O‘quv mashg‘ulotining o‘qitish

If Form1.Width<600 then begin Form1.Width:=Form1.Width+16; Form1.Height:=Form1.Height+9; End else ShowMessage(‘Oyna boshqa kengaymaydi’);

Ilovani ishga tushirib, uning tugmasini bir necha marta bossak, ekranga quyidagi yozuv chiqadi. Undagi OK tugmasini chertmagunimizcha, ilova o’z ishini to’xtatib turadi.

6. ILOVA

Yangi o‘quv materiallarini mustaxkamlash

1. 
   Boshqarish tugmasi
   
2. 
   Qisqa xabar oynasini hosil qilish?
   
3. 
   ShowMessage obyekti?
   

7. ILOVA

Uy vazifasi:
Qisqa xabar oynasini hosil qilish


№18-Mavzu (nomi) : Delphi ishga tushrish va unda ilova yaratish :Delphi ilovasi saqlash va yuklab olish:


O‘quv mashg‘ulotining o‘qitish texnologiyasi modeli

Mashg’ulot Vaqt: 80 daqiqa		Ta‟lim oluvchilar soni: 21-30 gacha
O‟quv mashg‟ulotining shakli		Nazariy
O‟quv mashg‟uloti rejasi:		―Svetofor xabari‖ loyixasi Label komponenti
O‟quv mashg‟ulotining maqsadi: Delphi ishga tushrish va unda ilova yaratish :Delphi ilovasi saqlash va yuklab olish:
O‟qitish natijalari:	O‘quvchilarda bilim, ko‘nikma va kasbiy konpentensiyani shakinlantirish.
Pedagogik vazifalar: Mashg‘ulot masadi bilan tanishtiradi; Asosiy atamalarga tasnif beradi; Mavzu yuzasida savollar va muammoli xolatlarni ochib beradi.			O‟quv faoliyati natijalari: Mavzu bo‘yicha o‘rganilgan ma‘lumotlarni aytib beradilar; Asosiy atamalarga tasniflarni yozib, bilib oladilar; Savollar va muammoli xolatlarni tartibli ravishda izoxlab beradilar.
O‟qitish metodlari:	Ma‘ruza tushuntirish ko‘rsatma berish namoyish.
O‟qitish vositalari:	Matnlar yozuv taxtasi slaydlar proektor kompyuter
O‟quv faoliyatini tashkil etish shakli:	Ommaviy
O‟quv sharoiti:	Informatika va axborot texnologiyalari o‘quv xonasi
Qayta aloqaning usul va vositalari:	Tezkor-so‘rov savol-javob

O‘quv mashg‘ulotining texnologik xaritasi

Ish bosqichlari va vaqti	Faoliyat mazmuni
	O‘qituvchi	Ta‘lim oluvchi
1-bosqich. O‘quv mashg‘ulotiga kirish. (5 daq.)	1.1. O‘quvchilar davomati va darsga tayyorgarligini tekshiriladi. 1.3. Mavzuning nomi va maqsadi bilan tanishtiriladi.	Darsga tayyorlanadi
2-bosqich. Asosiy qism (65 daq.)	Uy vazifasi va o‘tilga mavzu uchun savollar:(1-ilova) Maqsad (reja) va vazifani belgilaydi: Faydalaniladigan adabiyotlar: (2-ilova) Baholash mezoni bilan tanishtiradi. (3-ilova) Ta‟lim oluvchilar bilimini faollashtirish: - motevatsitya uchun savollar beriladi. (4-ilova) 2.6. Yangi o‟quv materiali bayoni: Mavzuga yuzasidan nazariy ma‘lumotlar beriladi; O‘quv va didaktik materiallardan foydalanish. (5-ilova) 2.7. Yangi o‟quv materiallarini mustaxkamlash: 1. Mavzu yuzasida savollar yoki muammoli xolatlar xosil qilinadi. (6-ilova)	Savollarga javob beradi; Yozib oladi; Bilib oladi; Savollarga javob beradi; Yozib oladi; Savollarga javob beradi;
3-bosqich. Yakuniy qism (10 daq.)	Mashg‟ulot yakuni: O‘quvchilar javoblari izohlab baholanadi va rag‘batlantiriladi; Uy vazifasi: Mustaqil ishlash uchun topshiriq beriladi. (7- ilova)	Baholar tanishtiriladi; Yozib oladi:

1. ILOVA

Uy vazifasi va o‘tilga mavzu uchun savollar
1 Delphining grafik imkoniyatlari?
2. Image va Shape komponentlari?

2. ILOVA

Faydalaniladigan adabiyotlar:

3. ILOVA

Fan bo'yicha o'quvchilarni o'zlashtirish, baholash mezonlari

№	Baholash me‘zonlari	Baholar
		5 a‘lo	4 yaxshi	3 qoniqarli	2 qoniqarsiz
1	Nazariy ma‘lumotlarni o‘zlashtirishi
2	Amaliy ma‘lumotlarni o‘zlashtirishi
3	Jaoriy nazorat natijalari
	O‘rtacha bahosi

4. ILOVA

Ta‘lim oluvchilar bilimini faollashtirish

1. 
   Svetofor xabari‖ loyixasi?
   
2. 
   Label komponenti?
   

5. ILOVA

Kopburchak diagonallari ilovasini avtomatlashtirish. Avvalgi
Mashg’ulotda yaratilgan muntazam burchakning diagonal ari nomli ilova ishini avtomatlashtiramiz. Undagi tugmani bosganimizda ilova avtomatik tartibiga o’tsin va har sekundda ko’pburchakning burchaklari sonini bittaga oshirib, uning barcha diagonal arini chizib chiqsin. Ilovani Delphi ga qayta yuklab, unga Timer obyektini joylaymiz. Uning Enabled xossasining qiymatini yolg’onga o’tkazamiz. Button1 tugmasining sarlavhasini Start ga o’zgartiramiz. Bu tugmani ikki marta bosib, hosil bo’lgan protseduraga quyidagi ikki operatorni kiritamiz:
Form1.Timer1.Enabled:=not Form1.Timer1.Enabled; if Form1. Timer1.Enabled =True then
Form1.Button1.Caption:='Stop' else Form1.Button1.Caption:='Start'
Birinchi qatordagi operator Timer1 ning faolligini Enabled xossasi yordamida teskarisiga o’zgartiradi. Ikkinchi operator esa tugmadagi yozuvni Enabled qiymatiga qarab Stop yoki Start qilib o’zgartiradi. Timer1 ni ikki marta bosib, uning protsedurasiga quyidagi uch operatorni kiritamiz:
Form1.SpinEdit1.Value:=form1.SpinEdit1.Value+1; if Form1.SpinEdit1.Value>40
then Form1.SpinEdit1.Value:=3; diagonallar;
Bu operatorlardan birinchisi SpinEdit1 ning qiymatini bittaga oshiradi. Keyingi operator bu qiymat 40 dan oshib ketsa, uni 3 ga teng qilib qayta aniqlaydi. Uchinchi operator berilgan ko’pburchakning diagonallarini chizib chiqadi.

1. 
   Oldingi amaliy mashg’ulotdagi topshiriqlarda ilovalarga Timer obyektini joylang va geometrik shakllarni 2 sekund interval bilan ekranga chiqaring.
   
2. 
   Button va Label obyektlaridan foydalanib soat dasturini tuzing.
   
3. 
   Ilova oynasining eni 100 dan 800 gacha sekundiga 20 marta 1 qadam bilan o’zgaradigan ilova yarating.
   
4. 
   Svetofor ilovasini ishlab chiqing. Qizil va yashil shiroqlar 5 sekund, sariq chiroq 1 sekund yonsin. Chiroqlar o’chganda kul rangga o’tsin.
   
   1. 
      Ilova Oynasini yarating va unga Timer obyektini joylang.
      
   2. 
      Ilova kodi oynasiga o’tib, var Form1:TForm1; operatorini toping va undan keyin var i:integer; operatorini kiriting;
      
      1. 
         Ilovaga matn satrini kiritish. Edit boshqarish obyekti va uningxossalari. Har qanday ilova ma‘lumotlarni chiqarishi bilan birga unga ma‘lumotlarni kiritish imkoniga ega bo’lishi kerak. Delphi muhitida buning eng sodda usuli ilova oynasiga Edit (Kiritish maydonchasi) boshqarish obyektini kiritishdir. Bu obyekt boshqarish obyektlarining standart panelida oltinchi bo’lib joylashgan va uning yorlig’i .Bu obyektning ko’plab xossalari ilova oynasi obyekti Formniki kabi. Unda ham Left, Top, Width, Height xossalari bor. Unda Caption xossasi yo’q. Shuning uchun u odatda Label obyekti bilan birga ishlatiladi. Uning asosiy xossasi Text (Matn) bo’lib, unga kiritilgan matn satri shu xossada saqlanadi. Agar bu xossaga biron bir matn satri qiymatini bersak, bu satr uning kiritish maydonchasida aks etadi. 2. Edit boshqarish obyektining boshqa xossalari. Edit obyektining yana bir foydali xossasi MaxLength deb ataladi. Uning yordamida maydonchaga kiritiladigan matn satri uzunligini chegaralash mumkin. Masalan, maydonchaga o’quvchining tug’ilgan yili kiritilishi kerak bo’lsa, MaxLengthni 4 ga teng qilib olish ko’p hollarda unga adashib boshqa ma‘lumotlarni kiritib yuborishning oldini oladi. Edit obyektining yana bir foydali xossasi Font bo’lib, uning yordamida maydonchaga kiritiladigan matn uchun shriftni, shrift o’lchami, rangi va shriftning yana bir qator xossalarini o’rnatish mumkin.
         

6.