O‘zbek tili fonologiyasi va morfonologiyaSI

15. r – m (ber) (bem): bermasa – bemasa. 

16. r – t: kekirdak – kekittak, shartta – shatta (Namangan). 

17. r – l: birla – billa (Namangan, Toshkent). 

18. r – s: bersa – bessa (Namangan). 

19. ri – ni: burni – bunni, o‘rni – o‘nni. 

---

20. ch – s: ichsa – issa, kechsa – kessa (Namangan). 

21. t – s: aytsam – ayssam (Namangan). 

22. t – o: sust – susay, past – pasay. 

23. il – o: qizil – qizar. 

 

Singarmonizm 

 

O‘zbek adabiy tilida ham ba’zan bir bo‘g‘inli so‘zlarning struktur elementlari 

–  unli  va  undosh  tovushlar  o‘rtasida  tovush  qatorlari  bo‘yicha  o‘zaro  xoslanish 

holatlari  ko‘zga  tashlanadi.  Xususan,  GS,  SGS  strukturali  so‘zlarda  tovushlar 

palatal  garmoniyaga  muvofiq  birikadi:  qыl,  xыl,  g‘ыsh;  bil,  til,  siz,  jil  kabi. 

Ba’zan  old  va  orqa  qator  variantlari  ma’no  farqlash  funksiyasini  ham  bajarishi 

mumkin. Masalan, tiq – tik. 

Bir  qator  so‘z  yasovchi  va  forma  yasovchi  affikslar  variativlikka  ega.  O‘zak 

fonetik strukturasiga muvofiq, affikslarning variantlaridan biri qo‘llanadi. Affikslar 

variantlari shu fonetik qurshovda biri o‘rnida ikkinchisi qo‘llanolmaydi. Masalan: -