O’zbek bolalar adabiyotida avtobiografik qissalarning kompozitsiyasi va tili

Aynan "Teshiktosh" hikoyasidan keyin asar mazmuni va strukturasidagi burilishni sezish mumkin. Bu kulminatsiyadan keyingi yechimga tomon burilish edi. "Teshiktosh"dan keyin "Oqposhshoning arzandasi", "Dukchi eshon ko’lankasi", "Arafa", "Ko’za"lar", "Muhammadjon qori", "Bir boshga ikki o’lim", "Qo’qon xarobalari orasida", hikoyalari o’rin olgan. Endigi hikoyalar ham yuqoridagilarga o’xshasa-da, A. Qahhor ulardan o’zga maqsadlar sari foydalanganligi yaqqol seziladi. Hikoyalarda qahramonlarning ko’chib yurishi, yangi obrazlarning kiritilish holatlari kuzatilsa ham ularni yozuvchi maqsadi bilan emas, balki boshidan o’tkazganlarining shartli bayoni sifatida sharhlash lozim. Ya’ni ular vositasida jaholatga botgan jamiyatni tasvirlash endilikda yozuvchining asl maqsadi bo’lmay qoldi. Adib o’sha mavjud jamiyatning ma’lum hodisalarga bo’lgan munosabati orqali, vaziyatni tahlil qila boshlaydi.

Aynan "Teshiktosh" hikoyasidan keyin asar mazmuni va strukturasidagi burilishni sezish mumkin. Bu kulminatsiyadan keyingi yechimga tomon burilish edi. "Teshiktosh"dan keyin "Oqposhshoning arzandasi", "Dukchi eshon ko’lankasi", "Arafa", "Ko’za"lar", "Muhammadjon qori", "Bir boshga ikki o’lim", "Qo’qon xarobalari orasida", hikoyalari o’rin olgan. Endigi hikoyalar ham yuqoridagilarga o’xshasa-da, A. Qahhor ulardan o’zga maqsadlar sari foydalanganligi yaqqol seziladi. Hikoyalarda qahramonlarning ko’chib yurishi, yangi obrazlarning kiritilish holatlari kuzatilsa ham ularni yozuvchi maqsadi bilan emas, balki boshidan o’tkazganlarining shartli bayoni sifatida sharhlash lozim. Ya’ni ular vositasida jaholatga botgan jamiyatni tasvirlash endilikda yozuvchining asl maqsadi bo’lmay qoldi. Adib o’sha mavjud jamiyatning ma’lum hodisalarga bo’lgan munosabati orqali, vaziyatni tahlil qila boshlaydi.

E’tiboringiz uchun rahmat!