O’simliklar dunyosi bilan umumiy tanishish

YASSI, TO’GARAK VA HALQALI CHUVALCHANGLAR TIPLARI

1. Parazitlikka moslashish ta’sirida yassi chuvalchanglar tipida qanday o’ziga xos xususiyatlar paydo bo’lgan ?

A) o’troq holatda hayot kechirishga o’tish;
B) yopishish organlari, sepushtlilik;
C) tuxumlarni ona organizmlardan tashqarida rivojlantirish;
D) tayyor oziq bilan oziqlantirish;

2. Nereidaning dastlabki juft oyoqlari nima xisobiga hosil bo’lgan?

A) tananing ikki yonidagi muskulli o’simtalarda to’p-to’p bo’lib joylashgan tuklar;
B) nereidaning oyog’i bo’lmaydi;
C) tananing orqa tomonidagi siyrak va katta tuklar;
D) tananing oldingi tomonida joylashgan yonidagi siyrak va katta tuklar;

3. Bo’rtma nematodalar gulxayridoshlar oilasining qaysi vakillarida parazitlik qiladi?

A) dorivor gulxayri, kanop;
B) kanop, g’o’za;
C) Misr g’o’zasi, dorivor gulxari;
D) bo’ritaroq, g’o’za;

4. Erkin yashovchi hayvonlarni ko’rsating.

1. planariya; 2. Exinokokk; 3. bolalar g’ijjasi; 4. nereida; 5. Tripanosoma;
A) 2,4,5; B) 1,2,3;
C) 1,4; D) 1,4,5;

5. Qaysi tipdagi hayvonlardan boshlab ikki tomonlama simmetryali tana hosil bo’ladi?

A) sodda hayvonlar;
B) kovakichlilar;
C) halqali chuvalchanglar;
D) yassi chuvalchanglar;

6. Qaysi hayvonlar guruhi mayda bo’laklarga bo’linganda ham, yana qaytadan tiklanishi mumkin?

A) jigar qurti, oq planariya;
B) oq planariya, exinokokk;
C) gidra, yomg’ir chuvalchangi;
D) gidra, oq planariya;

7. So’rg’ichli chuvalchanglarning tasmasimon chuvalchanglardan asosiy farqini ko’rsating.

A) hazm qilish sistemasining bo’lishi;
B) nerv sistemasining bo’lishi;
C) oraliq xo’jayinining bo’lishi;
D) qon aylanish sistemasining bo’lishi;

8. Voyaga yetgan qoramol tasmasimoni odam organizmining qaysi qismida parazitlik qiladi ?

A) qonda; B) jigarda;
C) ingichka ichakda; D) o’pkada;

9. Quydagi javoblardan qaysi biri yassi chuvalchanglar tipi uchun xos?

A) tana bo’shlig’i bo’lmaydi;
B) ichagi bo’lmaydi;
C) sezgi a’zosi bo’lmaydi;
D) nerv tolalari bo’lmaydi;

10. Qaysi tipdagi hayvonlardan boshlab mezoderma qavati hosil bo’ladi?

A) sodda hayvonlar;
B) kovakichlilar;
C) yassi chuvalchanglar;
D) halqali chuvalchanglar;

11. Qoramol tasmasimon chuvalchangining har bir bo’g’inida qanday jinsiy sistema bo’ladi?

A) bitta tuxumdon, bir juft urug’don, bitta bachadon;
B) bir juft tuxumdon, bitta bachadon, bir juft urug’don;
C) bir juftdan bachadon, tuxumdon, juda ko’p urug’don;
D) bir juft tuxumdon, bitta bachadon va juda ko’p urug’don;

12. Uzunligi eng kichik bo’lgan tasmasimon chuvalchangni toping ?

A) exinokokk; B) rishta;
C) bolalar gijjasi; D) askarida;

13. Planariyaning ayrish sistemasi nimadan iborat?

A) chiqarish teshigidan;
B) qisqaruvchi vakuoladan;
C) tana satxidagi maxsus teshikchalardan;
D) mayda shoxlangan kanalchalardan;

14. Qaysi hayvonda oziqning hazm bo’lmagan qismi og’iz orqali chiqarib yuboriladi?

A) oq planariya; B) bolalar gijjasi;
C) askarida; D) rishta;

15. Askarida ayirish sistemasining oq planariyanikidan farqini ko`rsating.

A) ikki yon tomonida joylashgan yirik naylar tananing orqa qismida teshiklar bilan ochiladi;
B) ayirish naychalari voronkasimon naychalardan iborat;
C) zararli mahsulotlar uchi berk naychalarga sizib o`tadi;
D) ikkita ayirish naylari birlashib, yagona teshik bilan tashqariga ochiladi;

16. Oq planariya qaysi a’zolari bo’lmaydi?

A) nerv sistemasi;
B) nafas olish sistemasi;
C) ovqat hazm qilish sistemasi;
D) jinsiy sistemasi;

17. Qaysi paytda oq planariya tanasi mayda bo’laklarga bo’linib ketadi?

A) suvda kislorod ko’payganda;
B) suvda kislorod etarli bo’lganda;
C) suvda harorat hormal bo’lganda;
D) suvda harorat ortganda;

18. Oq planariyaga xos bo’lgan xususiyatni aniqlang.

1.tanasi kipriklar bilan qoplangan; 2.bosh va qorin so’rg’ichlari bo’ladi; 3.halqumdan uch shoxli ichak boshlanadi; 4.tana bo’shlig’i bor; 5.tana bo’shlig’ bo’lmaydi; 6.orqa chiqaruv teshigi bo’lmaydi; 7. anal teshigi bo’lmaydi; 8.yirtqich; 9. parazit;
A) 1,2,4,5,6; B) 1,3,5,6,8;
C) 1,4,5,6,7; D) 1,2,4,6,9;

19. Voyaga yetgan cho’chqa tasmasimon chuvalchangi(I) va uning lichinkasi(II) qayerda yashaydi?

A) odam ichagida, cho’chqa oshqozonida;
B) cho’chqa ichagi, odam oshqozonida;
C) odam ichagida, cho’chqa muskulida;
D) yirtqich hayvonlar ichagida, cho’chqa muskulida;

20. Exinokokk qaysi tip va sinfga mansub?

A) yassi, tasmasimon;
B) yassi, so’rg’ichlilar;
C) yumaloq, tasmasimon;
D) halqali, tasmasimon;

21. Planariyaning qaysi qismlari sezgi organlari hisoblanadi?

1.terisi; 2.muskullari; 3.ichaklari; 4.tukchalari; 5.paypaslagichlari; 6.ko’zachalari;
A) 2,3,6; B) 1,4,6;
C) 2,1,3; D) 1,5,6;

22. Noqulay sharoitda oq planariya...

A) jinsiy ko’payadi;
B) ikkiga bo’linadi;
C) mayda bo’laklarga bo’linadi;
D) spora hosil qiladi;

23. Lichinkalik davrida ham ko’payish xususiyatiga ega bo’lgan hayvonlarga xos bo’lgan umumiy hususiyatni belgilang.

A) oraliq xo’jayini bir xil hayvonlar;
B) bitta tip va bitta sinfga mansub;
C) lichinkasi odamda parazitlik qiladi;
D) germofrodit organizm;

24. Anal teshigi bo`lmagan (a) va bo`lgan (b) chuvalchanglarni juftlab ko`rsating.

1. exinokok; 2. cho`chqa tasmasimon chuvalchangi 3.rishta;
4. bolalar gijjasi; 5. jigar qurti; 6. askarida;
A) a-1,5; b-2,3,6; B) a-1,3,5; b-2,4;
C) a-1,2,5; b-3,4; D) a-2,5;b-1,3,6;

25. To’garak chuvalchanglar tipiga berilgan to’g’ri tarifni toping.

1. ayrim jinsli; 2. germofrodit; 3. tana bo’shligi yo’q; 4. tana bo’shligi bor; 5. orqa ichagi, anal teshigi bor; 6. ichagi shoxlangan; 7. tanasi bo’gimlarga bo’linmagan; 8. ko’ndalang kesimi to’garak shakilda;
A) 1,3,5,8; B) 2,4,5,8;
C) 1,4,5,8; D) 1,4,6,7;

26. Yassi chuvalchanglar ichida eng qadimgisi berilgan javobni toping.

A) kiprikli chuvalchanglar;
B) ichaksiz kiprikli chuvalchanglar;
C) so’rg’ichlilar;
D) tasmasimon chuvalchanglar;

27. Odamlarning ichagida parazitlik qiladigan organizmlarni ko’rsating.

A) askarida, bolalar gijjasi, jigar qurti;
B) ichburug’ amyobasi, leyshmaniya, askarida;
C) cho’chqa tasmasimoni, bolalar gijjasi;
D) exinokokk, askarida, bezgak paraziti;

28. ”Tanasida halqasimon muskullar, ularning ostida bo’ylama muskullar, joylashgan.” Bu belgi qaysi chuvalchang uchun xos?

