От души омад курсдошлар S. M. Bilet №1

Yiqilish xavfi yuqori bo'lgan bemorlarni diqqat bilan kuzatib borish va ularga 
g'amxo'rlik qilish kerak. Bunday bemorlarga quyidagilar kerak: 
1. davolovchi shifokor tomonidan belgilangan chastotada universal profilaktika 
tadbirlarini o'tkazish uchun tekshiruvlar qiling, kuzatuv varag'ida tashriflarni belgilang; 
2. markali bilakuzukni taqilganini tekshiring; 
3. yiqilish xavfi yuqori bo'lgan bemorlarning palatadan hamrohsiz chiqib ketishining 
oldini olish. 
2. Antenatal parvarishning asosiy maqsadlari nima? 
So'nggi yillarda tug'ruqdan oldin parvarish qilish va tug'ruq paytida parvarish qilish 
bo'yicha qarashlar sezilarli darajada o'zgardi. Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti tomonidan 
dunyodagi sog'liqni saqlash holati to'g'risidagi hisobotda (2005) ishlab chiqilgan 
Mingyillik rivojlanishining sakkizta asosiy maqsadi (MRM) mavjud.
1-maqsad: o'ta qashshoqlik va ochlikni engish 
2-maqsad: global boshlang'ich ta'limga erishish 
3-maqsad: gender tengligi va ayollarga vakolat berishni targ'ib qilish
4-maqsad: bolalar o'limi foizini kamaytirish 
5-maqsad: onalar salomatligini yaxshilash 
6-maqsad: OIV/OITS, bezgak va sil kasalligi tarqalishiga qarshi kurashish
7-maqsad: atrof-muhit barqarorligini ta'minlash 
8-maqsad: umumiy rivojlanish uchun global hamkorlikni rivojlantirish

---

Faqat uchta maqsad perinatal parvarish bilan bevosita bog'liq bo'lsa-da, boshqalari 
sog'liqni saqlash tizimi bilan ham bog'liqdir. 
Bilet № 13 
1. Yotoq yaralarni davolash chora tadbirlari. 
Davolash. Pufakchalar paydo bo lganda ularga brilliant yashilining spirtdagi eritmasini 
surtish, so ngra quruq bog lam qo yish lozim. Nekroz chegaralangandan so ng 
nekrozlangan to qimalar olib tashlanadi va jarohat 1% li kaliy permanganat eritmasiga 
botirilgan steril salfetka bilan berkitiladi. Bog lam kuniga 2 3 marta yangilanadi. 
Jarohat tuzala boshlaganda Vishnevskiy malhami, peruan va paxta moyining aralashmasi, 
sintomitsin emulsiyasi va boshqa malhamli bog lamlarga o tiladi. Shifoxonada yotgan 
bemorlarda yotoq yaralar paydo bo lishi, parvarishning yomonligidan darak beruvchi 
dalildir.
Yotoq yaralarni rivojlanishiga terini noto’g’ri parvalishlash, yomon va noto’g’ri 
yoyilgan choyshab sababchi bo’lib, ular teri va teri osti qavatida qon aylanishini buzadi. 
Oldin teri oqaradi, keyin qizaradi, shishadi va epidermis ko’chadi. Pufakchalar va teri 
nekrozi hosil bo’lishi mahalliy o’zgarishlarni kuchayganidan va yotoq yaralarni erta 
belgilarini tibbiyot xodimi to’liq baholamaganidan dalolat beradi. Og’ir holatlarda 
nafaqat yumshoq to’qimalar, balki suyak usti pardasi, hattoki suyak ham zararlanadi. 
Infeksiyani qo’shilishi sepsisni rivojlanishiga olib keladi. Yotoq yaralarni oldini olishga 
har kuni bemor bolani yonga aylantirish (agar ahvoli ko’tarsa), choyshabni yig’ilib 
qolgan sohalarini to’g’rilash, ovqat qoldiqlaridan tozalash, terini dezinfeksiyalovchi 
eritmalar bilan artish kiradi. Uzoq vaqt yotadigan og’ir bemorlar ostiga kichik choyshab 
bilan o’ralgan rezina (shishirilgan) aylanalar qo’yiladi. Uni shunday qo’yish kerakki, 
dumg’aza aylana o’rtasida bo’lishi kerak. Agar terida qizarish paydo bo’lsa qon 
aylanishini yaxshilash uchun quruq sochiq bilan sekin artiladi. Ultrabinafsha 
nurlantirishdan foydalaniladi. SHilingan teri sohalari sovuq suvda bolalar sovunida 
yuviladi, spirt bilan artiladi, keyin tal’k yoki oddiy pudra sepiladi. Pufakchalar brilliant 
yashili bilan artiladi, quruq bog’lam qo’yiladi. Nekrozni chegaralash uchun vrach o’lgan 
to’qimalarni kesib olib tashlaydi, yara 1% kaliy permanganat eritmasiga namlangan steril 
salfetka bilan o’rab qo’yiladi. Keyinchalik hamshira kuniga 2-3 mahal bog’lamni 
almashtiradi va yara holati to’g’risida vrachga xabar berib turadi. Yara tozalanishiga 
qarab mazli (Vishnevskiy mazi, sintomitsin emul’siyasi va h.o.) bog’lamlar qo’llaniladi. 
Bolalarda yotoq yaralarni paydo bo’lishi yomon parvarishdan, bo’lim tibbiy xodimlarini 
past tibbiy madaniyatidan, o’z vazifalariga sovuqqonlik bilan yondashishidan dalolat 
beradi. 

---