O’zbekistan respublikasi

Kognitik psixologiya.
Bulda zamanago`y psixologiyaniń jańa mekteplerden biri. Ol intellektualizm natiyjesinde payda bolǵan insaniyat qabiletleri hám atirap ortaliqqa maslasiwi jasaw ushin gúresiwdi uyretiwshi baǵdar. Bul baǵdardiń baslanǵish negizi gestalistlar pikirlerine barip taqaladi.<sup>4</sup>
This new school of contemporary psychology is the result of the wave of intellectualism demonstrating faith in the higher cognitiveabilities and capacitiesof human beings for his adaptation to his environment and struggle for perfection. The roots of this psychology may be discovered in the cognitive outlook of the gestalists who advocated an overall mental functioning by bringing the idea or Gestalt and insight in place of a molecular and mechanistic approach for the study of human behaviour.
Kognitik psixologiya insaniyat oylawi, eslewi, so`zi, rawajlaniwi, qabil etiwi siyaqli qásiyetlerin úyrenedi. Kognitiv psixologiya bixevioristlar baǵdarina qarama qarsi turadi.
Solay etip, Kognitik psixologiya ruhiyat mexanizminiń islew dizimin tusindirip beredi. Bul dizimde barliq tásirler, átirap-ortaliq tásirinen kelip shiǵadi. Geshtaltpsixologiya.
Amerikada strukturalizm hám funksionalizmge qarsi bolǵanlar shegarasiz edi. Germaniyada bixeviorizmnen aziraq pariq qiliwshi jańa geshtaltpsixologiya atli mektep ashildi.⁵
Bul mekteptiń eń belgilileri: Vertgeymer (1890-1943), Koffka(1886-1941),Volpáng Keler(1887-1967) hám Kurt Levin (1990-1947). Geshtalt sózi nemisse at bolip Geshtalttiń inglisshe tarjimasi “Konfuguratsiya” yaki apiwayi qilip “pútinlik”. Soniń ushin geshtalt-psixologiyasi atomistik hám molekulyar jandasiwlarǵa qarsi tura aladi. Buniń menen birgelikte insan quramali bo`leklerdiń kolleksiyasi yaki element qilip emes buyumdi bútin qabil qiladi. Geshtalt-psixolog , seziwler yaki qabil etiw mánisi hár dayim
Ulıwma vaziyat penen baylanisli.
Solay etip, Gestalt-psixologiya sharayatti strukturalaw(kesimlerga ajiratiw), funksiyalawdan ibarat bolgan ilmiy psixologiyaǵa qarsi shiqdi. Soniń ishinde, ol bul dizimniń dúzilisine “gerbish hám quyma”, óz-ara baylanisiwǵa olardi kesimlerge “gerbish” ajiraliwina qarsi shiqti hám olar haqqindaǵi túsiniklerdi ashinarli jaǵday dep esaplaǵan.⁶