O’quv materiallari a ma’ruzalar mavzulari bo`yicha reja, tayanch so`z va iboralar, asosiy matn

Rejalashtirish boshqaruv jarayonining birinchi, g‘oyatda muhim vazifasi bo‘ladi. Agar rejaviy ko‘rsatkichlar etarlicha asoslanmagan bo‘lsalar, tashkilot keyingi bosqichlarda qanchalik yaxshi ishlanmasin, natija past bo‘ladi. Shuning uchun boshqaruvning sifati rejalashtirishning to‘g‘ri shakllantirilgan tamoyillariga bog‘liqdir.
Rejalashtirish vazifasi quyidagi savollarga javob qaytarishga qaratilgan:

• Biz hozirgi vaqtda qaerda turibmiz? Menejerlar tashkilot haqiqatdan ham nimalarga erishishi mumkinligini aniqlash uchun, tashkilotning uning asosiy sohalari (moliya, xodimlar, marketing, ITTKI) dagi kuchli va zaif tomonlarini baholashlari kerak;

  
  

• Biz qaysi tomonga harakatlanishni xoxlaymiz? Menejerlar tashkilotning atrof-muhitidagi imkoniyatlar va xavflarni baholab turib, tashkilotning maqsadlari qanday bo‘lishi kerakligini va ularga erishishga nimalar xalaqit berishlari mumkinligini belgilashlari kerak;

  
  

• Buni biz qanday qilmoqchimiz? Menejerlar tashkilot a’zolari maqsadlarga erishmog‘i uchun nimalar qilishlari kerakligini hal qiladilar.

  
  

Quyidagilar rejalashtirishning tamoyillariga kiradi:

• ob’ektlarni ularning muhimliklari bo‘yicha ranjirovka qilinishi;

  
  

• rejaning muvofiqligi;

  
  

• rejaning ko‘p variantliligi;

  
  

• ko‘rsatkichlarning iqtisodiy asoslanishi;

  
  

• strategik, taktik va joriy rejalarning izchilligi;

  
  

• rejalashtirishning avtomatlashtirilganligi;

  
  

• rejani tashqi muhitning parametrlari bilan moslashtirilganligi;

  
  

• rejaga bevosita tegishli bo‘lgan shaxslarni rejalashtirish jarayonida ishtirok etishi.

  
  

Bularga rioya qilish asoslangan rejani ishlab chiqishning majburiy sharti bo‘ladi.

“Rejalashtirish” vazifasi ko‘pincha maqsadni mo‘ljallashdan boshlanadi.
Gap shundaki, agar tizimning maqsadlari berilmagan, tizimning mohiyati asoslanmagan bo‘lsa, ularni belgilash, ya’ni maqsadni mo‘ljallash eng muhim vazifa bo‘ladi.