O’simliklar dunyosi bilan umumiy tanishish

LANSETNIKLAR VA BALIQLAR SINFI

1. Lansetniklar tuzilishining qaysi xususiyatlari umurtqasizlarga o’xshaydi.

1. naysimon nerv sistemasi; 2. yuragining bo’lmasligi; 3. xordaning bo’lishi;
4. bosh miyasining bo’lmasligi; 5. bosh miyasining borligi; 6. ayirish sistemasi;
7. muskullining tuzilishi;
A) 1, 2, 3, 4; B) 2, 3, 4, 6;
C) 2, 4, 6, 7; D) 1, 4, 6, 7;

2. Qaysi baliq so’lak bezlari ajratib chiqaradigon suyuqlik bilan suvo’tlarni yopishtirib uya yasaydi.

A) dengiz otchasi; B) tilyapiya;
C) tikan baliq; D) oqsla;

3. Lansetnikning qon aylanish sistemasi qanday va nechta qon aylanish doirasidan iborat.

A) yopiq, 2 ta qon aylanish doirasi;
B) yopiq, 3ta qon aylanish doirasi;
C) ochiq, 1ta qon aylanish doirasi;
D) yopiq, 1ta qon aylanish doirasi;

4. O’q skeleti va bosh qutusi qisman suyakka aylangan baliqlar guruhini belgilang.

A) lososs, keta, gorbusha
B) akula dengiz to’lqini, skati, manta;
C) baqra, beluga, sterlyad;
D) tikan baliq, tlapiya, dengiz otchasi;
5. Lansetnikning ayirish organi vazifasini nima bajaradi?
A) buyrak; B) yashil bez;
C) yog’ tanachalari; D) ayrish naychalari;

6. Sirdaryo, Amudaryoda uchraydigan losossimon baliqning nomini toping.

A) moybaliq; B) ilonbosh;
C) gulmoy; D) xumbosh;

7. Yuragi ikki kamerali bo’lgan hayvonlar guruhini belgilang.

1.skat; 2baqa; 3.qurbaqa; 4.qirg’ovul; 5.chumchuq; 6.akula; 7.kit; 8.manta; 9.triton;
A) 1, 6, 8; B) 2, 3,9;
C) 4, 5, 7; D) 1,2,4;

8. Lansetnikning haqiqiy xordali hayvon ekanligini aniqlagan olimni belgilang .

A) K.I. Ckryabin; B) B. L. Astaurov;
C) E.X. Pavlovskiy; D) A.O. Kovalevskiy;
9. Lansentnikdagi ovqat hazm qilish sistemasining qaysi qismidqa oziq shilmshiq, modda bilan kichik luqmalar hosil qiladi?
A) qizilo’ngach; B) halqum;
C) oshqozon; D) og’iz;
10. Lansetnikning ayirish sistemasi tananing qaysi qismida joylashgan.
A) tana bo’ylab; B) boshida;
C) halqum bo’ylab; D) qorni bo’ylab;
11. Baliqlarning tam bilish hujayralari qayerda joylashgan?
1.og’izda; 2.tilida; 3.yon chizig’ida; 4.halqumida; 5.oshqozonida; 6.butun tanasida;
A) 1, 2, 3; B) 2, 3, 4;
C) 4, 5, 6; D) 1, 4, 6;

12. Lansetnikda karbonat angidrid bilan to’yingan qon qaysi qon tomirda harakatlanadi.

A) orqa qon tomiri; B) yelka qon tomiri;
C) qorin qon tomiri; D) orqa aortasi;

13. Eng kichik akula berilgan javobni toping.

A) kitsimon akula; B) gigant akulasi;
C) dengiz akulasi; D) tikanli akula;

14. Qaysi turkumga mansub baliqlarning tanasi bo’ylab 5 qator romb shaklidagi suyak plastinkalar joylashgan?

A) bakra baliqlar;
B) losossimon baliqlar;
C) karpsimonlar;
D) latimeriyalar;

15. Qadimgi panja qanotlilar qaysi a’zosi orqali nafas olgan.

A) o’pka; B) jabra; C) teri; D) a, b;

16. Suyak-tog’ayli baliqlar turkumiga xos xususiyatlarni aniqlang.

1. boshining oldingi tomoni uzun tumshuqni hosil qiladi; 2.o’q skeleti va bosh qutisi qisman suyakka aylangan; 3. boshi tanasiga nisbatan katta; 4. og’iz teshigi boshini ostki tamonida joylashgan; 5. suzgich qanotlari tikanli; 6. skeleti asosan tog’aydan iborat; 7.o’q skeleti xordadan iborat; 8. jabra qopqoqlari va suzgich pufagi yo’q; 9. bosh qutisi suyak bilan qoplangan; 10.tirik tug’adi;
A) 1, 4, 6, 7, 9; B) 1, 3, 5, 8, 9;
C) 2, 5, 7, 8, 9; D) 1, 2, 4, 8, 10;

