Основные и оборотные средства предприятия

Sanoatda asosiy fondlardan foydalanishning iqtisodiy samardorligini oshirish yo‘llari

Korxona fondlarining tasnifi

Mablag'lar 100%
Aylanma aktivlar, 70-80%
Aylanma kapital, 20–30%
Uzoq muddatli moliyaviy investitsiyalar
NMA
Asosiy vositalar
kelishish mumkin
mablag'lar
Mablag'lar
murojaatlar
noishlab chiqarish
Asosiy vositalar
Ishlab chiqarish ob'ektlari

Asosiy vositalar (fondlar)

• bular ishlab chiqarish jarayonida qayta-qayta ishtirok etadigan, tabiiy shaklini saqlab, asta-sekin eskirib, qiymatini qismlarga bo'lib yangi yaratilgan mahsulotga o'tkazadigan mehnat vositalaridir. Bularga xizmat muddati bir yildan ortiq va qiymati eng kam oylik ish haqining 100 baravaridan ortiq bo‘lgan mablag‘lar kiradi.

Texnologik asosda asosiy vositalar quyidagilarga bo'linadi:

• binolar bo'yicha;
• tuzilmalar;
• uzatish moslamalari;
• quvvat mashinalari va uskunalari (shu jumladan avtomatik);
• ishlaydigan mashinalar va uskunalar;
• o'lchash va nazorat qilish asboblari va asboblari, o'rnatilmagan uskunalar va boshqa mashinalar;
• transport vositasi;
• asboblar;
• ishlab chiqarish va maishiy inventar;
• boshqa asosiy vositalar (kam qiymatli va tez eskiruvchi mehnat vositalari, kapital qo'yilmalar va boshqalar).

Asosiy fondlarning tarmoqlar bo‘yicha taqsimlanishi

Sanoat tarmoqlari	Bino	Tuzilmalar	O'tkazish qurilmalari	Quvvat mashinalari	ishlaydigan mashinalar	Transport vositasi
Barcha sanoat	29	yigirma	o'n bir	sakkiz	27	2
elektroenergetika sanoati	13	17	34	33	bitta	bitta
Kimyo va neft kimyosi	34	o'n besh	12	3	31	2
Qora metallurgiya	29	17	7	to'rtta	37	3
Mashinasozlik va metallga ishlov berish	42	sakkiz	to'rtta	3	36	2