Orhan pamuk

207 

---

böyle zamanlarda yapılması gereken işleri yapan iki ihtiyar 
olduğunu biliyordu. Onların içerde ne yaptıklarını açık seçik 
hiç düşünmemiş, yaptıkları şeyi gözünün önünde hiç canlan-
dırmamıştı. Kapının önünde dururken çekinerek bunu ilk defa 
düşündü: "Babamı soydular, sonra yıkadılar, kefene sarıyorlar!" 
Aynı şeyi bir daha düşünmekten korkup kapıyı açtı. Yatağın 
başında beyaz ve uzun bir nesneye eğilmiş, acele acele bir şeyler 
yapan iki adam gördü. Bunlardan biri kapının açıldığını duyunca 
döndü. Sakallı bir ihtiyardı, elinde bir ip parçası vardı. Aceleyle 
söyledi: 
"Tamam, tamam, şimdi bitiyor!" 
Refik ona başını sallayarak kapıyı kapadı. Perihan'ı düşündü. 
Üst kata çıktı. Odaya girdi. Perihan yatakta sırtüstü yatıyor, 
yanında Nermin bir gazeteye bakıyordu. 
Nermin, Refik'i görünce gazeteyi bıraktı. Perihan'ı işaret etti: 
"İyi değil galiba!" 
Perihan: "Bir şeyim yok! Yalnız demin kustum!" dedi. Yalakta 
upuzun yattığı için şişkin karnı, galiba, olduğundan da büyük 
gözüküyordu. 
Refik bu korkunç çıkıntıyı görünce her zamanki gibi endi­
şelendi. Sonra Perihan'ın gözlerinin kızarık olduğunu farketti. 
Sinirli bir sesle: "Sen ağlamışsın!" dedi. Perihan bir şey söyle­
meden: "Çok rica ediyorum, cenazeye gelme sen!" diye ekledi. 
Düşüncesini desteklemesi için Nermin'e baktı. 
Nermin: "Ben de aynı şeyi söylüyorum, gelmesin!" dedi. "Ayşe 
de gelmese iyi olur! O da çok kötü çünkü. Çocukları yolladım 
yanına, ama hiç susmadı!" 
Refik odadan çıkarken Perihan'a sert seri: "Sen gelme, tamam 
mı gelmeyeceksin!" dedi. Yandaki odaya girdi. 
Burada da yatakta Ayşe yatıyordu. Yastığa gömülmüş olan başı 
hareketsizdi. Galiba ağlaya ağlaya uyuyakalmıştı. Cemil'le Lâle 
pencereden dışarı bakıyorlardı. Amcalarını görünce kıpırdandılar, 
ama bir şeyden korktukları, arada bir ağladıkları yüzlerinden 
belli oluyordu. Cemil'in yüzü buruşmaya başladı. 
Refik: "Eyvah ağlayacak!" diye düşündü. Onlara gülümsemeye 
çalıştı: "Hadi, siz bahçeye çıkın, oynayın biraz!" dedi. 
Cemil yüzünü biraz daha buruşturdu. Sonra iki hızlı adım 
208 

---

atıp kendini yatağa, Ayşe'nin yanma attı: "Ben ölmek istemi­
yorum, ben ölmeyeceğim!" dedi veağlamaya başladı. 
Odaya Emine Hanım girdi. Çocuğun başını okşadı: "Ağlama, 
küçük bey. Sen çocuksun, daha ölmezsin!" dedi. Sonra Refik'e 
dönüp "Osman Bey sizi aşağıya çağırıyor. Misafirler var!" dedi. 
Refik odadan çıkarken hizmetçi kadın: "Vah bu başımıza gelenler 
bizim..." diye inledi, ağlamaya başladı. 
Refik, merdivenleri inerken, "Bu başımıza gelenler?.." diye 
mırıldandı. Salona girdi. Osman'ın karşısında bir adam vardı. 
Elinde bir kasket tutuyordu, koltuğa tam oturmamış, köşesine 
ilişmişti, yere bakıyordu. Refik yaklaşırken anladı: Depoda çalışan 
işçilerden biriydi. Onun yanında bir başkası daha vardı. Eli kasketli 
iki tanesi de köşedeki sandalyede oturuyordu. Depolar bayram 
tatillerinde bile çalıştığı için haberi almış olmalıydılar. 
Refik'i görünce hepsi ayağa kalktılar. Aralarında en yaşlı 
gözükeni en öne çıktı, Refik'e sarıldı, dokunaklı ve tok bir sesle 
birşeyler söyledi, ama Refik anlayamadı. "Duygulanıyorum, ama 
gözümden yaş gelmeyecek!" diye düşündü. İkinci adamın yüzünü 
hatırlayamadı. Biraz sonra sigara içeceğini düşündü. Üçüncüyü 
hemen çıkardı, arada bir evin işleri için oraya buraya da giderdi, 
ter ve tütün kokuyordu. Bunu farkettiği için utanarak dör­
düncüsüne daha sıkı sarıldı, birşeyler mırıldandı. Sonra onlar 
gibi bir sandalyenin köşesine ilişti. 
Osman: "Depolarda çalışan arkadaşlar temsilci seçmişler, 
başsağlığı diliyorlar!" dedi. "Öbürleri camiye geliyorlarmış!" 
işçilerin en yaşlısı: "Cevdet Bey büyük adamdı!" dedi. "Eli­
mizden tuttu. Yirmi senede bir tek kötülüğünü görmedim, bir 
tek haksızlığını duymadım." 
Osman: "Babam da sizi, hepinizi çok severdi!" dedi. 
Uzun bir sessizlik oldu. Sonra Osman hamallardan birine 
sordu: Ankara'ya yollanacak sandıklar kapatılmış mıydı? İhtiyar 
alçak sesle karşılık verdi. Osman karşılıktan hoşlandığını gös­
termek için başını salladı. Sonra gene bir sessizlik oldu. 
işçiler, kısa bir süre daha, kendilerini saran yabancı eşyaya 
bakmaktan, yakışıksız bir şey yapmaktan korkarak oturdular. 
Sonra sessiz ve saygılı, yanlış bir yere basmaktan, bir şeye do­
kunmaktan çekinerek çıktılar. Refik yakmak istediği sigarayı