O’qo’v qo’llanma Oliy o’quv yurtlararo ilmiy-uslubiy birlashmalar faoliyatini Muvofiqlashtiruvchi Kengash Prezidiumi tomonidan nashr etishga tavsiya qilingan

III. Realizatsiya maxsuloti xajmi (Qr.r.) – tovar maxsuloti tovar maxsuloti xajmidan tashqari sotish uchun mqljallangan va shu reja davrida ularning haqini to’lash kerak bo’lgan maxsulotdir: Ular, korxona o’zi ishlab chiqargan va sotishga mqljallangan tayyor maxsulotlar, yarim fabrikatlar, sanoat xarakteridagi ishlar qiymati (shu kunladan, o’z dastgoxlari va transport vositalarini kapital ta’mirlash qiymati, o’zining kapital qurilishi uchun va korxona balansida turgan boshqa ishlab chiqarish bilan bog’liq bo’ladi. Xo’jaliklar uchun bajarilgan ishlar qiymati).
Realizatsiya maxsulotini reja davridagi qsishini (Qr.) quydagicha topiladi.
õ100
õ.ð
Q
Qð.ð - Qõ.ð
Qð 
bunda - Qr.r - reja yilidagi maxsulotni realizatsiya xajmi.
Qx.r - hisobot yilidagi realizatsiya maxsuloti xajmi (kelosi davrdagi
reja baxosida).
Bu qo’rsatkich - ishlab chiqarish faoliyatining natijasini ifodalaydi va korxona foydasi, ishlab chiqarish rentabelligini aniqlashga, soliqdagi majburiyatlarni bajarishga, bank bilan xom-ashyo etkazib beruvchilar, o’zlarining xodimlari bilan xisob-kitob
ishlarini bajarish xarajatlarni qoplash, kelasi davrlarda ishlab chiqarishni rivojlantirish ishkoniyatlarini aniqlashga yordam beradi.
Bulardan tashqari shartli - sof maxsulot, normativ sof maxsulot, ishlov berishning normativ qiymati (NSO), norma - soat hisobdagi mexnat salmog’i qo’rsatkichlari ishlatiladi.
SHartli-sof maxsulot uning miqdori realizatsiya maxsulotidan moddiy xarajatlar ayirmasiga teng. Ish haqi xarajatlari, ijtimoiy sug’urta, amortizatsiya ajratmalari, foyda miqdoridan iborat.
Sof maxsulot xajmi tovar maxsulotidan moddiy xarajatlar va shuningdek asosiy fondlar amartizatsiyasini summasini ayirish bilan topiladi.
Demak, sof maxsulot xajmida ish xaqi va foyda miqdori qoladi. Uning xajmiga boshqa korxonalar yaratgan qiymatlar (xom’ashyo, materiallar, yoqilg’i, energiya uchun to’lovlar amortizatsiya ajratmasi) qo’shilmaydi.
Bu qo’rsatkich shu korxonaning o’z mexnat bilan yaratilgan yangi qiymatni ifoda etadi va korxona faoliyati natijalarini to’g’ri qo’rsatadi.