Ona tili va adabiyot 1

Ushbu gapdagi mustaqil so‘z turkumlariga mansub bo‘lmagan so‘zlarning turkumini aniqlang.

1) ko‘makchi; 2) bog‘lovchi; 3) yuklama;

4) undov so‘z; 5) taqlid so‘z; 6) modal so‘z.

A) 1, 4, 5, 6 B) 3, 4, 6

C) 1, 2, 3, 6 D) 2, 3, 5

19. U kasal otasini qaratish maqsadida olingan qarzlaridan qutulish uchun otasi vafot etgach yerlarini sotib yuboradi. Tog‘asini qora tortib Toshkentga keladi. . . . mard, halol, oqko‘ngil, oliyjanob yigit. Shahardagi qarindoshlardan mehr-u muruvvat kutadi. Bu yigit mehnatdan qo‘rqmaydi, ishining ko‘zini biladi. U kunda kavlash, beda o‘rish singari kuch talab etiladigan og‘ir ishdan ham, mehmonlarga xizmat qilishday yumushlardan ham og‘rinmaydi. Ushbu parchda qaysi adabiy qahramon haqida fikr yuritilgan?

A) Bektemir ("Chinor")

B) Xolmat ("Kecha va kunduz")

C) Anvar ("Mehrobdan chayon")

D) Yo‘lchi ("Qutlug‘ qon")

20. Men bugun senga shunday narsalar keltirdimki, ularni sen hech qachon hech qayerda ko‘rmagansan.

Qaysi javobda ushbu ergashgan qo‘shma gapning ergash gap qismidagi barcha gap bo‘laklari shartli belgilar asosida tartib bilan to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

21. Qaysi javobda ma’noli qismlari asos + so‘z yasovchi + lug‘aviy shakl yasovchi + sintaktik shakl yasovchi tartibida joylashgan sifat turkumiga oid so‘z qatnashgan?
A) Balki, oila baxtsizligidan shunday holat yuz bergandir.
B) Stol ustidagi guldonlarga pushti atirgullar solingan edi.
C) Boshqaruvchi, xonalarning kattarog‘ini ularning jamoasiga bering.
D) Shuni bilingki, ilmlilarni butun dunyo olqishlaydi.


22. Tobe qismi ko‘chma ma’noda qo‘llangan otli birikmalarni aniqlang.
A) daraxtning ko‘zi, bolaning tishi
B) qattiq ranjimoq, kitob o‘qimoq
C) shirali ovoz, po‘lat iroda
D) qarzini uzmoq, diqqatini bo‘lmoq


23. Yasama so‘zning ega vazifasida kelishi kuzatiladigan bog‘lovchisiz qo‘shma gapni aniqlang.
A) Dunyoning ishlari ko‘p qiziq ekan: quvonch va qayg‘u hamisha yonma-yon yuradi.
B) Ko‘klamning sayroqi qushlari sho‘x-sho‘x kuylamoqdalar, ko‘m-ko‘k maysalar silkinib qushlarni olqishlamoqdalar.
C) Bilim ado bo‘lmas boylikdir, shuning uchun yoshlik chog‘ingdan bilim olish payida bo‘l.
D) Mashina katta jar yoqasiga kelib qoldi-yu, haydovchi hushyorlik qilib to‘xtatdi.


24. Tugangan fahm etib umri baqosin, Sovug‘ oh urdi yod aylab atosin. Anosi ham ko‘zi oldig‘a keldi, Ko‘zidin ikki qonlig‘ rud ochildi.
Ushbu misralarda Navoiy “Xamsa”sidagi umri tugab borayotganini fahm etib, ota-onasini yod etgan qaysi qahramon holati ifoda etilgan?
A) Shirin B) Mehr C) Farhod D) Suhayl


25. Har tilni biluv emdi bani odama jondur, Til vositai robitai olamiyondur.
Ushbu she’riy misralar haqidagi qaysi ma’lumot to‘g‘ri emas?
A) Ushbu misralarda tardi aks san’atidan foydalanilgan.
B) Mutlaq qofiya qo‘llangan.
C) Ushbu baytda radif qo‘llanmagan.
D) Ushbu bayt bilan boshlanuvchi she’r g‘azal janrida yozilgan.


26. Ko‘p tilni bilish bitta qulfni ocha oladigan bir nechta kalitga ega bo‘lishdir.
Ushbu gapdagi tarkibida jarangsiz lab undoshi qatnashgan so‘zlar qaysi turkumga oid?
A) ot, olmosh B) ravish, ot
C) ravish, fe’l, ot D) fe’l, ot, olmosh


27. Ajoyib milliy urf-odatlarimiz odamlarni hamjihatlikka, birodarlikka va samimiyatga chorlaydi.
Ushbu gapda ishtirok etgan otlarga oid qaysi ma’lumot to‘g‘ri emas?
A) Ushbu gapdagi barcha otlar tuzilishiga ko‘ra o‘zaro bir turga oid hisoblanadi.
B) Ushbu gapdagi so‘z birikmalarida hokim qism vazifasini bajargan ot qatnashgan.
C) Ushbu gapdagi otlar ega va to‘ldiruvchi vazifasini bajargan.
D) Ushbu gapda aniq va mavhum otlar qatnashgan.


28. Tadbirni har oyning juma kunida o‘tkazishga ma’muriyat kafolat beradi. Ushbu gap qaysi uslubga xosdir?
A) so‘zlashuv uslubi B) ilmiy uslub
C) publitsistik uslub D) rasmiy uslub


29. Qaysi gapda orttirma nisbatdagi yasama fe’l qatnashgan?
A) Ariqchalarda tip-tiniq suvlar shildirab oqib yotardi.
B) U behuda so‘zlarni haddan ortiq ko‘p gapirdi.
C) Keyin dasturxonni yig‘ishtirayotgan xotiniga ham o‘shqirdi.
D) Maydonda ot o‘ynatayotgan ikki chavandoz ko‘rindi.


30. Bobur "Boburnoma"da qaysi joy haqida: "Rub’i maskunda ... cha latif shahr kamroqdur. . . . Hech yog‘iy qahr va g‘alaba ila munga dast topmog‘on uchun "baldayi mahfuza" derlar" deb yozadi?
A) Samarqand B) Farg‘ona
C) Andijon D) Buxoro