O‘quvchilarning matematik kompetensiyalarini rivojlantirishda kundalik amaliy faoliyatiga doir topshiriqlar va masalalar

IV BOB. GEOMETRIK SHAKLLAR.

1. 
   Diametri 20 cm bo’lgan pitsani tayyorlash uchun 400 gr masalliq ketsa, diametri 40 cm li pitsaga qancha masalliq ketadi?
   
2. 
   Stolda bir qancha besh burchak va olti burchak bor. Hammasi bo’lib, ularning burchaklari soni 37 ta. Stolda nechta beshburchak bor.
   
3. 
   Aravaning orqa g’ildiragi 108 marta aylangan masofada oldingi g’ildirak 162 marta aylanadi. Orqa g’ildirak aylanasi uzunligi 3,6 m bo’lsa, oldingi g’ildirak aylanasi uzunligini toping.
   
4. 
   Pol to’g’ri to’rtburchak shakldagi bir xil kafellar bilan qoplangan. Kafelning kichik tomonining uzunligi 1 metrga teng. Polning so’roq belgisi turgan tomonining uzunligi qancha?
   
5. 
   Poyezd Kang vokzalidan Aroo vokzaliga ertalab soat 6:00 da yo’lga chiqdi va orada uchragan 3 ta vokzaldan to’xtamay o’tdi. Vokzallar orasidagi sonlar vaqtni soatlar hisobida ifodalaydi. Poyezd Aroo vokzaliga shu kun kechki soat 11:00 da yetib keldi. Aroo vokzal va undan bitta oldingi stansiya oralig’ida poyezd qancha vaqt sayoxat qilgan?
   

6. 
   Bir kishining yeri kvadrat shaklida bo’lib, 4 burchagida 4 ta daraxt ko’kartirilgan. Oradan ancha vaqt o’tgandan keyin dehqon erni 2 marta kattalashtirgan. Er yana kvadrat shaklida bo’lib daraxtlar yangi kvadratning chizig’iga to’g’ri kelgan. Dehqon bunga qanday erishgan?
   
7. 
   Suv bilan to`latilgan stakanning vazni 400 grammga teng. Bo`sh stakanning vazni esa 100 grammga teng. Yarmigacha suv bilan to`latilgan stakanning og`irligini aniqlang?
   
8. 
   Shokolad plitkasi bir xil bo’laklardan iborat. Kichkina Shokir bu plitkalarni o’zicha hammaga bo’lib berdi.Avval 5 ta bo’lagini sindirib onasiga, keyin 7 ta bo’lagini sindirib otasiga berdi. Uning o’ziga nechta bo’lak qoldi?
   

9. 
   Agar to’g’ri to’rtburchakning tomonlari 3 marta oshirilsa, uning yuzi necha marta oshadi?
   

12. Racmda 3 ta kvadrat. Eng kichik kvadrat tomonining uzunligi 6 cm ga teng, eng katta kvadratning tomoni uzunligini toping?



13. Yulduzcha kvadrat va to’rtta teng tomonli uchburchaklardan iborat. Kvadratning perimetri 36 cm. Yulduzchani perimetrini toping?

14. 
    Ta’mirlash ishlari olib borilayotgan yo’lga quyidagi aylanma yo’l rejasi osilgan. Bu rejaga qarab yo’l necha kilometrga uzayganligini bilsa bo’ladimi?
    

14. 
    To’g’ri to’rtburchakning eni bo’yidan 3 marta qisqa. Agar shu to’g’ri to’rtburchakning perimetri 72 cm bo’lsa, uning yuzini toping?
    
15. 
    To’g’ri to’rtburchakning bo’yi 42 cm bo’lib, u enidan 3 marta uzun. Shu to’g’ri to’rtburchakning perimetri va yuzini toping?
    
16. 
    Uchburchakning perimetri 116 cm. Bir tomoni 30 cm, ikkinchi tomoni undan 18 cm uzun. Uchinchi tomonning uzunligini toping?
    
17. 
    Uchburchakning perimetri 126 cm. Bir tomoni 50 cm, ikkinchi tomoni undan 11 cm qisqa. Uchinchi tomonning uzunligini toping?
    
18. 
    Uchburchakning perimetri 156 cm. Bir tomoni 60 cm, ikkinchi tomoni undan 28 cm qisqa. Uchinchi tomonning uzunligini toping?
    
19. 
    Uchburchakning perimetri 126 cm. Bir tomoni 50 cm, ikkinchi tomoni undan 8 cm qisqa. Uchinchi tomonning uzunligini toping?
    
20. 
    Uchburchakning perimetri 96 cm. Bir tomoni 40 cm, ikkinchi tomoni undan 6 cm qisqa. Uchinchi tomonning uzunligini toping?
    
21. 
    Uchburchakning perimetri 86 cm. Bir tomoni 30 cm, ikkinchi tomoni undan 8 cm qisqa. Uchinchi tomonning uzunligini toping?
    
22. 
    Uchburchakning perimetri 71 cm. Bir tomoni 18 cm, ikkinchi tomoni undan 11 cm ortiq. Uchinchi tomonning uzunligini toping?
    
23. 
    Uchburchakning perimetri 60 cm. Bir tomoni 12cm, ikkinchi tomoni undan 2 marta uzun. Uchinchi tomonning uzunligini toping?
    
24. 
    Uchburchakning perimetri 104 cm. Bir tomoni 22cm, ikkinchi tomoni undan 2 marta uzun. Uchinchi tomonning uzunligini toping?
    
