O`quvchilarni bilim darajasini oshirishda noan’anaviy darslarning ahamiyati

Nostandart darslarni o'tkazish bo'yicha tavsiyalar.
O’quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarini umumlashtirish va mustahkamlashda
nostandart darslardan yakuniy dars sifatida foydalanish;
2. Ta'lim jarayonini tashkil etishning bunday shakllariga juda tez-tez murojaat qilish maqsadga muvofiq emas, chunki bu fanga va o'quv jarayoniga barqaror qiziqishning yo'qolishiga olib kelishi mumkin;
3. Noan’anaviy dars oldidan puxta tayyorgarlik ko‘rish va birinchi navbatda o‘qitish va
tarbiyalashning aniq maqsadlari tizimini ishlab chiqish;
4. Noan’anaviy dars shakllarini tanlashda o‘qituvchi o‘zining fe’l-atvori va temperamentining o‘ziga xos xususiyatlarini, tayyorgarlik darajasi va butun sinf va alohida o‘quvchilarning o‘ziga xos xususiyatlarini hisobga olishi;
5. Nostandart darslarni o'tkazishda "bolalar bilan va bolalar uchun" tamoyiliga amal qiling,
o'quvchilarni mehr-oqibat, ijodkorlik va quvonch muhitida tarbiyalashning asosiy
maqsadlaridan birini belgilang.
So'nggi yillarda turli fanlar sohasida va ayniqsa, axborot texnologiyalari rivojlanishida
ulkan yutuqni kuzatishimiz mumkin. Maktab ta'limi keyingi hayotdagi muvaffaqiyatning
asosiy bosqichi bo'lganligi sababli, bolalar asosiy ko'nikma va ko'nikmalarni maktab
devorlarida egallaganligi sababli, zamonaviy pedagogik amaliyotda axborot kommunikatsiya texnologiyalaridan (AKT) keng foydalanish kerak.
Ta'limda multimedia texnologiyasidan foydalanishning afzalliklaridan biri - faoliyatning yangiligi, kompyuter bilan ishlashga qiziqish tufayli ta'lim sifatini oshirishdir. Matematika darslarida kompyuterdan foydalanish o‘quvchilarning faol va mazmunli mehnatini tashkil etishning yangi usuli bo‘lib, darslarni ko‘rgazmali va qiziqarli qiladi. Kompyuter tizimlaridan foydalangan holda darslar o'qituvchini almashtirmaydi, aksincha, o'quvchi bilan muloqotni mazmunli, individual va faol qiladi. Shu bilan birga, o'quvchilarda vizual xotira rivojlanadi, diqqat muhim ob'yektlarga qaratiladi. Multimediali taqdimot darsda materialni taqdim etishning eng
samarali shakli hisoblanadi. Mavzuni o'rganishning istalgan bosqichida va darsning istalgan
bosqichida undan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Taqdimot o'qituvchiga ijodkorlikni,
individuallikni ko'rsatishga, darslarni o'tkazishga rasmiy yondashuvdan qochishga imkon
beradi. Microsoft Power Point dasturida tayyorlangan dars sizga qisqa videokliplar, animatsiya, musiqadan foydalanish imkonini beradi, bundan tashqari, darsning istalgan qismiga soniyalarda qaytish imkonini beradi, bu esa hatto qiyin materialni ham o'zlashtirishga yordam beradi. O'quv materialining multimedia taqdimoti ko'rinishida taqdim etilishi o'rganish vaqtini qisqartiradi, o'quvchilarning sog'lig'i uchun resurslarni bo'shatadi. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan darsning barcha bosqichlarida foydalanish mumkin: yangi materialni tushuntirishda, olingan bilimlarni mustahkamlashda, shuningdek bilimlarni nazorat qilishda. Masalan: testlar o‘qitishda ko‘rinish va qulaylik tamoyillarini yaxshiroq tatbiq etish, darsda vaqtdan unumli foydalanish, darsda o‘quvchilarning bilish faoliyatini faollashtiruvchi muammoli vaziyatlarni yaratish.
Nostandart dars - bu sinfda materialni taqdim etishning qiziqarli, g'ayrioddiy shakli. U
standart darslarning maqsad va vazifalari bilan bir qatorda o‘quvchining mustaqil bilim
olishga qiziqishini, ijodkorligini, materialni nostandart shaklda tizimlashtirish, fikrlash va
o‘z fikrini o‘ziga xos tarzda ifodalash ko‘nikmalarini rivojlantirish uchun mo‘ljallangan.
Nostandart darslar turlarining xilma-xilligi ularni bolalar ta'limining barcha bosqichlarida
va turli fanlarda qo'llash imkonini beradi. O'quv jarayoniga yangi texnologiyalarni joriy
etish yangi nostandart darslarni o'ylab topish imkonini beradi.
Bundan tashqari noan’anaviy darslarni tashkil etishda qo`llash mumkin bo`lgan bir nechta usullarni ko`rib chiqamiz.
“Imkoniyat” usulida chorak yakunida o’zlashtirishi yuqori bo’lgan o’quvchilarga
o’rganilgan mavzular bo’yicha javobi tanlanadigan va javobi yoziladigan testlar tuzib kelish
topshiriladi. Bu vazifani a’lo darajada bajargan o’quvchilarga chorak yakunida rag`batlantirilib boriladi. Test tuzgan o’quvchilarda test yechgan o’quvchiga nisbatan quyidagi ko’nikmalar shakllanadi:
- o’z fikrini yozma tarzda izchil, aniq, tushunarli bayon qila olish;
-mavzudan kelib chiqib savollarga javob berish va o’zi ham savollarni mantiqan to’g’ri qo’ya olish kabilar.
“Paravoz” usuli. Bu usulni matematika darslarida qo‘llash tavsiya etiladi.Bunda 0 dan 10 gacha bo‘lgan raqamlarda mavzuga oid misol va masalalar yoziladi va o‘quvchilar ketma-ket turib paravozlarni tanlaydilar hamda misollarni bajaradilar.

“Matematik” usuli. O‘quvchilarga usul sharti tushuntiriladi. Shu sonlarni so‘z bilan

yozib, joy, hayvon va ovqat nomlarini topishlari kerakligi aytiladi.