O’rta osiyo allomalarining jahon sivilizasiyasiga qo'shgan hissasi Imom al-Buxoriy


Beruniy o‘zining mashhur asarlaridan biri “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar” asarini Jurjonda yoza boshlaydi


Download 1.5 Mb.
bet10/10
Sana17.06.2023
Hajmi1.5 Mb.
#1529238
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
8-MAVZUO’rta osiyo allomalarining jahon sivilizasiyasiga qo\'shgan hissasi

Beruniy o‘zining mashhur asarlaridan biri “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar” asarini Jurjonda yoza boshlaydi.

Beruniy tabiat fanlarining rivojiga bebaho xissa qo‘shgan olimdir. U o‘zining ilmiy asarlaridan dunyoning tuzilishi haqida fikr yuritganda Ptolomey ilmiy asarlarida dunyoning tuzilishi haqida fikr yuritganda Ptolomey fikriga suyansa ham, amalda yerning harakati haqida Ptolomey tartibiga zid keluvchi fikrlarni bayon qiladi. U “Geodeziya” asarida geosentrizm bilan bog‘liq bo‘lgan nazariyalarning to‘g‘riligiga shubxa bilan qaraganligi ochiqdan-ochiq bayon qilgan. Bu bilan u dunyoning geliosentristik tuzilishi haqidagi nazariyaning ishlashiga xissa qo‘shganlardan biri hisoblanadi. Beruniy 1030-yilda “Hindiston” nomi bilan mashhur bo‘lgan eng yirik asarini yozadi. Bu asar juda katta ahamiyatga ega bo‘lgan asar bo‘lib, bu haqida juda ko‘p G‘arb va Sharq olimlari o‘zlarining fikr-mulohazalarini bildirganlar.

Beruniyning bu asari ustida 20yil ish olib borgan E.Zahau uning arabcha tanqidiy teksti bilan inglizcha tarjimasi 1888-yilda Londonda nashr ettiradi. Ana shu olim “hindshunoslikda beruniyga teng keladigan biror olim na undan oldin na undan keyin bo‘lganligini bilmaymiz” degan edi. Yirik arabshunos olim R.Rozen “Hindiston” asari qadimgi va o‘rta asr Garb va Sharq adabiyotida “misli ko‘rilmagan” deb baholaydi. Hind olimlaridan Hamid Rizo esa “O‘rta asr va yangi zamon mualliflaridan hech biri hind madaniyatining chigal masalalrini ilmiy ruhda tushunish bo‘yicha Abu Rayhon Beruniy erishgan yutuqlariga erisha olmadi. Beruniyning “Hindiston” asari klassik namuna bo‘lib qolishi bilan birga o‘z muallifining qadimgi hind madaniyati va faniga tortgidir” degan edi.

Beruniyning bu asari ustida 20yil ish olib borgan E.Zahau uning arabcha tanqidiy teksti bilan inglizcha tarjimasi 1888-yilda Londonda nashr ettiradi. Ana shu olim “hindshunoslikda beruniyga teng keladigan biror olim na undan oldin na undan keyin bo‘lganligini bilmaymiz” degan edi. Yirik arabshunos olim R.Rozen “Hindiston” asari qadimgi va o‘rta asr Garb va Sharq adabiyotida “misli ko‘rilmagan” deb baholaydi. Hind olimlaridan Hamid Rizo esa “O‘rta asr va yangi zamon mualliflaridan hech biri hind madaniyatining chigal masalalrini ilmiy ruhda tushunish bo‘yicha Abu Rayhon Beruniy erishgan yutuqlariga erisha olmadi. Beruniyning “Hindiston” asari klassik namuna bo‘lib qolishi bilan birga o‘z muallifining qadimgi hind madaniyati va faniga tortgidir” degan edi.

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yhati

  • www.ru.wikipedia.org
  • www.google.com
  • www.uz.denemetr.com
  • www.adabiyot.uz
  • www.muslimphilosophy.com

Download 1.5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling