O'quvchilarda diqqatning yosh xususiyatlari

Xotiraning quyidagi sifatlari mavjud:

Xotiraning quyidagi sifatlari mavjud:

a) ko`lami esda olib qolingan materiallarning miqdori

b) esga tushirishning aniqligi

v) esda olib qolishning tezligi

g) o`zlashtirilgan materialni uzoq vaqt saqlanishi

d) xotiraning tayyorligi, kerak bo`lgan vaqtda kerakli materialni tez esga olish tushirish qobiliyati nazarda tutiladi. Bu xususiyatlar kimda yaxshi rivojlangan bo`lsa, uning xotirasini yaxshi xotira deyish mumkin. Lekin, kishilarning ko`pchiligida xotiraning ba’zi sifatlari yaxshi bo`lsa, boshqa sifatlari yomon rivojlangan bo`ladi.

XOTIRA TURLARI

Psixik faolligiga ko`ra ixtiyoriy va ixtiyorsiz bo`lishi mumkin. Faoliyat maqsadiga ko`ra – harakat emotsional, suz-mantiqiy, obrazli xotiraga ajratiladi. Materialni esda olib qolish muddatiga ko`ra uzoq muddatli, qisqa muddatli va operativ xotira turlariga bo`linadi.

Xotiraning quyidagi individual turlari ajratiladi – ko`rish, eshitish, motor va aralash.

Ko`rish turi – ko`rish orqali materialni tez esda olib qolish.

Eshitish turi – eshitish orqali materialni yaxshi esda olib qolish.

Motor – turi odamni qayta takrorlash yoki yozib olish orqali esda olib qolishidir.

Aralash turi – ko`rish, eshitish, ko`rish – motor, eshitish – motor turlari haqida gapirish mumkin. Xotira sifati xotirada olib qolish tezligi, esda olib qolish mustahkamligi, esga tushirish tezligi bilan xarakterlanadi.

Ko`rish xotirasi xususiyatlarini D.Wechsler (1945) taklif etilgan metodika yordamida o`rganish mumkin. Bu metodika xotira shkalasini o`rganish subtestlaridan biridir. Sinaluvchiga turli geometrik figuralar tasvirlangan rasmlarga qarash taklif etiladi. Har bir rasm sinaluvchiga 10 soniya ko`rsatiladi. Keyin sinaluvchi toza oq qog`ozda ko`rgan narsasini qayta esga tushirib, chizish kerak. Tajriba natijalarini miqdoriy tahlil qilish kerak.

Ko`rish xotirasi xususiyatlarini D.Wechsler (1945) taklif etilgan metodika yordamida o`rganish mumkin. Bu metodika xotira shkalasini o`rganish subtestlaridan biridir. Sinaluvchiga turli geometrik figuralar tasvirlangan rasmlarga qarash taklif etiladi. Har bir rasm sinaluvchiga 10 soniya ko`rsatiladi. Keyin sinaluvchi toza oq qog`ozda ko`rgan narsasini qayta esga tushirib, chizish kerak. Tajriba natijalarini miqdoriy tahlil qilish kerak.