O’quv materiallari a ma’ruzalar mavzulari bo`yicha reja, tayanch so`z va iboralar, asosiy matn

Ulug’bek Muhammad Tarag’ay (1394-1449 yillar)

• 39 yilliksultonlikdavrida: fanningjudako`psohalari, xususanmatematika, falakkiyot, musiqashunoslik, tarixvaboshqarishilmlaribo`yichazabardastolim, madaniyatningulkanhomiysisifatidatanildi. Uningilmiymerosi, uta`sisetganvarahnamolikqilganSamarqandmunajjimlikmaktabi, uningko`pyillikizlanishlariningasosiymahsulibo`lmish «ZijijadidiKo`ragoniy» («Ulug’bekKo`ragoniyningastronomikjadvali») asaribilantarixdaiziniqoldirdi

  
  

Alisher Navoiy (1450-1501 yillar).

• Siyosiy davlatni idora qilish usullari, tartib-qoidalari bilan bog’liq bo’lgan xilma-xil muammolari bo’yicha o’z qarashlariga эga bo’lgan siyosiy arbob.

  
  

• Davlat ishlarini boshqarish, mamlakat tinchligi va obodligi uchun kurashgan.

  
  

• «Vaqfiya», «Ixlosiya», «Saddi Iskandariy», «Tarixi Mulki Ajam» kabi asarlarida adolatli boshqarishning sir-asrorlari haqidagi ta’limotni yaratgan.

  
  

• eng oddiy siyosiy masalalardan (adolatli shoxni tanlash, tarbiyalash, davlat nazorati kabi) to эng murakkab masalalar sanalmish davlatlararo munosabat, urushlar masalasi, davlatni idora эtishda shox, omma va fanning roli kabi masalalarni amaliyotga tadbiq qilgan.

  
  

Zahiriddin Muhammad Bobur (1490-1530 yillar).

• Buyuk Boburiylar saltanatini tuzib, o’zaro urushlar, mayda xonliklarga barham berdi, markazlashgan davlat boshqaruviga asos soldi.

  
  

• Mashhur «Boburnoma» asarini yaratdi. U o’z asarida boshqarishga oid bo’lgan tamoyillar, xususan odillik, tadbirkorlik, jasurlik, mohirlik, iste’dod va ma’rifat masalalarini yoritdi.

  
  

• Boburiylar (Jahongirshox) tomonidan davlatni idora qilishning 12 moddadan iborat dasturi yaratilgan.

  
  

• Boburiylar tomonidan ma’muriy boshqaruv sohasini isloh qilish, xazina masalalari borasida - kurruriya¹ (viloyat va tuman hoqimliklari) deb ataladigan hukumat amaldorligi mansabi joriy эtildi va h.k.z.).