25. 
    Uchburchakning perimetri 54 cm. Bir tomoni 8cm, ikkinchi tomoni undan 3 marta uzun. Uchinchi tomonning uzunligini toping?
    
26. 
    Uchburchakning perimetri 61 cm. Bir tomoni 24cm, ikkinchi tomoni undan 3 marta qisqa. Uchinchi tomonning uzunligini toping?
    
27. 
    To’g’ri to’rtburchak shaklidagi basseynning perimetri 80 m. Uning bo’yi enidan 10 m ortiq. Basseynning bo’yi va enini toping?
    
28. 
    To’g’ri to’rtburchak shaklidagi basseynning perimetri 60 m. Uning bo’yi enidan 10 m ortiq. Basseynning bo’yi va enini toping?
    
29. 
    To’g’ri to’rtburchak shaklidagi basseynning perimetri 70 m. Uning bo’yi enidan 15 m ortiq. Basseynning bo’yi va enini toping?
    
30. 
    Tomonlari 25 cm va 16 cm bo’lgan to’g’ri to’rtburchakning yuziga teng bo’lgan kvadratning tomonini toping?
    
31. 
    To’g’ri to’rtburchakning eni 42 cm bo’lib, u perimetrining 3/14 qismiga teng. To’g’ri to’rtburchakning bo’yi va yuzini toping?
    
32. 
    To’g’ri to’rtburchakning eni bo’yidan 4 marta uzun. Agar shu to’g’ri to’rtburchakning perimetri 90 cm bo’lsa, uning yuzini toping?
    
33. 
    To’g’ri to’rtburchakning eni 62 m 8 dm bo’lib, u enidan 4 m qisqa. Shu to’g’ri to’rtburchakning perimetri va yuzini toping?
    
34. 
    To’g’ri to’rtburchakning bo’yi 54 m 6 dm bo’lib, u enidan 5 m uzun. Shu to’g’ri to’rtburchakning perimetri va yuzini toping?
    
35. 
    To’g’ri to’rtburchakning bo’yi enidan 5 marta qisqa. Agar shu to’g’ri to’rtburchakning perimetri 144 cm bo’lsa, uning yuzini toping?
    
36. 
    To’g’ri to’rtburchakning eni 124 cm bo’lib, u bo’yidan 4 marta uzun. Shu to’g’ri to’rtburchakning perimetri va yuzini toping?
    
37. 
    To’g’ri to’rtburchak tomonlarining uzunliklari 12 cm va 6 cm. Perimetri shu to’g’ri to’rtburchakning perimetriga teng bo’lgan kvadratning yuzini toping?
    
38. 
    To’g’ri to’rtburchak tomonlarining uzunliklari 15 cm va 9 cm. Perimetri shu to’g’ri to’rtburchakning perimetriga teng bo’lgan kvadratning yuzini toping?
    
39. 
    To’g’ri to’rtburchak tomonlarining uzunliklari 16 cm va 20 cm. Perimetri shu to’g’ri to’rtburchakning perimetriga teng bo’lgan kvadratning yuzini toping?
    
40. 
    To’g’ri to’rtburchak tomonlarining uzunliklari 10 cm va 6 cm. Perimetri shu to’g’ri to’rtburchakning perimetriga teng bo’lgan kvadratning yuzini toping?
    
41. 
    To’g’ri to’rtburchakning yuzi 560 cm² va enining uzunligi 28 cm ga teng. Perimetri shu to’g’ri to’rtburchakning perimetriga teng bo’lgan kvadratning yuzini toping?
    
42. 
    Uchburchakning perimetri 107 cm ga teng. Uning 1- tomoni 2-tomonidan 4 cm qisqa va 3- tomonidan 5 cm uzun bo’lsa, shu uchburchakning har bir tomonining uzunligini toping?
    
43. 
    To’g’ri to’rtburchak shaklidagi yer maydonining eni 1600 m, bo’yi esa enidan 500 m ortiq. Yer maydonining yuzini ar va gektarlarda hisoblang?
    
44. 
    To’g’ri to’rtburchak shaklidagi ikkita gulzordan birining tomonlari 12 m va 20 m, ikkinchisiniki esa 14 m va 17 m ga teng. Shu gulzorlardan qaysi birini o’rash uchun ko’p panjara kerak bo’ladi?
    
45. 
    Bug’doy ekilgan yer maydoni to’g’ri to’rtburchak shaklida bo’lib, uning bo’yi 800 m, eni esa 300 m ga teng. Fermer yerning har gektaridan 50 sr dan hosil olgan bo’lsa, u shu maydonda qancha bug’doy yetishtirganini toping?
    
46. 
    Uchburchakning bir tomoni ikkinchisidan 3 marta qisqa, uchinchisidan esa 3 cm qisqa. Agar uning perimetri 33 cm bo’lsa, har bir tomoni uzunligini toping?
    
47. 
    To`g`ri to`rtburchak shaklidagi panerning bo`yi 80 dm, eni 6 m.
    

Panerdan tomonlari 4 cm li kvadratchalar kesib olindi. Nechta kvadratcha kesib olish mumkin?

14. 
    To’g’ri to’rtburchak shaklidagi hovlining tomonlari 28 m va 35 m. Hovlida tomoni 6 metr bo’lgan kvadrat shaklidagi uchta gulzor ajratilgan. Hovlining qolgan qismining yuzini toping?
    
15. 
    To`g`ri to`rtburchak shaklidagi maktab hovlisining bo`yi 240 m bo`lib, enidan 60 m uzun . Uning 1/3 qismini sport maydonchasi egallagan. Qolgan qismining yuzini toping?