O’tkir va surunkali bronxit o’tkir bronxit

---

O’TKIR VA SURUNKALI BRONXIT 
O’tkir bronxit – bronx devori shilliq qavati o’tkir yallig’lanishi bo’lib, bronx 
sekretsiyasini kuchayishi natijasida yo’tal va balg’am ajralishi, mayda bronxlar 
zararlanganda esa xansirash bilan xarakterlanadi. O’tkir va surunkali bronxit nafas 
a’zolari kasalliklari ichida ko’p uchraydigan kasallik xisoblanadi. 
Etiologiyasi va patogenezi: O’tkir bronxitga olib keluvchi omillarga asosan 
organizmni umumiy va joyli chidamliligini pasayitiruvchi omillar kiradi. 
Bular kuyidagilar: 
1. Iqlim, ob – xavo ta’siri, zaxda ishlash, sovqatish. 
2. Chekish. 
3. Alkogol ko’p qabul qilish. 
4. Burun – xalkum uchog’li infektsiyasi. 
5. Burundan nafas olishni buzilishi. 
6. Yurak yetishmovchiligida o’pkada dimlanish. 
O’tkir bronxitni etiologik omillari deb kuyidagilarni ajratish mumkin: 1. 
Fizik; 2. Ximik; 3. Infektsiya; 4. Allergik ta’sirlar.
Fizik – ximik ta’sirlari bronx qitiklab joyli chidamlilikni pasaytiradi, 
infektsion yallig’lanishga moyil kiladi.
Viruslar o’tkir bronxit rivojlanishida katta rol o’ynaydi. RS – virus. 
Birlamchi bakterial bronxitlar virusli, virusli bakteriyali bronxitlardan kamrok 
uchraydi. 
O’tkir respirator kasallik qo’zgatuvchilaridan tashkari o’tkir bronxit kelib 
chikishda boshka infektsion jarayonlarning xam roli bor. Qizamiq, ko’k yo’tal, tif
paratif guruxi. O’tkir bronxit bunda shu kasallikni ko’rinishi sifatda namoyon 
bo’ladi. 
 

---

PATOGENEZ. 
Bakterial agent yukori nafas yo’llari va bronxlarning shilliq qavatini, 
simpatik nerv tolalari tugunlarini zararlantiradi, bu zararlanishi o’z navbatida 
bronxlar trofikasining buzilishiga olib keladi. Bakterial agentlar va ular ishlab 
chikargan zararli moddalar nafas yo’llarining ximoya xususiyatlarini, spetsifik va 
nospetsifik chidamlilik qobiliyatini keskin kamaytiradi va natijada bronxlar 
yallg’lanadi.