17. Bakra va soxta kurakburun baliqlari qaysi turkumga mansub?

A) karpsimonlar; B) skatlar;
C) suyak-tog’ayli; D) losossimonlar;

18. Karpsimonlar turkumiga hos belgilarni toping.

1. oziqni tishlari bilan maydalaydi 2.oziqni halqum bo’shlig’idagi o’simtalar bilan maydalaydi 3.oziqni jag’lari bilan maydalaydi 4.tana skeleti suyaklardan iborat; 5. tana skeleti tog’aydan iborat 6. barcha suv havzalarda uchraydi 7. faqat Orol dengizida uchraydi
A) 2, 4, 6; B) 1, 6, 5;
C) 3, 5, 7; D) 3, 4, 7;

19. Quydagi qaysi baliqlar guruhida o’q skeleti xordadan ibarat bo’lib butun hayoti davomida saqlanib qoladi?

A) keta, bukri;
B) moybaliq, oqcha;
C) baqra, soxta kurakburun;
D) cho’rtan, oq amur;

20 Tikanli (1), gigant (2) va kit (3) akulasining uzunligini toping ?

a.18 m b.15 m c.180 sm d.40 – 45 sm e.4 – 4.5 m
A) 1-d, 2-b, 3-c; B) 1-d, 2-b, 3-a;
C) 1-e, 2-b, 3-a; D) 1-c, 2-e, 3-a;

21. Baliqlarning juft suzgich qanotlari qanday ahamiyatiga ega.

A) muvozanatni saqlash, burulish;
B) oldinga suzilish va burilish;
C) harakatni to’xtatish va tanani muallaq saqlash;
D) burilish, to’xtash, harakat va muvozanatni saqlash;

22. Baliqlarda nafas olish funksiyalarining bosh miyaning qaysi qismi boshqaradi.

A) oldingi miya; B) oraliq miya;
C) o’rta miya; D) uzinchoq miya;

23. Suvning yo’nalishini va oqim kuchini baliqlarning qaysi sezgi organi qabul qiladi.

A) eshitish ; B) ko’rish;
C) yon chizig’i; D) tuyg’u va hid bilish;

24. Baliqni yurak qorinchasidan chiqadigan qon qanday izchillikda oqib yurak bo’lmasiga kelib quyiladi.

1.orqa aorta 2. qorin aorta 3.jabra arteriyasi 4. kapilyar 5.vena 6. arteriya
A) 1, 2, 3, 4, 5, 6; B) 2, 3, 4, 1, 6, 4, 5;
C) 1, 3, 4, 5, 6, 2, 4; D) 2, 5, 4, 6, 2, 1, 3;

25. Urchish uchun daryolardan Atlantika okeaniga o’tuvchi baliq nomini ko’rsating.

A) keta; B) garbusha;
C) zog’ora; D) ugor;

26. Zog’ora baliqning qorin aortasidagi qon qaysi organga boradi?

A) jabralarga; B) jigarga;
C) tana muskullarga; D) buyrakka;

27. Quydagi baliqlardan qaysi birining erkagi urg’ochisi qo’ygan tuhumini qornidagi mahsus haltachada olib yuradi.

A) tikan baliq; B) tilyapiya;
C) ugor; D) dengiz otchasi;

28. Panja qanotlilar turkumiga kiradigan baliqlarni belgilang.

A) forel; B) bakra;
C) gorbusha; D) latimeriya;

29. Baliqlarning ko’krak suzgich qanotlari qaysi suyak yordamida umurtqa pog’onasiga birikadi.

A) birikmaydi; B) o’mrov;
C) kurak; D) bilak;

30. Tog’ayli baliqlar guruhini belgilang.

A) akula, osyotr; B) okun, skat;
C) karp, sterlyad; D) skat, akula;

31. Quydagi hayvonlaga mos nerv sistemasi to’g’ri berilgan javobni toping.

1.yomg’ir chuvalchangi; 2.gidra; 3.lansentnik; 4.baliq;
a.to’rsimon nerv hujayralari; b.qorin nerv zanjiri, halqum atrofi nerv halqasi; c.nerv naychasi; d.bosh miya, orqa miya.
A) 1-b 2-a 3-c 4-d;
B) 1-c 2-a 3-b 4-d;
C) 1-a 2-b 3-d 4-c;
D) 1-b 2-d 3-c 4-a;

