O’zbekison respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalarvazirligi jizzax politexnika institui


Download 1.19 Mb.
bet39/80
Sana18.06.2023
Hajmi1.19 Mb.
#1569442
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   80
Bog'liq
Глоссарий-MQ12344

Kesmaningg asosiy o'qlari

Kesimningg markazdan qochma inertsiya momenti yo'qolgan o'qlar.

Kuchlanish-siqishdga Guk qonuni

Ko'pgina materiallar uchun elastik deformatsiyalar chegarasida kuchlanish s va bo'ylama deformatsiya e s = E o'rtasida chiziqli bog'liqlik mavjud . Kuchlanishlar deformatsiyaga mutanosibdir - hozirda Guk qonuni shunday tuzilan.
1676 yilda inliz olimi Robert Guk tomonidan "Men nashr etmoqchi bo'glan o'nlab ixtirolar" asarida nashr etilan . Harflarningg to'g'ri joylashishi bilan ganaramma quyidgacha o'qiydi: " Ut taranlik , sic vis " . Lotin tilidan tarjima qilinganda, bu : " Uzaytirish nima bo'lsa, kuch ham shunday" dean ma'noni anglatadi. E'tibor bering, xuddi shunday xulosaga 1680 yilda fransuz olimi Gukdan mustaqil ravishda kelgan Edme Mariotte ( Mariotte , 1620 - 1684).
s \u003d Ee formulasida joylashan proportsionallik koeffitsienti E , inliz olimi Tomas Yan ( Ioune , 1773-1829) sharafiga uzunlamasına elastiklik moduli yoki Youn moduli deb ataladi . Uning ma'lum bir material uchun qiymati faqat empirik tarzda aniqlanishi mumkin. Qo'llanmalar odatda o'rtacha Youn modulini beradi. Ba'zan Youn moduli "birinchi turdai elastiklik moduli" deb ham ataladi. Youn moduli moddiy doimiydir (masalan, po'lat uchun E = 2 ∙ 10 11 Pa, mis E = 1,2 ∙ 10 11 Pa, titan uchun E \u003d 1,2 ∙ 10 11 Pa).
E'tibor berin, shunday materiallar (masalan, quyma temir) mavjudki, ular faqat bir oz yaqinlashtirilgan holda, Guk qonuniga bo'ysunish mumkin. Teri va mato kabi materiallar esa unga umuman bo'ysunmaydi.
Shuni ham ta'kidlash kerakki, Guk qonuniga bo'ysunadigan materiallar kuchlanish (kuchlanishlar) ma'lum bir qiymatga yetganda, unga amal qilishni to'xtatadi.

Kritik kuchningg novdani mahkamlash shartlariga bog'liqligi

Eyler formulasi biz tomonidan asosiy holat deb ataladigan narsa uchun olingan - tayoqningg uchlarida menteşeli tayanchini nazarda tutgan holda. Amalda, tayoqni mahkamlashningg boshqa holatlari mavjud. Bunday holda, oldingi pararafda bo'lgani kabi, tegishli chegara shartlari bilan balkaningg egilgan o'qiningg differentsial tenlamasini hal qilish orqali ushbu holatlarningg har biri uchun kritik kuchni aniqlash uchun formulani olish mumkin. Ammo siz oddiyroq texnikadan foydalanishiniz mumkin, agar esda tutsangiz, barqarorlikni yo'qotgan taqdirda, sinusoidningg bir yarim to'lqini novda uzunligi bo'ylab to'g'ri kelishi kerak.
Keling, tayoqni uchlarida mahkamlashningg ba'zi xarakterli holatlarini ko'rib chiqamiz va har xil turdga mahkamlash uchun umumiy formulani olamiz.
1. Uzunligi l bo‘lgan novda bir uchi yopilgan va bo‘ylama kuch bilan siqilgan. Ko'rib chiqilgan va asosiy holatlar uchun balkaningg eilgan o'qi turinig taqqoslashdan xulosa qilishimiz mumkinki, bir uchiga o'rnatilgan novda o'qi menteşeli novdaningg yuqori yarmi bilan bir xil sharoitda bo'ladi, uzunlii 2 l . Shunday qilib, l uzunlikdga novda uchun kritik kuchni bir uchi qisilgan 2 l uzunlikdga balka bilan bir xil tarzda topish mumkin , ya'ni.

2. Uzunlikdga novda l , unda ikkala uchi ham qattiq muhrlangan. Rodningg o'rta qismi, ikkita qattiq mahkamlangan uchi, uzunlii l / 2 bo'lan menteşeli balka bilan bir xil sharoitda . Shunday qilib, ikkita siqilgan uchi bo'lgan l uzunlikdga novda uchun kritik kuch l / 2 uzunlikdga balka bilan bir xil tarzda aniqlanishi mumkin , ya'ni.

3. Uzunlikdga novda l , unda bir uchi qattiq mahkamlanan, ikkinchisi esa burilish bilan qo'llab-quvvatlanadi. Chimchilan va menteşeli uchlari bo'lan l uzunlikdai novda uchun kritik kuch 0,7 l uzunlikdai menteşeli balka bilan bir xil tarzda aniqlanishi mumkin , ya'ni.

Olingan barcha eritmalar bitta umumiy formulaga birlashtirilishi mumkin

bu erda m l \u003d l pr - tayoqning qisqartirilan uzunlii; l - tayoqningg haqiqiy uzunligi; m - qisqartirilgan uzunlik koeffitsienti, bu novda uchun kritik kuch balka uchun kritik kuchga teng bo'lishi uchun novda uzunligini necha marta o'zartirish kerakligini ko'rsatadi. (Kichik uzunlik koeffitsientining yana bir talqini: m sinusoidningg bir yarim to'lqini sinusoidningg ma'lum bir mahkamlash turi uchun novda uzunliiningg qaysi qismi burishanda mos kelishini ko'rsatadi.)


Download 1.19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   80




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling