O’zbekiston aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari davlat qomitasi toshkent axborot tehnologiyalari universiteti

3-jadval. Boshqarish ta'limotidagi to’rt yo’nalish (maktab)

№ Maktab

nomlari
Namoyandalari Turli  maktablarning  boshqaruv
ta'limotiga qo’shgan hissasi
Ilmiy
menejment
maktabi
1340-1400
yillar
Amir Temur
-  Mamlakatni  idora  qilish  va
saltanatni 
boshqarish 
uslubi,
strategiyasi  va  taktikasini  joriy
qildi.
-XIV-XV  asrlar  voqealari  va
ijtimoiy  hayotni  o’zida  aks
ettirgan  qimmatli  asar  Temur
tuzuklarini 
yaratdi. 
Mazkur
asarda  bayon  etilgan  boshqarish
yo’l-yo’riqlari,  qonun-qoidalari,
pand-nasihatlari 
O’zbekiston
mustaqilligini 
mustahkamlash
yo’lida xizmat qilmoqda.
-Kuchli  davlatni  barpo  etish,
davlat 
hokimiyatining 
qaysi
ijtimoiy  toifalariga  tayanishi,
mansabdor  shaxslarni  ularning
sifatlariga  ko’ra  tanlash  va
vazifalarga  tayinlash  borasida
amaliy 
jihatdan 
mukammal
bo’lgagn ta'limotni yaratdi.
-Buyuk  davlat  arbobi,  dunyoviy
bilimlarning 
sohibi 
bo’lgan
Sohibqiron 
markazlashgan
davlatni  barpo  etishi  orqali  o’rta
asrlarda  buyuk  shaxslar  etishib
chiqishi  uchun  moddiy,  g’oyaviy
zaminni yaratdi.
(1885-1920)
yillar 
F. Teylor
G. Emerson va
boshqalar
-  Vazifani  bajarishning  maqbul
usullarini  topish  maqsadida  ilmiy
tahlilni qo’llash.
- Vazifani bajaruvchi eng maqbul
xodimni 
tanlash 
va 
uning
o’qitilishini ta'minlash.
-  Vazifani  samarali  bajarilishini
ta'minlovchi  xodimlarni  zarur
resurslar bilan ta'minlash.
-  Yuqori  mehnat  unumdorligini
ta'minlash  maqsadida  xodimlarni
muntazam rag’batlantirib turish.
Mumtoz  yoki
ma'muriy
menejment
(1920-1950)
A.  Fayol,  M.
Veber 
va
boshqalar
- 
Boshqaruv 
printsiplarini
rivojlantirish.
- Boshqaruv funktsiyalarini bayon
etish.
-  Tashkilotni  yalpi  boshqarishda

sistemali yondoshuvni asoslash.

"Inson
munosabatlari"
maktabi  (1950
yildan
hozirgacha)
E.  Meyo,  R.
Laykert 
va
boshqalar
-  Mehnat  unumdorligini  oshirish
maqsadida 
o’zaro
munosabatlardan  qoniqish  hosil
qiluvchi usullarni qo’llash.
-  Kompaniyaning  siyosati  va
istiqbolini  xodimlarning  xulq-
atvoriga  asoslangan  holda  tashkil
etish.
Miqdoriy
tizimli 
yoki
zamonaviy
menejment
(1950  yildan
hozirgacha)
G. Saymon, 
P. Druker,
E.  Deyl  va
boshqalar
- 
Murakkab 
boshqaruv
muammolarini 
chuqurroq
tushunish 
maqsadida 
turli
modellarni  ishlab  chiqish  va
qo’llash.
- Murakkab vaziyatlarning echimi
bo’yicha  boshqaruv  xodimlariga
yordam 
beruvchi 
miqdoriy
usullarni ishlab chiqish.