Ona tili 4 sinf ona tilidan dars ishlanmalari 1-dars Darsning mavzusi: 3-sinfda o‘tilganlarni takrorlash. Gap

Savollar	O‘quv chining javobi
Javoblar
1	Tilda nechta shaxs bor, ular qaysilar?		2	-ning, -ni, -ga, -da, -dan qo‘shimchalari
2	Otlarda nechta kelishik bor, ular qaysilar?		5	Bosh kelishikning qo‘shimchasi yo‘q
3	Kelishik qo‘shimchalari qaysilar? sanab bering.		1	Tilimizda 3 ta shaxs bor. I shaxs- so‘zlovchi II shaxs- tinglovchi III shaxs- o‘zga.
4	Salima.. tug‘ilgan kini.. gullar sovg‘a qilishdi. Nuqtalar o‘rniga qanday kishilik qo‘shimchasini qo‘yish kerak?		3	Oltita kelishik qo‘shimchalari bor. Ular bosh kelishigi, qaratqich kelishigi, tushum kelishigi, jo‘nalish kelishigi, o‘rin-payt kelishigi, chiqish kelishigi.
5	Qaysi kelishikning qo‘shimchasi yo‘q?		4	-ning, -ga qo‘shimchalari qo‘yiladi.

“Rasmli lug‘at diktanti”ni o‘tkaziladi. Buning uchun o‘qituvchi monitor orqali rasm ko‘rsatadi, o‘quvchilar esa rasmda namoyish etilgan narsalar nomini husnixat asosida daftarlariga yozadilar. Vaqtni tejash maqsadida keyingi slaydda to‘g‘ri javoblar ko‘rsatiladi, o‘quvchilar o‘zaro sheriklari bilan daftarlarini almashtirib tekshiradilar. So‘ng narsalar nomini ingliz tilidagi nomlarini aytadilar.Topshiriqni to‘g‘ri va aniq bajargan o‘quvchilar aniqlanib, rag‘batlantiriladi.

tT/r O‘zbek tilida Ingliz tilida 1 ona mother 2 aka brother 3 singil sister 4 non bread 5 choynak teapot 6 tandir stove 7 o‘tin firewood 8 daraxt tree 9 eshik door 1 deraza window

III. Yangi mavzuni bayoni.

Yangi mavzu 187- mashq asosida amalga oshiriladi. B uning uchun „Tahlil qolipi“ ta’limiy o‘yinidan foydalaniladi.

Buning uchun mashq shartiga ko‘ra matn o‘qitiladi va sarlavha topiladi. So‘ng ajratilgan so‘zlar quyida keltirilgan jadvalga yozib, so‘zlarda ishtirok etgan egalik va kelishik qo‘shimchalar nomi ostiga yozib chiqib tahlil qiladilar. Topshiriqni bajarishda juftlikda bajariladi.
2-topshiriq. „Tahlil qolipi“

Egalik qo‘shimchalari

Kelishik qo‘shimchalari

So‘zlar

Birlik

Ko‘plik

I-sh

IIsh

IIIsh

IIsh

III-sh

IIII-sh

B/k

Q/ k

T/K

J/K

O‘P/k

Ch/k

Qarganing

-ning

parvozini

i

ni

O‘ljasini

si

ni

suvga

ga

quvurga

ga

quvurdan

-dan

Tumshug‘ida

i

da

Sizning bahoingiz

Kichik jamoalar topshiriqni bajarib bo‘lgach, monitor orqali to‘g‘ri javoblar tekshiriladi. Xatolikka yo‘l qo‘ygan jamoalarning noto‘g‘i javoblari tahlil qilinadi.

1 -topshiriq 187-mashq. Mashq matni ekranda beriladi. Gaplar bittadan chiqadi. O‘quvchi gaptar kibidagi so‘z birikmani to‘g‘ri belgilasa, so‘z birikmasi gap ostiga o‘tadi. So‘z birikmasi ajratilgach, yarim to‘rtburchak shakli asosida kelishik qo‘shimchalari belgilanadi.Topshiriqlar bajarilgach, matn to‘liq holda namoyish etiladi.

