1-topshiriq.
D arslikda ustunchalarda berilgan gaplarA-4 qog‘oziga yozib, ilib qo’yiladi. O‘quvchilar jadval orqali harakatning kim tomonidan bajarilishini bilib oladilar. Gaplar ustida quyidagicha ishlanadi:
Shaxslar
|
Sonlar
|
Birlik qo‘shimchalari
|
Ko‘plik qo‘shimchalari
|
I shaxs
|
o‘qidim, ishlayapman
|
o‘qidik, ishlayapmiz
|
II shaxs
|
o‘qiding, ishlayapsan
|
o‘qidingiz, ishlayapsiz
|
III shaxs
|
o‘qidi, ishlayapti
|
o‘qidilar, ishlayaptilar
|
Darslik bilan ishlash.
405-mashqda o‘quvchilar harakatni bildirgan so‘zlar oldiga kishilik olmoshlaridan mosini qo‘yib, gaplar tuzadilar. Gaplar tuzishda jadvaldan foydalanadilar.
U aytdi. U yozmoqchi. U arralayapti.
O‘qituvchi tomonidan o‘quvchilarga tuzgan gaplarini shaxs va sonda yozish topshirig‘i beriladi.
Birlik.
I shaxs:Men aytdim. Men yozmoqchiman. Men arralayapman.
II shaxs:Sen aytding. Sen yozmoqchisan. Sen arralayapsan.
Ko‘plik.
I shaxs:Biz aytdik. Biz yozmoqchimiz. Biz arralayapmiz.
II shaxs:Siz aytdingiz. Siz yozmoqchisiz. Siz arralayapsiz.
2 -topshiriq.
O‘quvchilar namuna asosida berilgan fe’llarni tuslovchi qo‘shimchalariga ko‘ra jadvalga joylaydilar.
|
IV.Yangi mavzuni mustahkamlash.
406-mashq. O‘qituvchi matnni ifodali o‘qib beradi.
- Matnda nimalar suhbat qurishdi?(Til, tishlar, aql suhbatlashishdi.)
- Til tishlarga nima debdi?
- Tishlar nima deb javob berishdi?
- Aql tilga nimalarni uqtirdi?
- Birinchi gapdagi fe’lga so’roq bering. Fe’l qo‘shilgan shaxs-son qo‘shimchasini ko‘rsating. (Til nima qildi ? – dedi. Fe’lga – di shaxs-son qo‘shimchasi qo‘shilgan.)
-di qo‘shimchasi harakatni qaysi shaxs bajarganini bildiradi ? (- di qo‘shimchasi harakatni III shaxs bajarganini bildiradi.)
- Dedi fe’lining oldiga kishilik olmoshidan mosini qo‘ying.(U dedi.)
- Harakatni qaysi shaxs bajargan ? (III shaxs bajargan.)
- Ikkinchi gapdagi chiziqcha o‘rniga qaysi kishilik olmoshini qo‘yasiz ? So‘roq berib toping. (Qo‘yasiz- kim qo‘yadi?Siz qo‘yasiz.)
Fe’l oxiriga qaysi shaxs-son qo‘shimchasi qo‘shilgan? (-siz II shaxs ko‘plik qo‘shimchasi qo‘shilgan.)
Uchinchi gapdagi fe’llarni aniqlang.Qo‘shimchalari orqali harakatni qaysi shaxs bajarganini ayting.(Nima qilgansiz ? – to‘sgansiz II shaxs ko‘plik, -siz qo‘shimchasi qo‘shilgan.Harakatni II shaxs bajargan; nima qilaman ? – istayman – man qo‘shimchasi qo‘shilgan.Harakatni I shaxs bajargan.)
O
IPT
‘quvchilar har bir fe’l tarkibida qo‘llangan shaxs-son qo‘shimchasi yordamida harakat qaysi shaxs tomonidan bajarilganini aniqlaydilar. Daftarlariga namunadagidek yozadilar.
”Tushunchalar Tahlili”metodidan foydalanib, qiyin so‘zlar ustida ishlahadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
