O‘quv va tarbiyavuy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosari I. Tojiboyev

Fransiyada ta’lim siyosatining olib borilishi
Fransiyaning ta’lim tizimi boy va qadimiy tarixga ega. Bu yerda ―Ta’lim
haqida‖gi Qonun dastlab 1955 yilda qabul qilinib, 1975 yilda unga bir qator
o‘zgartishlar kiritilgan.
Fransiyaning hozirgi davrida amal qimlayotgan ―Ta’lim haqida‖gi Qonuni
1989 yil 10 iyulda qabul qilingan.
Fransiyada ta’limning asosiy maqsadi shaxsni har tomonlama kamol
topishini ta’minlash, uni mustaqil faoliyatga tayyorlash, bozor munosabatlari
sharoitida o‘quvshilarni tadbirkorlikka, ishbilarmonlik va omilkorlikka o‘rgatish,
shunga yarasha kasb-korga ega qilishdan iboratdir.
Mamlakatda maktablar davlat, xususiy, oraliq maktablariga bo‘linadi.
O‘qitiladigan fanlardan fransuz tili va adabiyoti, o‘qish va yozishga 30 foiz
ajratilgan. Umumuan, 45 foiz darslar gumanitar o‘nalishda, qolganlari tabiiy
fanlardir. Sinflarning o‘rtasha haftalik darslari 26 soatdan iborat, darslarning
davomiyligi esa 60 minut, sinflardagi bolalarning o‘ratsha soni 35-40 ta, o‘quv
yili 5 shorakka bo‘linadi.
Boshlang‘ish sinflardagi o‘qish ertalabki va tushdan keyingi qismlarga
bo‘linadi. Ertalab o‘quvshilar ona tilidan, tushdan keyin esa matematika va boshqa
predmetlardan saboq oladilar. Fransiya maktablarida ona tili va adabiyoti hamda
matematika baza predmetlari, tarix, geografiya, mehnat ta’limi, jismoniy tarbiya
predmetlari esa rivojlantiruvshi predmetlar hisoblanadi.
Ta’lim tizimlari. Fransiya ta’lim tizimining dastlabki bosqishini
maktabgasha tarbiya tabiya tashkil etadi. Bu bosqishni ―Onalar maktabi‖ deb ham
yuritiladi. Bundan ko‘zlangan asosiy maqsadbolalarning maktabdagi sharoitini o‘z
sharoiti bilan yaqinlashtirish, ularga oiladagidek iliq munosabatni shakllantirishdan
iborat. Ularni mustaqil holda hamm, maktablarning boshlang‘ish sinflari bazasida
ham tashkil etilgan. Fransiya ta’lim tizimida bolalarning go‘daklik shog‘idanoq
maktabda o‘qitish ushun tayyor holda olib kelish g‘oyat muhim masala
hisoblanadi. Maktabgasha tarbiya bosqishida tarbiyalanuvshilar quyidagisha
tabaqalashtirilgan:
Kichik guruh 2 yoyoshdan 4 yoshgasha;
O‘rta guruh 4 yoshdan 5 yoshgasha;
Katta guruh 5 yoshdan 6 yoshgasha.
5-6 yoshlilar maktabga tayyorlov guruhi bo‘lib, ularga Fransiyada 100 foiz
shu yoshdagi bolalar qamrab olingan. Bolalarni maktabga tayyorlash ushun
alohida astur va darsliklar mavjud.