A) odam askaridasi;
B) bolalar gijjasi;
C) oq planariya;
D) yomg’ir chuvalchangi;

29. To’garak chuvalchangining yassi chuvalchanglardan asosiy farqini aniqlang .

1.ayrim jinsli; 2.so’rg’ichlari mavjud; 3.ichagining uchi berk; 4.yopishuv organlari rivojlanmagan; 5.anal teshigi mavjud; 6.germofrodit;
A) 1, 2, 6; B) 2, 4, 5;
C) 1, 4, 5; D) 3, 5, 6;

30. Uchta lichinkali bosqichi orqali rivojlanish qaysi parazit chuvalchang uchun xos?

A) exinokokk;
B) cho`chqa tasmasimon chuvalchangi;
C) bolalar gijjasi;
D) jigar qurti;

31. Yirtqich yassi chuvalchangni aniqlang.

A) jigar qurti;
B) oq planariya;
C) qoramol tasmasimoni;
D) bolalar gijjasi;

32. Qaysi hayvonlar guruhi yassi chuvalchanglar tipiga mansub?

A) askarida, rishta;
B) jigar qurti, rishta;
C) askarida, planariya;
D) exonokokk, planariya;

33. Yomg’ir chuvalchangining bo’ylama muskullari qisqarganda qanday o’zgarish kuzatishini belgilang.

A) tanasi ingichkalashadi;
B) tanasi yo’g’onlashadi;
C) tanasining oldingi orqaga qismini tortib oladi;
D) oldingi tomonini tuproq zarralariga tiqadi;

34. Ko’p tukli chuvalchanglar qaysi hayvonlardan kelib chiqqan?

A) kam tukli halqali chuvalchanglardan;
B) yassi chuvalchanglardan;
C) kovakichlilardan;
D) to’garak chuvalchanglardan;

35. Bo`rtma nematodasi qaysi o`simlika katta ziyon yetkazadi?

A) olma, nok, bodring, kanop, qovun;
B) anjir, anor, olma, bodring, qovun;
C) kanop, kartoshka, qovun, pomidori, bodring;
D) baqlajon, piyoz, kartoshka, g`o`za, kanop;

36. To’garak chuvalchanglarning yassi chuvalchanglardan

farqlarini aniqlang.
1. tana bo’shlig’ining bo’lishi; 2. anal teshigining bo’lishi; 3.kloakaning bo’lishi; 4.ichki azolarning murakkab tuzulganligi; 5.oshqozonning bo’lishi;
A) 2,4,5; B) 3,4,5;
C) 1,2,4; D) 1,2,5;

37. Rishta qaysi tipga(I) va exinokokk qaysi sinfga(II) mansub ekanligini aniqlang.

A) I –yassi chuvalchanglar; II – so’rg’ichli chuvalchanglar;
B) I –yassi chuvalchanglar; II –tasmasimon chuvalchanglar;
C) I –to’garak chuvalchanglar; II –so’rg’ichli chuvalchanglar;
D) I –to’garak chuvalchanglar; II –tasmasimon chuvalchanglar;

38. Halqali chuvalchanglarning o'simtalari(1) va qillari(2) qanday vazifani bajaradi?

a. harakatlanish b. tayanch c. sezish d. ayirish
A) 1-a. 2-b; B) 1-a 2-c;
C) 1-b 2-a; D) 1-d 2-b;

39. Yomg’ir chuvalchangi ... kengaygan qismi jig’ildon deb ataladi.

A) qizilo’ngachning;
B) halqumning;
C) oshqozonning;
D) og’iz bo’shlig’ining;

40. Yassi chuvalchanglar tipi, tasmasimonlar chuvalchanglar sinfiga mansub bo’lgan parazit chuvalchangni belgilang.

A) oq planariya; B) jigar qurti;
C) exinokokk; D) odam askaridasi;

41. Exinokokk parazit chuvalchangining asosiy xo’jayinini aniqlang?

A) odam , qoramol;
B) odam , uy hayvonlari;
C) it , yirtqich hayvonlar;
D) baliq , odam;