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash.

1 88-mashq “Lisoniy qolip” metodidan foydalangan holda tashkil etiladi. O‘quvchilar mashq matnidagi gaplarni o‘qib chiqadilar. O‘qituvchi tomonidan tayyorlangan ushbu jadval ko‘rsatiladi. O‘quvchilarning vazigasi berilgan so‘zlarga kelishik qo‘shimchalarini qo‘shib bog‘langan so‘z birikmasi hosil qiladilar.Topshiriqni bajarishga ajratilgan vaqt tugagach, o‘qituvchi o‘quvchilarning ishlarini tekshiradi. Bu metod qisqa vaqt ichida o‘quvchilarni mustaqil ravishda bilimlarini amalda qo‘llay olishini tekshirishga imkon beradi.

3-topshiriq. “Lisoniy qolip”

So‘zlar	-ning	-ni	-ga	-da	-dan	Bog‘langan so‘zlar
Zag‘izg‘onlar	+					odati
kuz				+		o‘g‘irlaydi
Yong‘oq		+				o‘g‘irlaydi
Yong‘oq		+				Ko‘mib qo‘ydi
yer			+			Ko‘mib qo‘ydi
Yong‘oq		+				yeb bo‘lib
hisobi					+	adashib qoladi
yer				+		qolib ketgan
bahor						unib chiqadi

2 -topshiriq 188-mashq. Mashq matni beriladi. O‘quvchilar topshiriqni bajarishlari uchun matndagi so‘zlarni kursor bilan belgilasalar, gaplardagi shu so‘zlarni rangi o‘zgarib ajraladi.O‘qing.Kelishiklarning so‘roqlari yordamida otlarni topib, o‘zi bog‘langan so‘z bilan belgilang.

189-mashq. Berilgan so‘zlarga mazmunan mos bo‘lgan otlarni topib birikma tuziladi. Birikmada ishtirok etgan kelishik qo‘shimchalari odatdagiday belgilanadi.
Bahor keldi, daraxtning bargi, bargini to‘kdi, o‘lkaga ketdi, maktabda ishlaydi, ishdan qaytdi.
V. Darsga yakun yasash va baholash.
Darsda faol qatnashgan o‘quvchilar rag‘barlantiriladi va baholanadi.
VI. Uyga vazifa..Uyda 190- mashqni shartiga ko‘ra bajarib kelish aytiladi. O‘quvchilarga yaxshi tilaklar bildirilib darsga yakun yasaladi.



69


Dars mavzusi: Otlarning kelishik qo‘shimchalari bilan qo‘llanishi.
(191-193- mashqlar)
Darsning maqsadi:
ta’limiy: otlarning gapda boshqa so‘zlar bilan kelishik qo‘shimchalari yordamida bog‘lanishi, kelishik qo‘shimchalari, uning nomlari, so‘roqlari va vazifasi yuzasidan amaliy bilim berish, so‘zlarining yozilishi va ma’nosini bilib olish orqali o‘quvchilarning lug‘atini boyitish, savodxonligini oshirish.
FK1: o‘qilgan matn mazmunini va o‘zgalar fikrini anglab, ifodalay oladi, og‘zaki nutqda so‘z va gaplar ohangiga rioya qila olish;
tarbiyaviy: o‘quvchilarda mehnatga havas uyg‘otish, kitobning inson uchun foydali tomonlarini yoritib berish: TK2: o‘quvchilarni har bir darsda kitob bilan ishlashga o‘rgatish;
rivojlantiruvchi: kelishik qo‘shimchalari, uning nomlari, so‘roqlari va vazifasi yuzasidan olgan bilimlarini rivojlantirish. FK2: talaffuz me’yorlariga, qoidasiga rioya qila olish, mavzuga oid so‘zlarni og‘zaki va yozma nutqda, o‘zlashtirilgan leksik birliklarni matnda qo‘llay olish.
TK2: media vositalaridan, didaktik materiallaridan foydalanib, topshiriqlarni bajarish.
Darsning turi: yangi bilim, ko‘nikma, malakalami shakllantiruvchi dars.