Navoiy,2001.238 b.
5. Середа И. П. Конкурсные задачи по химии. — Киев: Вища школа, 1979.
6. Глинка Н. Л. Задачи и упражнения по общей химии. — Л.: Химия, 1988.
7. Goldfarb Ya. L.,Xodakov Y.V., Dodonov Y. B. Kimyodan mashq va masalalar to’plami, T., “O’qituvchi”, 1984.
8. Б. В. Некрасов. Основы обще химии. Т. 1,2 М. Химия,
1973 г.
9. Г. Реми Курс неорганическо химии. М. Мир, т. 1,2 1963, 1966 гг.
10. Q. Ahmerov, A. Jalilov, A. Ismoilov. Umumiy va anorganik ximiya, Toshkent. “O’qituvchi”, 1988 y.
Download 315.58 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling