От души омад курсдошлар S. M. Bilet №1

Bilet № 6 
1. Bexush xolatdagi odamga yordam koʻrsatishda ko’rsatiladigan xavfsizlik choralari 
algoritmi. 
Jabrlanuvchi hushdan ketgan bo`lsa nima qilish kerak?
O`z hushida bo'lmagan taqdirda, jabrlanuvchida nafas olayotganini aniqlash kerak. 
Buning uchun jabrlanuvchida nafas olish havo yo'llariini tiklash kerak: bir qo'lingizni 
jabrlanuvchining peshonasiga qo'ying, iyagiga ikki barmog`ingizni qo`ying, boshini 
orqaga tushirb, iyagini va pastki jag'ini ko'taring. Agar siz bo`yin sohasining umurtqa 
pog'onasida shikastlanish borligiga shubha qilsangiz, boshni orqaga ehtiyot bo`lib 
tushuring. 
 
Nafas olayotganini qanday aniqlash mumkin? 
Nafasni tekshirish uchun yonoq va qulog'ingizni jabrlanuvchining og'ziga va buruniga 
suyanib, 10 soniya davomida ushlab turishingiz kerak. uning nafasini eshitishga harakat 
qiling, yonog'ingizda nafas olayotgan havoni his eting va qurbonning ko'krak 
harakatlarini ko'ring. Nafas olmasa, jabrlanuvchining ko'kragi harakatsiz qoladi, nafas 
olish tovushlari eshitilmaydi, og'iz va burundan chiqayotgan havo yanog`ingizda 
sezilmaydi. Nafas olishning yo`ligi shoshilinch tibbiy yordamga murojaat qilish va 
yurak-o'pka reanimatsiyasi o'tkazish zarurligini aniqlaydi. 
Nafas olmayotgan bo`lsa nima qilish kerak? 
Jabrlanuvchi nafas olamyotgan bo`lsa shoshilinch tibbiy yordam chaqirishingiz kerak. 
Buning uchun siz voqea joyiga yaqin bo'lgan odamga murojaat qilib, unga tegishli 
ko'rsatmalar berishingiz kerak. Yo'l- yo'riqlar qisqacha, aniq va ma'lumotli bo'lishi kerak: 
" Odam nafas olmayapti. Tez yordam xizmatiga qo'ng'iroq qiling." "Menga 
chaqirganingiz haqida xabar bering." 
2. 
“Samarali perinatal parvarish” ning asosiy maqsadlari nima? 
Birlamchi darajada samarali perinatal texnologiyalarni joriy etishga ko'maklashish 

---

maqsadida Sog'liqni saqlash vazirligi birlamchi bo'g'inda tug'ruq sifatini oshirish bo'yicha 
normative hujjat – "O'zbekiston Respublikasida ambulatoriya sharoitida homilador 
ayollarga yordam ko'rsatish samaradorligini oshirish bo'yicha zamonaviy 
texnologiyalarni joriy etish to'g'risida" gi 05.09.2005 yildagi 425-son buyrug'ini qabul 
qildi. Ushbu hujjat dalillarga asoslangan tibbiyot tamoyillari asosida tuzilgan antenatal 
parvarish standartlarini qabul qildi:
1. Aloqa va maslahat berish 
2. Homilador ayollarni erta aniqlash va ro'yxatga olish 
3. Homilador ayolning uy kartasini yuritish tamoyillari (dkb) 
4. Homilador ayollarni boshqarish va tekshirish 
5. Homilador ayolning tashqi akusherlik tekshiruvi 
6. Anemiya bilan kasallangan homilador ayollarni boshqarish 
7. Qon bosimini o'lchash texnikasi 
8. Gipertenziv sindromli homilador ayollarni boshqarish 
9. Og'ir preeklampsi va eklampsi bilan homilador ayollarni boshqarish 
10. 22 haftagacha homiladorlik davrida qon ketishi bo'lgan homilador ayollarni 
boshqarish 11. Torch infektsiyalari bo'lgan ayollar va homilador ayollarni skrining qilish 
va boshqarish
12. Onalik maktabida homilador ayollar bilan mashg'ulotlar dasturi 
13. Tug'ruqdan keyingi davrda ona va bolaga g'amxo'rlik qilish
Tibbiy xodimlar tomonidan tug'ruqdan oldin parvarish qilish standartlarini joriy etish 
ushbu jarayonga oila va mahallani faol jalb etish orqali amalga oshirilishi kerak. Ayol 
homiladorlik, tug'ish va tug'ruqdan keyingi davrda oilasi va mahalining yordamiga 
muhtoj. "Xavfsiz onalik" xalqaro tashabbusi asosiy maqsadga ega-homilador ayollar, 
tug'ruqdagi ayollar, tug'ruqxonalar va yangi tug'ilgan chaqaloqlarga g'amxo'rlik 
qilishning zamonaviy kontseptsiyasini tushunish. Asosiy vazifa-tibbiyot xodimlarining 
roli va mas'uliyati, onalik va bolalikning psixososyal jihatlari, antenatal parvarishning 
o'zgaruvchanligi, tashkiliy va boshqaruv choralarini takomillashtirish orqali perinatal 
yordam samaradorligini oshirish, dalillarga asoslangan tibbiyotning asosiy tamoyillarini 
tushunish va kundalik amaliyotda qo'llash. Samarali perinatal parvarishning asosiy 
printsipi: ayolga xavfsiz homiladorlik va xavfsiz tug'ilish bilan bog'liq barcha qarorlarda 
asosiy rol beriladi. Sog'liqni saqlashning eng yaxshi modeli uchta ustunga asoslangan: 
xavfsizlik, dalillarga asoslangan tibbiyot va bemorning ehtiyojlari.