O‘quvchi shaxsi tarbiyaning obekti va subekti sifatida

O‘QUVCHI SHAXSI TARBIYANING OBEKTI VA SUBEKTI SIFATIDA

Reja:

1.Shaxs tushunchasi. Shaxs rivojlanishi.
2.Shaxsni shakllantirishga ta’sir etuvchi omillar.
3.Shaxsni rivojining yosh davrlari.

1-topshiriq. Muhokama uchun savol: Shaxsni shakllanishiga ta’sir etuvchi omillarga 100% ballni qanday taqsimlaysiz va nima uchun? Javobingizni dalillar asosida isbotlang.

Biologik omil (Irsiyat)

Iltimoiy omil (Muhit)

Tarbiya

2-topshiriq. “Tushunchalar ierarxiyasi” metodikasi

• Quyida keltirilgan atamalar ierarxiyasiga e’tibor qarating va ularning joylashish tartibiga o‘z munosabatingizni bildiring. Har bir atamaga izoh bering.

“Tushunchalar ierarxiyasi” metodikasi	Izoh
o‘sish;
rivojlanish;
shakllanish;
tarbiya;
o‘z-o‘zini tarbiyalash;
o‘z-o‘zini takomillashtirish.

3-topshiriq. Shaxsning rivojlanishiga doir yondashuvlar Quyidagi fikrlar bilan tanishing, ularda shaxs rivoji masalasi qaysi nuqtai nazardan o‘rganilayotganligini tushuntiring.

1) inson tabiiy mavjudot bo‘lib, uning butun xatti-harakatlari tug‘ma instinkt va ehtiyojlar natijasidir. Inson jamiyat talablariga bo‘ysunishga majbur, shu bilan birga tabiiy ehtiyojlarini ham namoyon qilib boradi;
2) inson biologik mavjudot sifatida tug‘iladi, faqat hayotiy faoliyati davomida boshqalar bilan doimiy muloqot va ijtimoiy guruhlarning ta’siri ostida ijtimoiylashadi;
3) insondagi psixik jarayonlar (sezgi, idrok, fikrlash kabilar) tabiiy tavsifga ega, insonning yo‘nalganligi – qiziqishlari, qobiliyatlari ijtimoiy hodisa sanaladi;
4) shaxs yaxlit tavsifga ega bo‘lib, uning rivojiga nafaqat uning faoliyatidagi o‘ziga xosliklar, balki turmush tarzi ham ta’sir ko‘rsatadi. Shu bilan birga ijtimoiy hayot natijalari – motiv, maqsad, qiziqish kabilar ham uning rivojlanishida muhim rol o‘ynaydi.

4- topshiriq. “Shaxsni shakllantirishning yosh davrlari” mavzusidagi toifalash jadvali

Maktabgacha ta’lim yosh davri	Kichik maktab yoshi	O‘rta maktab yoshi (o‘smirlar)	Katta maktab yosh davri (o‘spirinlar)

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati

• 1. Pedagogika nazariyasi va amaliyoti. B.X.Xodjaev.-Toshkent, “Sano-standart” nashriyoti, 2017.
• 2.Djuraev R.X. va boshq. Pedagogik atamalar lug‘ati. –Toshkent, Fan, 2008.
• 3.Pedagogik entsiklopediya. I va II jild. “O‘zbekiston milliy entsiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti. -Toshkent, 2012.
• 4.B.S.Abdullayeva, A.Xoliqov,D.R.Farsaxanova….. “Umumiy pedagogika”, Toshkent. Innovatsiya va ziyo.2021yil.