O’tish chegarasi = tug’ilgan kun; Hayoldagi o’tish chizig’ini chizish va tushintirish kerak

Tushuntirish. Tizimli fikrlash va tahlil haqida. O’tgan asrning o’rtalaridan boshlab bizda va shu jumladan, xorijiy adabiyotlarda ham izlanilayotgan ob’ekt qora qutiga o’xshatilgan (22-rasm.) [1,3,4,7].

22-rasm. Ob’ektni – borliqni noma’lum (qora) quti sifatida ifodalanishining intelektual ko’rinishi

Tizimli tahlilning xususiy hollarida izlanilayotgan ob’ekt qora quti biroz oqarishi mumkin, ba’zida echim topish uchun u etarli deb qabul qilinadi. Ta’kidlash kerakki, ko’p pog’onali tizimli tahlil asosida qora quti oqarib borishi va to’liq oqarishi mumkin. Tizim va undagi jarayonlar birgalikda tahlil qilinishi sababli topiladigan echim aniqroq bo’ladi.

Asosiysi izlanuvchining (izlanuvchi - u tadqiqotchi, u chaqaloqdan boshlab, bog’cha, maktab, universitetlarda va umrining oxirigacha o’rganuvchi va tahlil qiluvchi inson) e’tiborini tortuvchi borliqni ob’ekt deb atash maqsadga muvofiq bo’ladi. Aslida biz ob’ektni tahlil qilamiz. Buning uchun ob’ekt tizim va undagi jarayondan iboratligini va ularningkirish va chiqish parametlarini aniqlaymiz. Tizimli tahlil ob’ektni to’liqroq o’rganishga yordam beradi.
Tizimli fikrlashni rivojlatirishda uchta tushuncha asosiy joyni egallaydi. Bu tizim, jarayon va ob’ekt tushunchalaridir.
Avvalambor tizimli fikrlashda tizim, internasional so’z sifatida sistema, asosiy materialistik mazmunni ifodalovchi ibora sifatida qabul qilingan.
Misol tariqasida Internet dasturiga kirib sistema so’ziga mos lavhalarni topish uchun topshiriq berilsa, ko’plab ob’ektlarning tizimlari haqida informasiya olish mumkin va CHuqurroq fikrlansa, barcha keltirilgan sistemalar asosini borliqni ifodalovchi elementlar deb qabul qilish mumkin.
Yaxshiroq fikrlanganda keltirilgan tabiiy va suniy sistemalarning o’zlarini borliq elementi deb qabul qilib, ularning o’zi elementlar yig’indisidan iboratligini anglaymiz. Elementlar ma’lum maqsad uchun ishlaydigan qandaydir ketma-ketlik tartibida – algoritmida yig’ilgan.
Avtomatlashtirilgan va avtomatlashtirishi mo’ljalalangan ob’ektlar haqida yaxshiroq fikrlanganda avtomatlashtirishikeltirilgan va avtomatlashtirishi mo’ljalalanayotgan ob’ektlarningo’zlarinisuniyelement deb qabul qilib va ularning o’zi suniy sistemalarning elementlari yig’indisidan iboratligini anglaymiz.
Avtomatlashtirilgan va avtomatlashtirishi mo’ljalalangan ob’ektlarni taxlil qilish uchun fanda aniqlashtiruvchi iboralar qabul qilindi. Va ular ASUP, ASUTP, ABT, ART deb nomlandi. Tepadan pastga qarab ierarxik pog’onaga joylashtirildi.
Hamda ularni aniqlovchi iboralarni taklif qildim.
ASUP - ishlab chiqarishni boshqarish sistemalari jarayonini avtomatlashtirish, ASUTP - ishlab chiqarish jarayonini avtomatik boshqarish sistemasi; ABT- avtomatik boshqarish sistemasi; ART- avtomatik rostlash sistemasi.
Ierarxik pog’ona (yoki satx) usuli ko’p pog’onali tizimli tahlil usulida boshlang’ich avtomatlashtik boshqarish sistemalariichiga qadama qadam kirib borish imkoniyatini beradi. Har bir ierarxik pog’ona bir necha elementlar – tizimchalardan iborat bo’ladi. Pastki pog’onadagi tizimchalar yuqori pog’onadagi bitta elementga yig’iladi. ishlab chiqarish jarayonini avtomatlashtirishierarxik pog’onalarga ajratish uslubidan foydalanish yaxshi natija beradi.
Mana endi ASUP, ASUTP, ABT, ART larni tepadan pastga qarab ierarxi pog’onaga joylashtirildi.

Y Х