O‘zbek tilining adabiy tili me’yorlari

Download 0.91 Mb.

1 2 3 4 5 6

Bog'liq
O‘zbek tilining adabiy tili me’yorlari 2

O’zbek xalq adabiy tilining shakllanishi o’zbek xalqining buyuk mutafakkir shoiri Alisher Navoiy nomi bilan bog’liq. Navoiy “Xamsa”, “Xazoyinul maoniy”, “Mahbubul qulub”, ”Muhokamatul lug’atayn” kabi asarlari bilan o’zbek adabiyotini yuksaklikka ko’tardi va ayni paytda xuddi shu ulkan va bebaho ijodi bilan yagona o’zbek xalq adabiy tiliga asos soldi. Alisher Navoiy hamma vaqt turkiy (o’zbek) tilni ulug’ladi, uning boyligini o’z ijodi bilan namoyon qildi, boyligiga boylik qo’shdi.

O’zbek xalq adabiy tilining shakllanishi o’zbek xalqining buyuk mutafakkir shoiri Alisher Navoiy nomi bilan bog’liq. Navoiy “Xamsa”, “Xazoyinul maoniy”, “Mahbubul qulub”, ”Muhokamatul lug’atayn” kabi asarlari bilan o’zbek adabiyotini yuksaklikka ko’tardi va ayni paytda xuddi shu ulkan va bebaho ijodi bilan yagona o’zbek xalq adabiy tiliga asos soldi. Alisher Navoiy hamma vaqt turkiy (o’zbek) tilni ulug’ladi, uning boyligini o’z ijodi bilan namoyon qildi, boyligiga boylik qo’shdi.

Madaniy nutqning, ya’ni nutqiy hodisaning nomi;
Madaniy nutq tushunchasi bilan bog‘liq va nutq madaniyati deb yuritiluvchi (muammosini o‘rganish) ilmiy muammoning nomi;
Nutq madaniyati muammosini o‘rganish bilan maxsus shug‘ullanuvchi sohaning, tilshunoslik fani bo‘limining nomi.

Rus tilidan o’zlashgan va o’zbekcha muqobili bilan almashtirish qiyin bo’lgan so’zlar: dvigatel, shchit, telefon, stol, stul, kiosk, bank, serviz, lotereya, fermer, shofyor, obuna, krossvord, tormoz, karavot, mebel, komissiya, transport, direktor, binokl, komanda, genofond, gonorar kabi. Jonli so’zlashuvda esa prostoy, pensa, koyka, chepuxa, skorost, podnojka,bratan, obed, stenka. Bu davrda rus tilidan o’zlashgan so’zlar o’zbek tili so’zlari bilan gimn/madhiya, garantiya/kafolat, dejur/navbatchi, kliyent/mijoz, remont/ta’mir, kvalifikatsiya/malaka parallellari amalda.

Download 0.91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5 6