Ona tili 5-sinf Sana Mavzu: test darsning maqsadi: Ta’limiy
Download 82.78 Kb.
|
5 mart
|
5.Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish. O’quvchilar DTS asosida baholanadi. Baholashda o’quvchilarning bilimi, faolligi e’tiborga olinadi. 6.Uyga vazifa. Uyga vazifa 442-mashq beriladi. “Do’st-do’sting oynasi” mavzusida matn yaratish. Tekshirdi: O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari Xaliyeva F.________________ “___”_______ 20___yil
1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik. Darsning borishi: 1.Tashkiliy qism. a)salomlashish b)navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish c)kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish 2. O’tgan mavzuni so’rash. Uyga vazifa sifatida 442-mashq tekshiriladi. 3.Yangi mavzu. 1. Savollarga javob berish. 2. Mashqlar ustida ishlash. Dars savollarga javoblar berishdan boshlanadi. Kitob, hisob, savob, obod, savod, ozod, iztirob, «Matiz» kabi so’zlar misolida jarangli undoshlarning jarangsizlashishi o’quvchilarga singdiriladi. So’ngra egalik hamda kelishik qo’shimchalari qo’shilganda o’zgaradigan va o’zgarmaydigan so’zlarga misollar keltiriladi. Bunda quyidagi jadvaldan foydalanish mumkin:
H va x undoshlarining yozilishini tushuntirishda: 1. Hayot, haqiqat, mahsulot, mahalla, panoh, goh, xohlamoq. 2. Xayol, xotira, xirmon, haxt, taxt, mix, axloq kabi so’zlarni keltirish maqsadga muvofiqdir. Shuningdek, ong, tong, bang, zang, dengiz, qaytingiz so’zlari tarkibida kelayotgan ng tovushining aytilishi va yozilishi ham bayon qilib beriladi.
Baholarni tahlil qilish. O’quvchilar DTS asosida baholanadi. Baholashda o’quvchilarning bilimi, faolligi e’tiborga olinadi. 6.Uyga vazifa. Uyga vazifa 4-topshiriq beriladi. Tekshirdi: O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari Xaliyeva F.________________ “___”_______ 20___yil
1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik. Darsning borishi: 1.Tashkiliy qism. a)salomlashish b)navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish c)kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish 2. O’tgan mavzuni so’rash. Takrorlash. 3.Yangi mavzu. 1. Bo’g'in haqida ma'Iumot. 2. Ochiq bo’g'in. 3. Yopiq bo’g'in. O’qituvchi bir havo zarbi bilan aytiladigan tovush yoki tovushlar yig'indisining bo’g'in deb atalishini o’quvchilarga tushuntiradi. So’zlarning bir, ikki, uch, to’rt va undan ortiq bo’g'inlardan tashkil topishini aytib o’tadi, misollar keltiradi. Masalan: 1. Bir bo’g'inli so’zlar: raqs, past, syezd. 2. Ikki bo’g'inli so’zlar: botir, qodir, majbur. 3. Uch bo’g'inli so’zlar: tarixan, ishsizlik, samara. 4. To’rt va undan ortiq bo’g'inli so’zlar: tantanalar, suvsizlikdan, tajribasizlik, g 'aroyibotlarni. O’qituvchi bo’g'inli belgilashda unli tovushning muhim o’rin tutishini ta'kidlaydi, ochiq va yopiq bo’g'inni tushuntiradi.
Darslikdagi 443-444-445-mashqlar bajariladi. Savollar 1.Bo’g’in deb nimaga aytiladi? 2.Bo’g’inlar soni nimaning soniga teng keladi?