32. Lansetniklar qayerda keng tarqalgan.

A) tropik dengizlarda va Qora degizda;
B) mo’tadil va Qora dengizda;
C) tropik dengizlarda va Qizil dengizlarda;
D) tropik va mo’tadil iqlimli dengizlarda, jumladan Qora dengizda;

33. Tog’ayli baliqlarning suyakli baliqlardan asosiy farqini toping.

A) skeleti tog’aydan iborat, jabra qopqog’i va suzgich pufagi bor, asosan tuxum qo’yib ko’payadi;
B) skeleti suyakdan iborat, jabra qopqog’i va suzgich pufagi bo’lmaydi, asosan tuxum qo’yib ko’payadi;
C) tanasi suyak va emal tangachalari bilan qoplangan, tirik tug’ib ko’payadi;
D) skeleti tog’aydan iborat, jabra qopqog’i va suzgich pufagi bo’lmaydi, asosan tirik tug’ib ko’payadi;

34. Qaysi baliqlar tirik tug’adi.

A) akula, skat;
B) cho’rtan, oq amur;
C) laqqa, humbosh;
D) zog’ora, tikan baliq;
35. Baliqlarning yuragi orqali qanday qon oqadi
A) aralash; B) arteriya;
C) vena; D) kislarodli;

36. Baliqlarda qon aylanish a’zolari ishini bosh miyyani qaysi qismi boshqaradi.

A) oldingi B) oraliq
C) miyyacha D) uzunchoq miyya

37. Baliqning suzgich pufagi puchayganda gazlarning suvda chiqish jarayoni ketma ketligini ko’rsating .

A) pufag –ichak –ingichka nay –og’iz-suv;
B) pufak-ingichka nay-ichak-og’iz-jabra –suv;
C) pufak-ingichka nay-ichak-jabra-suv;
D) pufak-ingichka nay-og’iz-jabra-suv;
38. Baliqlarda ko’payish instinkti qachon paydo bo’ladi.
A) jinsiy hujayralar yetila boshlashi bilan;
B) bahorda, suvlar iliy boshlashi bilan;
C) lichinkalik davri tugagach;
D) suv harorati ko’tarilganda;
39. Quydagi baliqlardan qaysi birlari tirik tug’ib ko’payadi
1.skat 2.zog’ora baliq 3.losos 4.akula 5.manta 6.cho’rtan baliq
A) 1, 4, 5; B) 2, 3, 6;
C) 1, 3, 5; D) 1, 4, 6;

40. O’rta Osiyo suv havzalariga keltirib iqlimlashtirilgan baliqlar guruhi berilgan qatorni aniqlang.

1.gulmoy 2.oq amur 3.oqcha 4.moy baliq 5.ilonbosh 6.xumbosh 7.baqra
A) 1, 4, 7; B) 2, 5, 6;
C) 1, 3,7; D) 3,4,5;

41 Lansetnikning teri ostidagi sezuvchi hujayralar orqali nimani sezadi.

A) yorug’likni; B) mexanik ta’sirni;
C) kimyoviy ta’sirni; D) barchasi;
42. Suzgich pufagi bo’lmaydigan baliqlarni belgilang.
1.gigand akula; 2.kit akulasi; 3.manta; 4.dengiz tulkisi; 5.tikan dumli skat; 6.ostyor; 7.keta; 8.gorbusha; 9.okun; 10.qorabaliq;
A) 1, 2, 3, 4, 6; B) 1, 3, 6, 8, 10;
C) 6, 7, 8, 9, 10; D) 1, 2, 3, 4, 5;

43. O’zbekiston suv havzalarida ovlanadigan baliqlarni belgilang.

1.cho’rtan; 2.bukri baliq; 3.oq amur; 4.xumbosh; 5.kambala; 6.oq sila; 7.zog’ora; 8.manta;
A) 1, 2, 4, 8; B) 2, 5, 6, 7;
C) 1, 3, 4, 8; D) 3, 4, 6, 7;

44. Baliqlarda jabradan chiqqan arteriya qon tomiri qaysi qon tomiriga boradi.

A) qorin aortasiga;
B) orqa aortaga;
C) jabra atrofi kapillyariga;
D) jabra arteriyasiga;
45. Baliqlar qon aylanish sistemasining qaysi qismida arteriya qon bo’ladi.
A) orqa aortasida;
B) yurak bo’lmasida;
C) yurak qorinchasida;
D) jabra arteriyasida;

