Oxirgi besh yilning choraklari bo’yicha mamlakatga turistlar oqimi haqidagi ma‘lumotlari berilgan
Download 173.92 Kb.
|
1 2
Bog'liqmustaqil ish ekonometrika
- Bu sahifa navigatsiya:
- REGRESSIYA NATIJALARI
Oxirgi besh yilning choraklari bo’yicha mamlakatga turistlar oqimi haqidagi ma‘lumotlari berilgan.
Topshiriq: Kompyuterda MS Exel dasturiy mahsulidan foydalanib: 1) Sirganchiq ortacha bilan qatorni tekkislang. 2) Mavsumiy komponentalarni baholang. 3) Berilgan vaqtli qatordan mavsumiy komponentalarni chiqarib tashlab trend tenglamasi – additiv modelni tuzing va modelning xatoligini baholang. 4) Berilgan vaqtli qatorni haqiqiy darajalari, tekslangan darajalari, additiv modeldan olingan darajalarini grafikda tasvirlang. 5) Additiv model asosida kelasi yilning choraklari, birinchi va ikkinchi yarim yilliklari hamda yil boyicha turistlar oqimining sonini prognozlang. Yechish 1) Sirg’anchiq o’rtacha bilan qatorni tekslash uchun MS Exel dasturiga kirib ma‘lumotlarni kiritish uchun ishchi OYNA ochib ma‘lumotlarni kiritiladi(jadvalni ko’rgazmali bo’lishi uchun ma‘lumotlarni A5 katakdan boshlab yozish maqsadga muvofiq. Songra ДАННЫЕ va АНАЛИЗ ДАННЫХ buyruqlaridan foydalanib Инструменты анализа darchasi ochiladi va unda Скользящее среднее instrumenti belgilanib OK tugmasi bosiladi. Markazlashgan ortachani hisoblash oynasi. 2) Mavsumiy komponentalar baholash uchun turistlar soni(C ustun) bilan markazlashtirilgan o’rtacha (E ustun) orasidagi farq hisoblanadi (F ustun)
Ulardan mavsumiy komponenta(S)larning qiymatlarini hisoblashda foydalaniladi. Buning uchun yillar bo’yicha har bir chorak uchun o’rtacha mavsumiy komponenta qiymatlari (Si )
Choraklar boyicha mavsumiy komponentalar ortachalarining yigindisini nolga teng yoki teng emasligi tekshiriladi: 5.025-9.8375+4.4225+1.46 = 1.07. Yigindi nolga teng bolmaganligi sababli tuzatish koeffitsiyenti hisoblanadi: k = 1.07/ 4 = 0.2675 Mavsumiy komponentalarning choraklar bo‗yicha tuzatilgan qiymatlari o‗rtacha turistlar soni bilan tuzatish koeffitsiyenti(k) orasidagi farqi S S k i i , formula yordamida topiladi, bu yerda, i= 1, 2, 3 ,4. Topilgan qiymatlarni jadvalga qo’yib mavsumiy komponentalarning qiymatlari yigindisi nolga teng bolish shartini takroran tekshirib koramiz: 1,25625-2,45938+1,105625+0,365=0 Nolga teng bo‗lish sharti bajarildi, shunday qilib, turistlar oqimining mavsumiy komponentalari qiymatlari quyidagicha: I chorak: S1 = 1.25625; II chorak: S2 =-2,45938; III chorak: S3 = 1,105625; IV chorak: S4 = 0,365 Berilgan vaqtli qatordan mavsumiy komponentalarni chiqarib tashlab trend tenglamasi – additiv modelni tuzish va modelning xatoligini baholash 1. Berilgan qatorning darajalari (C ustun)dan mavsumiy komponentalarning qiymatlarini (D ustun) ayiriladi va E ustunda har bir davr uchun faqat tendentsiya va tasodifiy komponentalardan iborat qator hosil bo‗ladi. 2. Trend tenglamasi –additiv modelni tuzish uchun (T+E) qatorni chiziqli trend yordamida analitik tekislanadi. Buning uchun MS Exel dasturining “Регресси buyrugidan foydalanib trendning analitik ifodasining parametrlarini qiymatlari aniqlaniladi. REGRESSIYA NATIJALARI
Shunday qilib, trendning analitik korinishi: T=49.47+0.07*t Ushbu tenglamaga t = 1,2,…,20 qiymatlarni qo’yib, har bir vaqt uchun Tning vaqt bo’yicha qiymatlari topiladi 3. Berilgan vaqtli qatorning har bir darajasidan mavsumiy komponentalarning ta‘sirini chiqarib tashlab, T+E = Y – S qiymatlarini topamiz, Natijada faqat tendentsiya va tasodifiy komponentalardan iborat bolgan qator hosil boladi.
Download 173.92 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
1 2
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling