izoelektrik holati, shu muhitdagi vodorod ionlar konsentrasiyasi (pH) oqsilning
izoelektrik nuqtasi deb ataladi:
Oqsil molekulasining eruvchanligi izoelektrik holatda kamayib, juda oson
cho'kadigan bo'lib qoladi. Ko'pchilik oqsillarning izoelektrik nuqtasi kislotali
sharoitga to'g'ri keladi. Chunki karboksil gruppaning dissosilanish darajasi
aminogruppanikiga qaraganda yuqori, natijada hatto oqsil molekulasi teng miqdorda
— amino-karboksil gruppalari tutgan holatda ham oqsil zarrachasining zaryadi
manfiy bo'ladi.
Oqsilning ikkilamchi va uchlamchi tuzilishi unga bog'liq bo'lgan elektr zaryadi
va suv qobig'i uning turg'un eritma hosil qilishini ta'minlaydi. Oqsil zarrachasining
nativ fazoviy tuzilishiga ta'sir qiluvchi, zaryadsizlantiruvchi, suv qobig'ini buzuvchi
ta'sirotlar oqsilni eritmadan cho'kishiga olib keladi. Ularga yuqori temperatura, og'ir
metall tuzlari, organik erituvchilar, organik va mineral kislotalar, alkaloid reaktivlari
va boshqalar kiradi. Aytib o'tilgan agentlar ta'sirida oqsil denaturasiyaga uchraydi va
o'z holiga qaytmas bo'lib cho'kadi. Ishqoriy metallar neytral tuzlarining yuqori
konsestrasiyali eritmalari ta'sirida oqsil zarrachasining suv qobig'i yo'qoladi, oqsil o'z
holiga qaytar bo'lib cho'kadi. Bu hodisa tuzlanish deb ataladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |