O’zbek bolalar adabiyotida avtobiografik qissalarning kompozitsiyasi va tili

maqsadidagi tubanlikka botgan jamiyat tasviriga ana shu o’n bir hikoya vositasida erishadi.

Hikoyalar birin-ketin yoritilarkan, jaholatga botgan jamiyat ko’rinishi o’saveradi. Hikoya qahramonlari jamiyat ahlining ma’lum bo’laklari sifatida keltiriladi, so’ngida jaholatning eng yuqori cho’qqisi, kulminatsiyasi sifatida "Teshiktosh" hikoyasining qahramoni Babar asarga kiritiladi. Endi undan yuqorisi, undan ortig’i bo’lmaydi. "Teshiktosh" asarning kulminatsiyasi ekan, dastlabki o’n hikoya tugun, voqealar rivojini tashkil etadi. Keyingi hikoyalar esa yechim vazifasini o’taydi. Dastlabki hikoyalarda o’sish, rivojlanish mavjud bo’lib, buni qahramonlarimizning uzluksiz ko’chib yurishi va asarga kirayotgan qahramonlarning juda ham sermahsulligi bilan izohlash mumkin. Asardagi tugunni birinchi ko’chishga sababchi bo’lgan, "Falokatning sharofati" bobida Olim buvaning opasi, ustaning "shayton aravasidan" cho’chib o’lgani va buvaning qizi ustani hayosizlikda ayblab, otasiga aytib bergan voqea yaratadi. Konflikt usta Abduqahhor oilasini turli joylarga ko’chishiga sababchi bo’larkan, o’z-o’zidan voqealar rivojlana boradi, shu ko’chib yurish asosida yozuvchi niyatidagi jamiyatni tasvirlaydi. Dastlabki hikoyalarni o’qirkanmiz, tuban jamiyat tasvirining turli ko’rinishdagi, bir qancha bo’laklari hayolimizdan tarqoq, o’zaro bog’lanmagan holida joy oladi. Jamiyat haqida ma’lum bir tasavvurga erishsak-da, yozuvchi uqtirmoqchi bo’lgan xulosadan yiroqda qolaveramiz. Asarga "Teshiktosh"ning kirib kelishi o’quvchida qat’iy xulosa chiqarib, bundan ortig’i bo’lmasligiga ishontiradi va keyingi, yozuvchi mulohazalariga tayyorlaydi.

Hikoyalar birin-ketin yoritilarkan, jaholatga botgan jamiyat ko’rinishi o’saveradi. Hikoya qahramonlari jamiyat ahlining ma’lum bo’laklari sifatida keltiriladi, so’ngida jaholatning eng yuqori cho’qqisi, kulminatsiyasi sifatida "Teshiktosh" hikoyasining qahramoni Babar asarga kiritiladi. Endi undan yuqorisi, undan ortig’i bo’lmaydi. "Teshiktosh" asarning kulminatsiyasi ekan, dastlabki o’n hikoya tugun, voqealar rivojini tashkil etadi. Keyingi hikoyalar esa yechim vazifasini o’taydi. Dastlabki hikoyalarda o’sish, rivojlanish mavjud bo’lib, buni qahramonlarimizning uzluksiz ko’chib yurishi va asarga kirayotgan qahramonlarning juda ham sermahsulligi bilan izohlash mumkin. Asardagi tugunni birinchi ko’chishga sababchi bo’lgan, "Falokatning sharofati" bobida Olim buvaning opasi, ustaning "shayton aravasidan" cho’chib o’lgani va buvaning qizi ustani hayosizlikda ayblab, otasiga aytib bergan voqea yaratadi. Konflikt usta Abduqahhor oilasini turli joylarga ko’chishiga sababchi bo’larkan, o’z-o’zidan voqealar rivojlana boradi, shu ko’chib yurish asosida yozuvchi niyatidagi jamiyatni tasvirlaydi. Dastlabki hikoyalarni o’qirkanmiz, tuban jamiyat tasvirining turli ko’rinishdagi, bir qancha bo’laklari hayolimizdan tarqoq, o’zaro bog’lanmagan holida joy oladi. Jamiyat haqida ma’lum bir tasavvurga erishsak-da, yozuvchi uqtirmoqchi bo’lgan xulosadan yiroqda qolaveramiz. Asarga "Teshiktosh"ning kirib kelishi o’quvchida qat’iy xulosa chiqarib, bundan ortig’i bo’lmasligiga ishontiradi va keyingi, yozuvchi mulohazalariga tayyorlaydi.