42. Yomg’ir chuvalchangining qon aylanish sistemasi uchun xos bo’lmagan ma’lumotni aniqlang.

A) orqa va qorin qon tomiri halqali tomirlar bilan tutashgan;
B) orqa qon tomiri orqali tananing oldingi tononiga qon oqadi;
C) orqa qon tomiri orqali tananing kiyingi tononiga qon oqadi;
D) teri va ichak devorida kapilyar qon tomirlari ko’p;

43. Qaysi parazitning yopishuv organlari bo’lmaydi?

A) exinokokk;
B) jigar qurti;
C) askarida;
D) cho’chqa tasmasimon chuvalchangi;

44. Ichki organlar orasi biriktiruvchi (g’ovak) to’qma bilan to’lgan hayvonlar qatorini belgilang.

A) oq planariya, qoramol tasmasimon chuvalchangi;
B) yomg’ir chuvalchangi, nerida;
C) exinokokk, leshmaniya, oq planariya;
D) jigar qurti, exinokokk, askarida;

45. Halqali chuvalchanglarning qadimgi yassi chuvalchanglardan kelib chiqqanligini dalili nima?

1. ko’p tukli halqalilarning lichinkasi tanasida kipriklarning bo’lishi;
2. tanasining bir qavat epiteliy bilan qoplanganligi; 3.qillar va kipriklarning o’xshashligi; 4. ayirish sistemasining o’xshashligi;
A) 1.3; B) 2.4; C) 2.3; D) 1.4;

46. Faqat odam organizmida parazitlik qiluvchi chuvalchanglarni ko’rsating.

A) exinokok; B) jigar qurti;
C) bolalar gijjasi; D) rishta;

47. Ko’katlarni yaxshi yuvmasdan iste’mol qilinsa qaysi parazitni yuqtirib olish mumkun ?

A) exinokokk; B) askarida;
C) qoramol tasmasimon; D) jigar qurti;
48. O’simliklarda (a) faqat odamlarda (b) odam va hayvonlarda (c) paraztlik qiluvchi chuvalchanglarni juftlab ko’rsating
1.gijja; 2.askarida; 3.bo’rtma nematoda; 4.exinokokk; 5.jigar qurti;
A) a-3; b-4,2; c-1,5;
B) a-3; b-1; c-2,4,5;
C) a-3; b-2; c-1,4,5;
D) a-3; b-1,2; c-4,5;

49 . Lichinkalik davrida ham ko’payish xususiyatiga ega bo’lgan hayvonlarga umumiy bo’lmagan hususiyatni belgilang.

A) bir xil organizmni asosiy xo’jayin qila oladi;
B) bitta tip mansub;
C) odam asosiy xo’jayini;
D) germofrodit organizm;

50. Tanasi yassi bargsimon shaklda ikki so’rg’ichli parazit hayvon qaysi sinf va qaysi tipga kiradi ?

A) kipriklilar sinfi , to’garaklilar tipi;
B) so’rg’ichlilar sinfi , yassi chuvalchanlar tipi;
C) tasmasimonlar sinfi , yassi chuvalchanglar tipi;
D) so’rg’ichlilar sinfi , to’garak chuvalchanglar tipi;

51. Yomg’ir chuvalchangining halqasimon muskullari qisqarganda qanday o’zgarish kuzatilishini belgilang.

A) tanasi uzunlashadi va ingichkalashadi;
B) tuproq zarralarini surib o’ziga yo’l ochadi;
C) tanasi kaltalashadi;
D) tanasi yo’g’onlashadi, kattalashadi;

52. Oraliq xo’jayining organizimida, parazit chuvalchanglarning qaysi davri kechadi?

A) hayot siklining hamma bosqichi;
B) lichinkalik davri;
C) jinsiy ko’payish davri;
D) voyaga yetgan davri;
53. Odam askaridasining erkak va urg’ochisini jinsiy sistemasini aniqlang.
A) 1 ta urug’don / bir necha tuxumdon;
B) 2 ta urug’don / 1 ta tuxumdon;
C) 1 ta urug’don / 2 ta tuxumdon;
D) 2 ta urug’don / bir necha tuxumdon;

54. Cho’chqa tasmasimon chuvalchangi lichinkasi qayerda rivojlanadi?

A) odam ichagida;
B) cho’chqa muskulida;
C) odam muskullarida;
D) cho’chqa ichagida;
55. Qaysi sistema dastlab halqali chuvalchanglardan paydo bo’lgan?
A) ayirish; B) qon aylanish;
C) hazm qilish; D) muskul;

56. Germofrodit organizmni aniqlang ?

A) bolalar gijjasi; B) askarida;
C) jigar qurti; D) rishta;