Baholarni tahlil qilish. O’quvchilar DTS asosida baholanadi. Baholashda o’quvchilarning bilimi, faolligi e’tiborga olinadi. 6.Uyga vazifa. Uyga vazifa 446-mashq beriladi. Tekshirdi: O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari Xaliyeva F.________________ “___”_______ 20___yil
1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik. Darsning borishi: 1.Tashkiliy qism. a)salomlashish b)navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish c)kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish 2. O’tgan mavzuni so’rash. Uyga vazifa 446-mashq tekshiriladi. 3.Yangi mavzu. 1. Bo’g'in ko’chirish qoidalari. 2. Mashqlar ustida ishlash. O’qituvchi darsni o’zbek orfografiyasi va unda bo’g'in ko’chirish qoidalarining tutgan o’rni haqidagi fikrlarni bayon qilishdan boshlaydi. Yakkaunlilarning alohida bo’g'in sifatidako’chirilmasligini ta'kidlaydi. Aqida, amalparast, ishonch, ilon, oqim, oriyat, o 'tinch, o 'rik, uyum, ular, e'lon kabi so’zlar misolida bo’g'in ko’chirish qoidalarini bayon qilib beradi. 4.Mustahkamlash. 448-va 449-mashqlardan berilgan Samarqanddagi Ulug'bek madrasasi bilan bog'liq matnlarni o’quvchilarga o’qittirib, tagiga chizilgan so’zlarni ajrattiradi. XV asr, 1428-yil, 30,4 metr, SamDU kabi so’zlarni keyingi satrga ko’chirishda amaldagi qoidalarga qat'iy rioya qilish lozimligi uqtiriladi. Ularning keyingi satrga olib o’tilmasligi tushuntirib beriladi. Ko 'ngil, singil, dengiz kabi so’zlar tarkibida kelayotgan ng undoshining ajralmasligini menga, senga, Vatanga kabi so’zlardagi n va gni bir-biridan ajratish mumkinligini ham izohlab beradi. Savollar 1.Bir tovushdan iborat bo’lgan bo’g’inlar keyingi qatorga ko’chiriladimi? 2.Sh, ch, ng harflar birikmasi ajratilib ko’chiriladimi? 3.Raqam bilan ifodalangan ko’p xonali sonlar, qisqartma sonlar qanday bo’g’inga ajratiladi? 5.Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish. O’quvchilar DTS asosida baholanadi. Baholashda o’quvchilarning bilimi, faolligi e’tiborga olinadi. 6.Uyga vazifa. Uyga vazifa 450-mashq beriladi. Tarjimayi hol yoziladi. Tekshirdi: O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari Xaliyeva F.________________ “___”_______ 20___yil
1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik. Darsning borishi: 1.Tashkiliy qism. a)salomlashish b)navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish c)kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish 2. O’tgan mavzuni so’rash. Uyga vazifa 450-mashq tekshiriladi. 3.Yangi mavzu. 1. Urg'u va uning turlari. 2. Ma'no urg'usi. 3. Mashqlar ustida ishlash. O’quvchilarga urg'uni tushuntirishda quyidagilarga e'tibor berish lozim. 1. So’z bo’g'inlaridan birining boshqalariga nisbatan qattiqroq aytilishiga urg'u deyilishini hamda o’zbek tilidagi so’zlarda qo’shimchalar qo’shilishi bilan urg'uning ko’chib yurishini, so’z oxiriga tushishini. Buni gul - gullar - gullarga, dala - dalalar - dalalarga kabi misollar yordamida tushuntirish mumkin. 2. O’zbek tilidagi ko’zlar, bog'lar, olma, tugma, suzma kabi so’zlarni urg'uning qaysi bo’g'inga tushishiga qarab turib farqlanishini. Masalan: tugma (ot) - tugma (fe'l), akademik (litsey) - akademik (Habib Abdullayev) kabi. 3. Gap ichidagi so’zlardan birining boshqalarga nisbatan qattiqroq aytilishiga ma'no urg'usi deyilishini. Masalan: Biz komputer darslariga katta qiziqish bilan qaraymiz.
451-453 mashqlar yuqoridagi talablar asosida bajariladi. Shuningdek, boshqa tillardan kirgan so’zlarda urg'uning turli bo’g'inlarga tushishi ham ta'kidlanadi. Barcha, hamma, texnika, direksiya, maktab, kitob kabi. 5.Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish. O’quvchilar DTS asosida baholanadi. Baholashda o’quvchilarning bilimi, faolligi e’tiborga olinadi. 6.Uyga vazifa. Uyga vazifa 454-mashq beriladi. Berilgan so’zlarni urg’ularini qo’yib, ular ishtirokida gaplar tuzish. Tekshirdi: O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari Xaliyeva F.________________ “___”_______ 20___yil
1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik. Darsning borishi: 1.Tashkiliy qism. a)salomlashish b)navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish c)kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish 2. O’tgan mavzuni so’rash. Uyga vazifa 454-mashq tekshiriladi. 3.Yangi mavzu. 1. Urg'u va uning turlari. 2. Ma'no urg'usi. 3. Mashqlar ustida ishlash. O’quvchilarga urg'uni tushuntirishda quyidagilarga e'tibor berish lozim. 1. So’z bo’g'inlaridan birining boshqalariga nisbatan qattiqroq aytilishiga urg'u deyilishini hamda o’zbek tilidagi so’zlarda qo’shimchalar qo’shilishi bilan urg'uning ko’chib yurishini, so’z oxiriga tushishini. Gapda ishtirok etayotgan so’zlardan birining boshqalariga nisbatan kuchliroq talaffuz qilinishiga gap urg’usi yoki mantiqiy urg’u deyiladi. Masalan, Buvijonim so’zlarini kutaman.
Mustahkamlashda darslikdagi 455-456-457-mashqlar orqali mustahkamlanadi. 455-mashq. O’quvchilar berilgan matnni o’qib, gap urg’ularini qo’yadilar. Bunda talaffuzga e’tibor beriladi. 456-mashq. O’quvchilar mustaqil yondashadi. Badiiy kitoblardan matnlar ko’chirib, gap urg’usini qo’yib chiqadilar. Savollar 1.Gap urg’usi nima va u qanday vazifani bajaradi? 2.Bitta yoyiq gap yozib, uning turli bo’laklarini gap urg’usi ostida talaffuz qiling.
Baholarni tahlil qilish. O’quvchilar DTS asosida baholanadi. Baholashda o’quvchilarning bilimi, faolligi e’tiborga olinadi. 6.Uyga vazifa. Uyga vazifa 458-mashq beriladi. Berilgan so’zlarga gap urg’usini tushirib, gaplar tuzish. Tekshirdi: O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari Xaliyeva F.________________ “___”_______ 20___yil
1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik. Darsning borishi: 1.Tashkiliy qism. a)salomlashish b)navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish c)kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish 2. O’tgan mavzuni so’rash. Uyga vazifa 458-mashq tekshiriladi. 3.Yangi mavzu. 1. Tovushlarning tushib qolishi. 2. Tovushlarning orttirilishi. 3. Mashqlar ustida ishlash. Bu darsni tashkil qilishda o’qituvchi har bir tilda boshqa tillardan o’zlashgan ko’plab so’zlarning mavjud bo’lishini, bunday olinma so’zlar og'zaki nutqda o’zbek tilining qonun-qoidalariga bo’ysungan holida talaffuz qilinishini, natijada bunday so’zlarda tovushlarning tushib qolishi hamda orttirilishi aytib o’tiladi.
Qolgan mashqlar ham mazkur shartlar asosida bajartiriladi. Savollar 1.Tovushlarning orttirilishi deb nimaga aytiladi? 5.Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish. O’quvchilar DTS asosida baholanadi. Baholashda o’quvchilarning bilimi, faolligi e’tiborga olinadi. 6.Uyga vazifa. Uyga vazifa 462--mashq beriladi. “Stadionda” mavzusida matn tuzish. Tekshirdi: O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari Xaliyeva F.________________ “___”_______ 20___yil
1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik. Darsning borishi: 1.Tashkiliy qism. a)salomlashish b)navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish c)kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish 2. O’tgan mavzuni so’rash. Takrorlash. 3.Yangi mavzu. O’qituvchi oldingi ikki takrorlash 60-64-hamda 101-103-darslar uchun berilgan tavsiyalardan ushbu takrorlash mavzulariga moslagan holda foydalanishi mumkin. Imlo bilan, yozma savodxonlik bilan bog'liq bo’lgani uchun xuddi darslikdagi mashqlarda bo’lgani kabi ularning aksariyati yozma ravishda bajarilishi kerak. Ayniqsa, bu darslarda imkon qadar topshiriqlar sinf taxtasida ham bajarilishi, yo’I qo’yilgan xatolar butun sinf bilan muhokama qilinishi muhim. Tarqatma materiallar yordamida iqtidorli, o’rta qobiliyatli hamda past o’zlashtiradigan o’quvchilarga individual, qo’shimcha topshiriqlar bilan yondashilsa, darslikdagi mashqlar yordamida hamma bilan baravar ishlanadi. Ayrim mashqlarni ikki ustun yoki jadvalga solib bajartirish yaxshi samara beradi. 152-darsdagi 460-, 661-mashqlar, 153-darsdagi 463-mashq, 154- darsdagi 469-mashq, 155-darsdagi 472-mashqdagi so’zlarni aytilishi, yozilishi, xato yozilgani, to’g'risi ham yozma, ham og'zaki bajartirilsa, o’quvchilarning savodxonlik malakasi mustahkamlanadi. 4.Mustahkamlash. Savollar 1.O’zbek tilida nechta unli tovush bor? 2.I va U unli tovushlarini aytilishi va imlosi haqida so’zlab bering. 3.O’ unlisining aytilishi va imlosi qanday? 4.A va o unlilarining aytilishi va imlosi haqida nimalarni bilasiz?
Baholarni tahlil qilish. O’quvchilar DTS asosida baholanadi. Baholashda o’quvchilarning bilimi, faolligi e’tiborga olinadi. 6.Uyga vazifa. Uyga vazifa 466--mashq beriladi Tekshirdi: O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari Xaliyeva F.________________ “___”_______ 20___yil
1) «Ona tili» 5-sinf uchun darslik. Darsning borishi: 1.Tashkiliy qism. a)salomlashish b)navbatchilik hisoboti, sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish c)kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish 2. O’tgan mavzuni so’rash. Uyga vazifa 466-mashq tekshiriladi. 3.Yangi mavzu. O’quvchilar o’rtasida yakka yoki guruh shaklida savodxonlik musobaqasini o’tkazish uchun aynan takrorlash darslari qulay. «A'lo», «yaxshi» natijalariga erishgan o’quvchilarni baholashni sinfdoshlariga havola qilish mumkin. Ular kimga «a'lo», kimga «yaxshi» qo’yish mumkinligini, yutuq va kamchiliklami izohlaydilar. 153-darsdagi 465-mashq iqtidorli o’quvchilarga mo’ljallangan. Unda berilgan boshqotirma murakkab bo’lgani uchun o’qituvchi, albatta, yordam berishi kerak. Javobi: Hunarni asrahon netkumdir oxir, 155-darsning 474-mashqidagi chaynvordning javobi: 1, 2, 4 - Toshkent viloyatidagi shaharlar: Piskent, Parkent, G'azalkent. 3 - O’zbekistonning poytaxti - Toshkent. 4.Mustahkamlash. 1. Qaysi qatorda imlo jihatdan xato yozilgan soz mavjud. A) Suv toshqini shaharga sezilarli talofat yetkazdi. B) Qani, naqarot birgalikda ijro etamiz. C) Bu yerda chekish taqiqlanadi. D) Uydagilarga ko’pdan ko’p salom ayt. 2.Yoshlar teleradiokompaniyasi birikmasining qisqartirilgan shaklini ko’rsating. A) YoTRK B) YTRK C) YOTRK D) YoshTelikom 3. Uch xil aytilib, uch xil yoziladigan qo’shimcha qaysi so’zlar tarkibida qo’llanilgan? 1)borgin 2)sig’guncha 3)bargga 4)chiroyligina A)1,2,3,4 B)2,3 C)1,3,4 D)2,3,4 5.Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish. O’quvchilar DTS asosida baholanadi. Baholashda o’quvchilarning bilimi, faolligi e’tiborga olinadi. 6.Uyga vazifa. Uyga vazifa 470--mashq beriladi Tekshirdi: O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari Xaliyeva F.________________ “___”_______ 20___yil
Download 82.78 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|