46. Moybaliq va oqcha baliq O’zbekistonning qayerida uchraydi.

A) orol dengizida;
B) o’rta osiyo suv havzalarida;
C) sirdaryo,amudaryo va zarafshonning quyi qismida;
D) amudaryo havzalarida;

47. Baliqning suzgich pufagi kengayganida nima bilan to’ladi.

A) jabradan kelgan havo;
B) qondan ajralgan gaz;
C) og’izdan o’tgan havo;
D) teri orqali o’tgan havo;

48. Tog’ayli baliqlarning belgilarini ajratib ko’rsating.

1.tanasi tangachalar bilan bir tekkis qoplangan 2. suzgich pufagi bo’ladi; 3.suzgich pufagi bo’lmaydi; 4.faqat tuxum qo’yib ko’payadi; 5.jabra qopqog’i jabrani himoya qilib turadi; 6. jabra qopqog’i yo’q; 7.skeleti tog’aydan iborat; 8.skeleti suyakdan iborat; 9. ko’pchiligi tirik tug’ub ko’payadi.
A) 3, 6, 7, 9; B) 1, 3, 8, 9;
C) 3, 4, 6, 7; D) 1, 4, 6, 8;

49. Atrof –muhit harorati ta’sirida tana harorati o’zgarib turadigan hayvonni belgilang.

A) kit; B) delfin;
C) tyulen; D) baliq;
50. Qaysi turkum vakillari ko’payish davrida dengizlardan chuchik suvlarga o’tadi.
A) panjaqanotlilar; B) losossimonlar;
C) cho’rtanlar; D) skatlar;

51. Xordalilar tipining qancha turi uchraydi?

A) 25 000; B) 4000;
C) 43 000; D) 50 000;

52. Baliqlarni ayrish sistemasi qanday tuzilgan.

A) 2 ta tasmasimon buyrak;
B) loviyasimon buyrak;
C) ayrish naychalar;
D) 1 ta tasmasimon buyrak;

53. Baliqlar qon aylanish sistemasining tarkibiy qisimlarini ko’rsating.

1. ikki kamerali yurak; 2. uch kamerali yurak; 3. 2 ta qon aylanish doirasi;
4. 1 ta qon aylanish doirasi;
5. kapilyarlar; 6. venalar; 7. arteriyalar;
A) 1, 4, 5, 6, 7; B) 2, 3, 5, 6, 7;
C) 2, 4, 6, 7; D) 1, 2, 3, 4, 5;

54. Panja qanotli baliqlar qaysi hayvonlarning oraliq formasi hisoblanadi.

A) baliqlar va suvda ham quruqlikda yashovchilar;
B) suyak-tog’ayli baliqlar va suyakli baliqlar;
C) baliqlar va sudralib yuruvchilar;
D) tog’ayli baliqlar va suyakli baliqlar;

55. Qilquyruq baliq qaysi turkumga kiradi.

A) suyak-tog’ayli baliqlar;
B) tog’ayli baliqlar;
C) suyakli baliqlar;
D) losossimonlar;

56. Faqat baliqlar berilgan javobni toping.

A) skat, qilquyruq;
B) soxta kurakburun, o’rdakburun;
C) osyotr, beluga, taroqcha;
D) zog’ora, sigrquyruq, midiya;

57. Lansetnikning qon aylanish tizimida qonning harakatlanishini to’g’ri ifodalangan javobni aniqlang.

A) orqa qon tomir orqali tananing kiyingi qismiga qarab venoz qon oqadi;
B) qorin qon tomir orqali venoz qon tananing kiyingi qismiga oqadi;
C) orqa qon tomiri orqali arteriya qoni tananing kiyingi tomoniga oqadi;
D) qorin qon tomiri orqali arteriya qoni tananing oldingi tomoniga oqadi;
58. Eng yirik bahaybat skat manta nima bilan oziqlanadi?
A) mollyuskalar;
B) baliqlar;
C) mayda qisqichbaqasimonlar va baliqlar;
D) sakkizoyoqlar;
59. Dengiz tulkisi qaysi sinfga mansub.
A) tog'ayli baliqlar;
B) suyakli baliqlar;
C) amfibiyalar;
D) sut emizuvchilar;
60. Losossimonlar turkumining qaysi vakillari chuchik suv (a) va dengizlarda (b) tarqalgan.
1.losos; 2.forel; 3.keta; 4.gorbusha;
A) a – 3, 4 b – 1, 2;
B) a – 2 b – 1, 3, 4;
C) a – 1 b – 2, 3, 4;
D) a – 1, 2 b – 3, 4;